Kalap go long lista

Kalap go long lista bilong ol tok

FRAN PES STORI

Wanpela Woa i Senisim Tru i Stap Bilong Ol Man

Wanpela Woa i Senisim Tru i Stap Bilong Ol Man

Wan handret yia i go pinis, planti milion yangpela man i lusim famili bilong ol na ol i go long woa. Ol i amamas long i go pait bilong litimapim nem bilong kantri bilong ol. Wanpela soldia bilong Amerika i bin pait long 1914, i tok: “Mi amamas tru long ol gutpela samting bai kamap bihain.”

I no longtaim, amamas bilong ol i pinis na ol i kirap bel nogut. I no gat man i luksave olsem ol dispela bikpela lain ami bai hatwok tru long pait long hap i gat ol graun malumalum long Beljam na Frans. Long dispela taim ol man i kolim dispela woa olsem “Bikpela Woa.” Long nau, yumi kolim Wol Woa 1.

Wol Woa 1 i bikpela woa tru bikos planti milion manmeri i dai. Sampela i ting olsem inap 10 milion manmeri i dai, na 20 milion i kisim ol bagarap long bodi. Dispela samting i kamap bikos long ol bikpela popaia ol bikman i bin mekim. Ol bikman bilong Yurop i no inap long pasim hevi namel long ol kantri na dispela i go bikpela na i kirapim pait long olgeta hap. Tasol ating samting i nogut moa, em dispela “Bikpela Woa” i bin bagarapim tru graun. Woa i bin senisim tru i stap bilong ol man na dispela i mekim yet sampela samting long yumi long nau.

OL POPAIA I BAGARAPIM TRAST

Wol Woa 1 i kamap bikos long ol popaia bilong ol bikman. Buk The Fall of the Dynasties—The Collapse of the Old Order 1905-1922 i tok ol bikman bilong Yurop “i no save olsem ol disisen ol i mekim bai kamapim bikpela bagarap tru long olgeta hap bilong graun.”

Ol man i kilim i dai wanpela bikman bilong Ostria, dispela i mekim na sampela wik bihain ol strongpela kantri bilong Yurop i go long woa em ol i no gat laik long en. Sampela de bihain long woa i kirap ol i askim praim minista bilong Jemani: “Hau na ol dispela samting i kamap?” Na em i tok: “Sapos wanpela i bin save, dispela samting i no inap kamap.”

Ol lida husat i mekim ol disisen we i kirapim woa, ol i no save liklik long ol samting nogut bai kamap bihain. Tasol i no longtaim, ol soldia i pait i stap ol i luksave long samting i bin kamap. Ol i kisim save olsem ol bikman bilong gavman i no bin helpim ol, ol pris pasto i bin giamanim ol, na ol jeneral bilong ol i bin givim baksait long ol. Hau ol i mekim olsem?

Ol bikman bilong gavman i no bin helpim ol, ol pris pasto i bin giamanim ol, na ol jeneral bilong ol i bin givim baksait long ol

Ol bikman bilong gavman i promis olsem dispela woa bai opim rot long ol manmeri i ken kisim gutpela sindaun bihain. Praim minista bilong Jemani i tok: “Yumi pait bilong kamapim bel isi, bilong kisim bek sindaun yumi gat long bipo, na bilong helpim yumi long bihain.” Presiden bilong Amerika, Woodrow Wilson, i helpim long kamapim wanpela tok em planti man i save long en olsem woa bai “mekim graun i seif na ol man i ken stap fri.” Na long Briten, ol man i ting em “woa bilong pinisim olgeta woa.” Tasol ol dispela samting i no bin kamap.

Ol pris pasto i givim bel tru long sapotim woa. Buk The Columbia History of the World i tok: “Ol pris pasto i gat wok long skulim ol man long Baibel, tasol ol i kirapim ol man long go long woa. Woa i mekim na ol man i heitim tru narapela narapela.” Na ol pris pasto i strongim pasin bilong heitim ol narapela na ol i no daunim dispela pasin. Buk A History of Christianity i tok: “Ol pris pasto i no inap, na ol i no gat laik long putim bilip Kristen i go pas long pasin bilong tingim kantri. Planti i bungim lotu Kristen wantaim pasin bilong litimapim kantri. Ol i tokim ol soldia Kristen bilong olgeta lotu long kilim i dai narapela narapela long nem bilong God.”

Ol jeneral bilong ami i tok ol soldia bai winim pait hariap tru, tasol dispela i no tru. I no longtaim, tupela ami wantaim i luksave olsem ol i no inap winim pait. Wanpela saveman i tok “ol samting nogut tru i bin painim planti milion soldia na i bin bagarapim tru bel na tingting na bodi bilong ol.” Maski planti man i dai, ol jeneral i wok yet long salim ol man i go pait long ol boda mak na ol hap we ol man i sut long masin gan. Em as na planti soldia i bikhet na sakim tok bilong ol jeneral bilong ol.

Wol Woa 1 i mekim wanem samting long i stap bilong ol man? Wanpela buk i kamapim tok bilong wanpela soldia i bin pait long dispela woa, olsem: “Woa . . . i bin bagarapim tru tingting na pasin bilong ol manmeri bilong wanpela taim.” Bikos long dispela woa, sampela strongpela gavman i no stap moa. Dispela pait nogut i bin kirapim wanpela haptaim we planti milion man i dai, winim olgeta taim bipo. Ol pait bilong daunim gavman na ol protes i kamap long planti hap bilong graun.

Wai na dispela woa i senisim tru i stap bilong ol man? Tru tru woa i kamap long rot bilong wanpela bikpela popaia tasol? Yu ting bekim bilong ol dispela askim i kamapim klia sampela samting bai kamap bihain?