Skip to content

Skip to table of contents

Kusala Cabusongo Mubukubusi

Kusala Cabusongo Mubukubusi

‘Bakubusi abakamwale, . . . Amutembaule izyina lya Jehova.’—INT. 148:12, 13.

1. Nzyoolwe nzi zibotu nzyobakkomanina bakubusi banji Banakristo?

TUPONA muciindi ciyandika kapati. Kwiinda kaindi, mazuba aano mamiliyoni aabantu ibazwa muzisi zyoonse bali mukuboola kubukombi bwakasimpe. (Ciy. 7:9, 10) Bakubusi banji balikkomene akaambo kakugwasya bamwi kumvwisya kasimpe kamu Bbaibbele ikapa buumi. (Ciy. 22:17) Bakubusi bamwi balasololela ziiyo zya Bbaibbele, kugwasya bantu kutegwa kabakkomene mubuumi. Bamwi cabusungu bali mukukambauka makani mabotu mumasena mobabelesya mwaambo wakunze aacisi. (Int. 110:3; Is. 52:7) Mbuti mbomukonzya kutola lubazu akukkomana mumulimo ngobali mukucita bantu ba Jehova?

2. Mbuti cikozyanyo ca Timoteo mbocitondezya kuti Jehova uliyandide kubapa mikuli bakubusi? (Amubone cifwanikiso icili kumatalikilo aacibalo.)

2 Nobakubusi, mulakonzya kusala kabotu calo cikonzya kupa kuti mukakkomane azyoolwe zisiyene-siyene mumulimo wa Leza. Mucikozyanyo, Timoteo waku Lustra, cakutadooneka wakasala cabusongo, calo icakapa kuti atambule mulimo wabumisyinali andiza ciindi naakajisi myaka yakuzyalwa iibalilwa ku 20. (Mil. 16:1-3) Kulibonya kuti mbokwakainda buyo myezi misyoonto kuzwa ciindi basikukazya basilunya nobakatanda mwaapostolo Paulo kuti asiye mbungano mpya yaku Tesalonika, Paulo wakapa mukubusi Timoteo mulimo wakupilukila ku Tesalonika kuti akayumye-yumye basyominyina. (Mil. 17:5-15; 1 Te. 3:1, 2, 6) Amuyeeyele buyo mbwaakalimvwa Timoteo kutambula mulimo ooyo!

 IKUSALA KWANU IKUYANDIKA KAPATI

3. Nkusala kuli buti ikuyandika kapati, alimwi ndilili nomweelede kusala kucita oobo?

3 Ciindi cabukubusi nceciindi cakusala zyintu ziyandika kapati. Pele kuli kusala kumwi ikuyandika kapati kwiinda kusala kumbi koonse—kusala kwanu kwakuti mubelekele Jehova. Ndilili nomweelede kusala kubelekela Leza? Jehova waamba kuti: “Koyeeya Mulengi wako mumazuba aabulombe bwako.” (Muk. 12:1) Nzila ilikke iitambulika ‘yakuyeeya’ Jehova nkumubelekela cakumaninina. (Dt. 10:12) Kusala kwanu kwakubelekela Leza amoyo wanu woonse nkokuyandika kapati kwiinda kusala kumbi koonse nkomukonzya kucita. Kusala ooku kuyakumupa kukkomana mubuumi.—Int. 71:5.

4. Kunze aakusala kubelekela Jehova, nzyintu nzi zimwi ziyandika kapati nzyomweelede kusala iziyoojatikizya mbomuyakumubelekela Leza?

4 Nokuba boobo, kusala kwanu kwakuti mubelekele Jehova takuli nkokusala kulikke ikujatikizya buumi bwanu. Mucikozyanyo, mulakonzya kuyeeya naa mweelede kukwata naa kukwatwa, muntu ngomukonzya kukwatana limwi, alimwi ambomukonzya kunoojana mali aayandika. Kusala kuli boobu kulayandika kapati, pele ncabusongo kusaanguna kusala naa muyanda kubelekela Jehova kusikila mpomugolela. (Dt. 30:19, 20) Nkaambo nzi ncociyandika kucita boobo? Nkaambo kakuti kusala ooku kuleendelana. Mbomuyakusala kujatikizya makani aalukwatano alimwi amulimo, kuyakukujatikizya kubelekela Leza kwanu. (Amweezyanisye a Luka 14:16-20.) Kulubazu lumwi, luyandisisyo lwanu lwakubelekela Leza luyakukujatikizya kusala kwanu caboola kulukwatano alimwi amulimo ngomuyakubeleka. Aboobo, amusaangune kusala zyintu ziyandika kapati.—Flp. 1:10.

NCINZI NCOMUYAKUCITA MUBUKUBUSI BWANU?

5, 6. Amwaambe cikozyanyo icitondezya kusala kabotu mbokukonzya kupa umwi kukkomana mubuumi. (Amubone alimwi cibalo cijisi mutwe wakuti: “Ncondakasala Kucita Nondakacili Mwana” mumagazini eeyi.)

5 Mwasala kubelekela Leza, mulakonzya kuyeeya kujatikizya nzyayanda kuti mucite, alimwi mulakonzya kusala mbomuyakumubelekela. Mukwesu umwi waku Japan wakalemba kuti: “Bumwi buzuba ciindi nindakajisi myaka yakuzyalwa iili 14, ndakali mumulimo wakukambauka amwaalu umwi wamumbungano walo iwakabona kuti tiindakali kuukkomanina mulimo wakukambauka. Caluzyalo, wakandaambila kuti: ‘Yuichiro, koya kuŋanda. Wasika ukkale aansi akuyeeyesya kujatikizya zyintu nzyaakucitila Jehova.’ Ndakacita kweelana ambwaakaamba. Icakacitika ncakuti, ndakacita oobo kwamazuba aali mbwaabede alimwi ndakali kupaila. Mukuya kwaciindi, ndakacinca. Kakutanainda ciindi, ndakatalika kuukkomanina mulimo wakubelekela Jehova. Ndakali kukkomana kubala makani aamba zyabamisyinali, alimwi ndakaba amakanze aakuyungizya mulimo wangu wakubelekela Leza.”

6 Ba Yuichiro bakazumanana kwaamba kuti: “Ndakatalika kusala zyintu izyakali kuyakupa kuti bumwi buzuba ndikacikonzye kubelekela Jehova mucisi cimbi. Mucikozyanyo, ndakasala kucita kkoosi yakwiiya Cingisi. Nondakamanizya cikolo, ndakasala mulimo wakuyiisya Cingisi kwamawoola masyoonto kutegwa kandicita bupainiya. Ciindi nindakajisi myaka yakuzyalwa iili 20, ndakatalika kwiiya mwaambo waci Mongolian alimwi ndakajisi coolwe cakuswaya kabunga kabasikumwaya ikakali kubelesya mwaambo waci Mongolian. Mpoonya nokwakainda myaka yobilo, mu 2007, ndakaunka kuyakuswaya kucisi ca Mongolia. Nondakaunka mumulimo wakukambauka antoomwe abapainiya bamwi akubona kuti bantu banji bakali kuyandaula kasimpe, ndakasala kuti ndilonge buyo kutegwa ndikagwasyilizye. Ndakapiluka ku Japan kutegwa ndikabone mbondakali kunga ndacita. Ndalikubeleka mulimo wabupainiya mucisi ca Mongolia kuzwa mu April 2008. Buumi mbuyumu okuno. Nokuba boobo, bantu balaatambula makani mabotu, alimwi ndilijisi coolwe cakubagwasya kuswena kuli Jehova. Ndilimvwa kuti ncondakasala ncecintu ciinda kubota.”

7. Ncinzi umwi aumwi wesu ncayelede kulisalila, alimwi ncikozyanyo nzi ncaakatusiila Musa?

7 Umwi aumwi weelede kulisalila mbuli mbwayanda kubelesya buumi bwakwe kali Kamboni  wa Jehova. (Jos. 24:15) Tatukonzyi kumwaambila naa mweelede kukwata naa kukwatwa, muntu ngomweelede kukwatana limwi, naa mulimo ngomweelede kubeleka. Sena muyakusala mulimo uuyiigwa buyo ciindi cisyoonto? Akati kanu nobakubusi Banakristo, nobamwi mukkala muminzi iceteede; nobamwi mukkala mumadolopo aasumpukide. Kuzinguluka nyika yoonse, muliindene kapati mubube, nzyomukonzya kucita, luzyibo ndomujisi, nzyomukkomanina, alimwi alusyomo. Andiza muliindene mbubwenya mbobakaindene bakubusi bana Hebrayo a Musa mukubusi mu Egepita yansiku. Wakajisi zyoolwe nzyobakajisi aabo ibakali kubelekela munkuta yamwami kakuli bana Hebrayo bamwi bakali bazike. (Kul. 1:13, 14; Mil. 7:21, 22) Mbubwenya mbuli ndinywe, abalo bakali kupona muziindi izyakali kuyandika kapati. (Kul. 19:4-6) Umwi aumwi wabo wakeelede kusala nzyaakeelede kucita mubuumi bwakwe. Musa wakasala kabotu.—Amubale Bahebrayo 11:24-27.

8. Ndugwasyo nzi luliko ndobakonzya kubelesya bakubusi ibayanda kusala zyakucita mubuumi?

8 Jehova ulamugwasya kutegwa musale cabusongo nomucili bakubusi. Ulapa lulayo kwiinda munjiisyo nzyomukonzya kubelesya mubukkale busiyene-siyene. (Int. 32:8) Kuyungizya waawo, bazyali banu Bakamboni alimwi abaalu bamumbungano balakonzya kumugwasya kubona mbomukonzya kuzibelesya njiisyo eezyi. (Tus. 1:8, 9) Atulange-lange njiisyo zyotatwe zyamu Bbaibbele izikonzya kumugwasya kusala cabusongo kutegwa mukakkomane kumbele.

NJIISYO ZYOTATWE ZYAMU BBAIBBELE IZIKONZYA KUMUGWASYA

9. (a) Mbuti Jehova mbwatulemeka alwaanguluko lwakulisalila zyakucita? (b) Ino ‘kusaanguna kuyandaula Bwami’ kuleta zyoolwe nzi?

9 Amusaangune kuyandaula Bwami bwa Leza abululami bwakwe. (Amubale Matayo 6:19-21, 24-26, 31-34.) Jehova ulatulemeka kwiinda mukutupa lwaanguluko lwakulisalila zyakucita. Taakwe naamba kuti mweelede kubelesya ciindi cinji boobu mumulimo wakukambauka makani aa Bwami. Nokuba boobo, Jesu wakatupa njiisyo iigwasya kapati yakuti tweelede kusaanguna kuyandaula Bwami. Mbomwiibelesya njiisyo eeyi njaakaamba kuyakumugwasya kubona mbomukonzya kutondezya mbomumuyanda Leza, mbomubabikkila maano basimukobonyoko, alimwi akumugwasya kutondezya kulumba kubulangizi bwabuumi butamani. Ciindi nomuyeeya makani aalukwatano amulimo ngomuyanda kuyakubeleka, amubone naa kusala kwanu kuyakupa kuti kamulibilika kujatikizya zyintu zyakumubili naa kuyakutondezya kuti muli basungu ku Bwami bwa Leza abululami bwakwe.

10. Ncinzi cakali kumukkomanisya Jesu, nkusala kuli buti ikukonzya kumupa kukkomana?

10 Amuukkomanine mulimo wakugwasya bantu. (Amubale Milimo 20:20, 21, 24, 35.) Calubomba, Jesu wakatuyiisya njiisyo eeyi iiyandika kapati mubuumi. Walo wakali muntu uukkomene kapati akaambo kakuti wakali kucita kuyanda kwaba Usyi kutali kwakwe mwini. Jesu wakali kukkomana kubona bantu babombe myoyo kabatambula makani mabotu. (Lk. 10:21; Joh. 4:34) Cakutadooneka, andiza andinywe mwakabona kale mbocikkomanisya kugwasya bamwi. Ikuti zyintu nzyomwasala mubuumi kaziyeeme anjiisyo nzyaakali kuyiisya Jesu, muyakukkomana alimwi muyakumukkomanisya Jehova.—Tus. 27:11.

11. Nkaambo nzi Baruki ncaakasweekelwa lukkomano, alimwi ndulayo nzi Jehova ndwaakamupa?

11 Kubelekela Jehova nkokutupa kukkomana kapati. (Tus. 16:20) Mulembi wa Jeremiya Baruki wakakaluba kaambo aaka. Aciindi cimwi, taakwe naakali kuukkomanina mulimo wa Jehova. Aboobo, Jehova wakamwaambila kuti: “Sa ulaliyandawida zintu zipati? Utaziyandauli pe. Nkaambo ncobeni njooletela bantu boonse buyo mapenzi, . . . pele buumi bwako, njookupa mbubo bube bulumbu bwako koonse koonse kufumbwa nkoya.” (Jer. 45:3, 5) Ncinzi ncomuyeeyela kuti ncecintu icakali kukonzya kupa kuti Baruki akkomane, sena nkuyandaula zyintu zipati naa nkufwutuka lunyonyooko lwa Jerusalemu kali mubelesi wa Leza uusyomeka?—Jak. 1:12.

12. Nkusala kuli buti ikwakapa kuti mukwesu Ramiro akkomane mubuumi?

12 Mukwesu umwi iwakajana lukkomano  akaambo kakugwasya bamwi ngu Ramiro. Mukwesu ooyu wakaamba kuti: “Ndizwa mumukwasyi ucetaade uuli kumunzi mu Malundu aa Andes. Aboobo, ciindi bapati bangu nobakandaambila kuti balandibbadelela kutegwa nduunke kuyunivesiti, cakali coolwe cipati. Pele kwakaindide buyo ciindi cisyoonto kuzwa ciindi nondakabbapatizyigwa kuba Kamboni wa Jehova, alimwi ndakapedwe coolwe cimwi—mupainiya umwi wakandilombede kuti ndikamusangane mumulimo wakukambauka mudolopo limwi lisyoonto. Ndakasala kuunka ooko, ndakaiya kugela masusu, mpoonya ndakatalika mulimo wakugela masusu kutegwa kandijana mali aakubelesya. Bantu banji bakali kulumba kuyiisyigwa Magwalo. Kwiinde ciindi, ndakalongela mumbungano mpya iyakali kubelesya mwaambo umwi wamucisi eeci. Lino ndakkwanya myaka iili kkumi kandili mukambausi waciindi coonse. Kunyina mulimo uumbi uukonzya kundipa kukkomana boobu mbuli mulimo wakugwasya bantu kuzyiba makani mabotu mumwaambo wabo.”

Mukwesu Ramiro wazumanana kukkomana akaambo kakubelekela Jehova kuzwa ciindi naakacili mukubusi (Amubone muncali 12)

13. Nkaambo nzi ciindi cabukubusi ncocili ciindi cibotu cakubelekela Jehova cakumaninina?

13 Amuukkomanine mulimo wakubelekela Jehova mubukubusi bwanu. (Amubale Mukambausi 12:1.) Tamweelede kulimvwa kuti mweelede kusaanguna kujana mulimo mubotu nomuya mutalike kubelekela Jehova pe. Ciindi nomucili bakubusi nceciindi cibotu kapati cakuti mutalike kubelekela Jehova cakumaninina. Bakubusi banji tabajisi mikuli yakulanganya mukwasyi alimwi inga balijisi nguzu izikonzya kubagwasya mumulimo muyumu. Ncinzi ncomuyanda kumucitila Jehova nomucili bakubusi? Ambweni mujisi mbaakani yakuba mupainiya. Andiza muyanda kuyakubelekela mucilawo mobabelesya mwaambo wakunze aacisi. Ambweni mulibwene mbazu zimwi mwalo momukonzya kubelekela Jehova cakumaninina mumbungano momuzulilwa lino. Kufwumbwa naa nimbaakani nzi njomujisi mumulimo wa Leza, muyakuyandika kujana nzila mbomukonzya kunoojana mali aakubelesya. Ino muyakuyandika lwiiyo lunji buti? Ncinzi ncomuya kusala kucita?

 KUBELESYA NJIISYO ZYAMU BBAIBBELE KUTEGWA MUSALE CABUSONGO

14. Ncinzi umwi aumwi wesu ncayelede kubikkila maano nalibambila nzyayanda kuyakucita kumbele?

14 Njiisyo eezyi zyotatwe zyamu Bbaibbele nzyotwalanga-langa zilakonzya kumugwasya nomuyanda kusala mulimo ngomuyanda kubeleka. Cakutadooneka, basikupa lulayo kucikolo balakonzya kumwaambila milimo iikonzya kufwambaana kujanwa. Andiza inga kakuli kabunga kamwi ikabelekela antoomwe amfwulumende ikakonzya kumwaambila milimo njobayanda mucilawo momukkala naa mucilawo momuyanda kuyakubelekela. Makani ngobakonzya kwaamba alakonzya kugwasya—nokuba boobo mweelede kucenjela. Ino nkaambo nzi? Nkaambo bantu ibatamuyandi Jehova balakonzya kumukulwaizya kutalika kuyanda zyintu zyamunyika. (1 Jo. 2:15-17) Ikuti mwalanga zyintu nzyomukonzya kujana munyika, moyo wanu ulakonzya kumweena kakunyina kuzyiba.—Amubale Tusimpi 14:15; Jer. 17:9.

15, 16. Mbaani bakonzya kumugwasya ncobeni nomuyanda kusala mulimo?

15 Mwamana kwiimvwisya milimo njomukonzya kucita, muyandika lulayo lugwasya. (Tus. 1:5) Mbaani bakonzya kumugwasya kulanga-langa milimo eeyo njomwasala kweelana anjiisyo zyamu Bbaibbele? Amuswiilile kuli baabo ibamuyanda Jehova, ibamuyanda andinywe, alimwi ibazyi bukkale bwanu kabotu-kabotu. Bayakumugwasya kulanga-langa lwiiyo lwanu lwakucita mulimo umwi amakanze aanu. Andiza nzyobakonzya kwaamba zilakonzya kumugwasya kuzilanga-langa alimwi mbaakani zyanu. Ikuti bazyali banu kabamuyanda Jehova, mulaacoolwe ncobeni! Alimwi, abalo baalu mumbungano yanu mbwaanga balijisi zyeelelo zyamumagwalo, balakonzya kumugwasya. Kuyungizya waawo, amubabuzye bapainiya abalangizi beendeenda. Amubabuzye kaambo ikakapa kuti basale mulimo waciindi coonse. Amubabuzye mbobakatalika mulimo wabupainiya, alimwi ambobacikonzya kujana mali aakubelesya. Alimwi amubabuzye kukkutila nkobajana mumulimo wabo wabukambausi.—Tus. 15:22.

16 Aabo ibamuzyi kabotu balakonzya kumupa lulayo ilukonzya kumugwasya ncobeni. Mucikozyanyo, atwaambe kuti muyanda kucileka cikolo kamuli kusekondali akutalika bupainiya akaambo kakuti mwakatala kucita ziyandika kucikolo. Muntu uumuyanda ulakonzya kuzyiba makanze aanu akumugwasya kubona kuti cikolo cilakonzya kumugwasya kutegwa kamuzumanana kucita cintu kakunyina kufwambaana kucileka, bube ibuyandika kapati nomubelekela Jehova cakumaninina.—Int. 141:5; Tus. 6:6-10.

17. Nkusala kuli buti nkotweelede kutantamuka?

17 Boonse ibabelekela Jehova bayakujana ntenda zyakumuuya—kuyunga ikukonzya kupa umwi kuti acileke kumvwana a Jehova. (1 Ko. 15:33; Kol. 2:8) Milimo imwi ilakonzya kubikka umwi muntenda zinji zyakumuuya. Sena lusyomo lwabamwi mucilawo canu “lwanyonyooka mbuli bwato bwaloba mulwizi” akaambo kakusala kubeleka mulimo umwi? (1 Ti. 1:19) Inga caba cabusongo kutantamuka kusala zyintu zimwi zikonzya kubikka cilongwe canu a Leza muntenda.—Tus. 22:3.

AMUKUKKOMANINE KUBA MUNAKRISTO MUKUBUSI

18, 19. Ikuti umwi katajisi luyandisisyo lwakubelekela Jehova lino, ncinzi ncayelede kucita?

18 Ikuti naa kamujisi luyandisisyo lwakubelekela Jehova, amukkomane azyoolwe ziboola kubabelesi ba Leza bakubusi. Amusale kucita zyintu iziyakupa kuti mukkomane kubelekela Jehova muziindi eezino iziyandika kapati.—Int. 148:12, 13.

19 Kulubazu lumwi, ncinzi ncomweelede kucita ikuti naa kamutanaba aluyandisisyo lwakumubelekela Jehova? Amuzumanane kuyumya lusyomo lwanu, mutatyompwi pe. Mwaapostolo Paulo naakamana kupandulula kusoleka kwakwe kwakucita mulimo umwi ngwaakali kuyakulongezya Leza, wakalemba kuti: “Ikuti naa kuli cintu cimwi ncomuyeeyela bumbi, Leza ulamuyubunwida muzeezo ooyu uuluzi. Nokuba boobo, kweelana akuyaambele nkotwacita kale, atuzumanane kweenda kabotu acilengwa nciconya eeci.” (Flp. 3:15, 16) Amuzumanane kulanga-langa luyando lwa Leza alulayo lwakwe lwabusongo. Jehova, iwiinda bantu boonse, ulakonzya kumugwasya kusala kabotu nomucili bakubusi.