Paranızı Nasıl Doğru Kullanabilirsiniz?

GENELDE paranızla yapabileceğiniz üç şey vardır: (1) Harcamak, (2) biriktirmek ya da (3) başkası için kullanmak. Öncelikle parayı nasıl akıllıca harcayabileceğimizi görelim.

Yakın zamanda yaşanan ekonomik kriz özellikle iyi planlanmış bir bütçeye uygun yaşamanın önemini ortaya çıkardı. Bütçe nedir? Basitçe söylemek gerekirse bir devletin, bir şirketin, bir ailenin ya da bir kişinin, gelirini nasıl kullanacağıyla ilgili yaptığı tahmindir.

Ailece Yapılması Gereken Bir Plan

Bütçe nasıl yapılır? Denise Chambers, Budgeting adlı kitabında “aile fertlerinin hepsi bu planın hazırlanmasında rol almalı ki, ailenin tümü bütçeye bağlı kalma sorumluluğu hissetsin” diyor. Tüm aile fertleri düzenli olarak bir araya gelip yaptıkları bütçenin işe yarayıp yaramadığını gözden geçirmeliler. Ailece iyi bir bütçe hazırlamak çok yararlı olabilir, bu sayede herkes ailenin gelirine uygun yaşamak için neler yapabileceğini düşünür.

Bazıları bütçe yapmak için bilgisayar programı kullanıyor. Bazıları ise sadece bir kalem ve kâğıt kullanıyorlar. Kâğıdı iki sütuna ayırıyorlar; birinci sütuna gelirlerini ikinci sütuna da giderlerini yazıyorlar. Bütçeye gelir vergisi ya da tatil gibi yılda bir kere yapılan masrafları, aylara bölerek dahil etmek de önemlidir.

Yıllardır kullanılan bir yöntem, her masraf grubu için zarflar ya da dosyalar hazırlamak ve bunlara “Yemek”, “Kira”, “Ulaşım”, “Elektrik”, “Sağlık” gibi isimler vermektir. Eskiden insanlar her ay bu zarfların içine nakit para koyardı. Şimdi birçok kişi banka hesabına para yatırıp ihtiyaç olduğunda çekmenin daha güvenli ve kolay olduğunu düşünüyor.

Güney Afrika’da iki çocuklu bir çift olan Jonathan ve Anne genelde parayı bölüp dosyalara koyma yöntemini kullanıyor. Jonathan “Maaşınız banka hesabınıza yatırılıyorsa dosya yönteminde gösterdiğiniz kararlılığı, bankadan para çekerken de göstermeniz önemlidir. Örneğin o ay et almak için ayırdığınız miktarı tükettiyseniz, daha fazla et almak için diğer masraflara ayırdığınız paradan almamalısınız.”

Jonathan daha önce bir şirkette yönetici  olarak çalışıyordu, fakat artık ailece, gönüllü olarak yapılan inşa işlerine yardım etmeye karar verdiler. Onlar bu özverili yaşamı sürdürmek istediklerinden artık bir bütçe yapıp ona uygun yaşamaları çok daha önemli. Bu aile, bütçelerinin işe yarayıp yaramadığını gözden geçirmek ve gerekirse değişiklik yapmak için düzenli olarak bir araya geliyor.

Daha Büyük Mutluluk

Araştırmalar sahip olduğumuz şeyleri, örneğin zamanımızı, enerjimizi, aynı zamanda paramızın bir kısmını başkaları için kullanarak daha mutlu olabileceğimizi gösteriyor. İmkânlarımızın elverdiği ölçüde paramızı başkaları için kullanmak, makalenin başında sözü edilen üç seçenekten en iyisi olabilir.

Chris Farrell kitabında, birikim yapmanın kişiye elindekileri başkalarıyla paylaşma fırsatı verdiğini söylüyor ve şu tavsiyede bulunuyor: “Paranızla yapabileceğiniz en mantıklı ve değerli şeylerden biri onu başkaları için kullanmaktır.” * Farrell şunları ekliyor: “Hayatta en önemli şey nedir diye düşündüğünüzde genelde bunun para ya da mal mülk değil, ilişkiler, yaşananlar ve başkalarının iyiliği için bir şeyler yaptığını bilmek olduğunu görüyorsunuz” (The New Frugality).

Michael Wagner adlı bir ekonomist de buna katılıyor. Gençleri para biriktirmeye teşvik etmek için yazdığı kitabında şunları söylüyor: “İnisiyatif kullanarak, sizden daha şanssız olanlara yardım etmek için bir şeyler yaparsanız, yaptığınız bu iyilik ve cömertlik size birçok şekilde geri döner, ama alacağınız en büyük ödül bir insana yardım ettiğinizi bilmenin verdiği hazdır” (Your Money, Day One).

Kutsal Kitap, vermenin bizi mutlu edeceğini söyler. Daha önce de ele aldığımız gibi Kutsal Kitap, sahip olduğumuz şeyleri akıllıca kullanmamıza yardım edebilecek sözler içerir. Şimdi bu özlü sözlerden yedisini daha inceleyelim.

[Dipnot]