Donald ve Margaret, * kızları ailesiyle birlikte onları ziyarete gelince çok mutlu oldular. Eskiden profesyonel bir aşçı olan Margaret, iki torununun da çok sevdiği peynir soslu özel makarnasından yaptı.

Herkes sofradayken Margaret ana yemeği getirdi ve masanın ortasına koydu. Tencerenin kapağını kaldırdığında gözlerine inanamadı. Tencerede sadece peynir sosu vardı! Margaret ana malzemeyi, yani makarnayı koymayı unutmuştu!

Kaç yaşında olursak olalım, tecrübemiz olsun veya olmasın hepimiz hatalar yaparız. Belki düşüncesizce bir söz söylemiş ya da yapmamız gereken bir şeyi unutmuş olabiliriz. Bazen de iyi niyetle bir şey yapmak isteriz ama zamanlamamız yanlış olabilir. Peki neden hata yapıyoruz? Bir hata yaptığımızda ya da başkaları hata yaptığında nasıl davranmalıyız? Hata yapmamak mümkün mü? Bu soruların cevabını bulmak için önce hatalarla ilgili doğru bir bakış açısına sahip olmalıyız.

İyi bir şey yaptığımızda bunu inkâr etmeyiz, hatta övülmek hoşumuza gider. Aynı şekilde bir hata yaptığımızda da inkâr etmek yerine hatamızın sorumluluğunu üstlenmemiz gerekmez mi? Belki istemeden yaptık ya da kimse fark etmedi. Yine de hatamızı kabul etmeliyiz. Tabii bunu yapmak alçakgönüllülük gerektirir.

Kendimiz hakkında çok fazla düşünürsek kolaylıkla kendimizi haklı çıkarabilir, suçu başkasına atabilir, hatta hatamızı inkâr edebiliriz. Böyle davranmak genelde kötü sonuçlara yol açar. Sorun çözülmez ve başkaları haksız yere suçlanmış olur. Hatamızın sonuçlarından bir süreliğine kaçabilirsek de şunu unutmamalıyız: İlerde “her birimiz Tanrı’ya kendi adımıza hesap vereceğiz” (Romalılar 14:12).

Yaratıcımız hatalarla ilgili gerçekçi bir bakış açısına sahiptir. Mezmurlar kitabı Tanrı’nın ‘merhametli ve lütufkâr’ olduğunu söyler. O “sürekli hata aramaz, devirlerce kızgınlık beslemez.” Tanrı, kusurlu olduğumuzu bilir ve doğuştan gelen zayıflıklarımızın farkındadır. O “toprak olduğumuzu unutmaz” (Mezmur 103:8, 9, 14).

Yehova merhametli bir Babadır ve biz çocuklarının hatalara O’nun baktığı gibi bakmamızı ister (Mezmur 130:3). Bunun için Sözü aracılığıyla bize sevgiyle rehberlik sağlar. Tanrı Kutsal Kitapta biz ya da başkaları hata yaptığında nasıl davranmamız gerektiğiyle ilgili değerli öğütler vermiştir.

Genelde biri bir hata yaptığında, söylediği veya yaptığı şeyi haklı çıkarmak ya da suçu başkalarında aramak için çok zaman ve enerji harcar. Bunun yerine, sözleriniz birini incittiyse arkadaşlığınızı korumak için hemen özür dileyip hatanızı düzeltmeniz çok daha kolay olmaz mı? Yaptığınız  bir şey sizi veya bir başkasını sıkıntıya mı soktu? Kendinize kızmak ya da başkalarını suçlamak yerine elinizden geleni yapıp sorunu çözmeye çalışın. Hatanın sizde olduğunu kabul etmemeniz, genelde gerginliğin gereksiz yere uzamasına ve sorunun büyümesine yol açar. Bunun yerine hatanızdan ders çıkarın, durumu düzeltmeye çalışın ve hayatınıza devam edin.

Fakat hatayı yapan başka biriyse, yanlışını yüzüne vurmak çok kolay olabilir. Ancak İsa şöyle demişti: “İnsanların size nasıl davranmasını istiyorsanız, siz de onlara öyle davranın” (Matta 7:12). Kuşkusuz hepimiz ufak da olsa bir hata yaptığımızda başkalarının bize şefkat göstermesini, hatta yanlışımızı görmezden gelmesini isteriz. Öyleyse bizim de başkalarına aynı şekilde davranmamız gerekmez mi? (Efesoslular 4:32).

Bir sözlüğe göre hatalar “yanlış değerlendirme yapmaktan, yetersiz bilgiden veya dikkatsizlikten” kaynaklanır. Hepimiz mutlaka bunlardan biri ya da birkaçı yüzünden hata yapmışızdır. Ancak Kutsal Yazılardaki bazı temel ilkeleri uygulamak hatalarımızı azaltmamıza yardım edebilir.

Örneğin Özdeyişler 18:13’te şu ilke bulunur: “Dinlemeden cevap vermek akılsızlık ve utançtır.” Olanları dinlemek için biraz daha fazla zaman ayırın ve karşılık vermeden önce düşünün. Bu, istemediğiniz bir şey söylemenizi ya da ani bir tepki vermenizi önleyecektir. Ayrıntıları dinlemek, sizi yanlış bir sonuca varmaktan, bunun sonucunda da hata yapmaktan korur.

Kutsal Kitapta bulunan başka bir ilke de şudur: “Üzerinize düşeni yaparak, mümkünse herkesle barış içinde kalın” (Romalılar 12:18). Başkalarıyla barış içinde olmak ve işbirliği yapmak için elinizden geleni yapın. İnsanlarla birlikte çalışırken düşünceli ve saygılı olun. Onları övmeye ve cesaretlendirmeye çalışın. Böyle bir ortamda, düşüncesizce söylenen ya da yapılan bir şeyin görmezden gelinmesi ve affedilmesi daha kolay olur. Ayrıca daha ciddi hataların yarattığı sorunlar barış içinde çözülebilir.

Hatanızdan ders almaya çalışın. Söylediğiniz ya da yaptığınız şey için mazeret bulmaktansa, bunu iyi nitelikler geliştirmek üzere bir fırsat olarak görün. Sabır, iyilikseverlik ve özdenetim konusunda gelişmeniz gerekiyor olabilir mi? Belki de yumuşak başlılık, barış ve sevgi konusunda gelişmeniz gerekiyordur (Galatyalılar 5:22, 23). Hatalarınızdan ders alırsanız, en azından gelecek sefere ne yapmamanız gerektiğini öğrenirsiniz. Hatalarınızın sorumluluğunu üstlenin, ama kendinizi çok da ciddiye almayın. Kendinize gülmek ortamın gerginliğini azaltacaktır.

Doğru bir bakış açısına sahip olursak hatalara takılıp kalmayacağız. Kendimizle ve başkalarıyla barış içinde olacağız. Hatalarımızdan ders almaya çalışırsak tecrübe kazanacağız ve insanlarla ilişkilerimiz daha iyi olacak. Yanlış yapınca moralimiz fazla bozulmayacak ve kendimiz hakkında olumsuz düşünmeyeceğiz. Başkalarının da kendi hatalarıyla mücadele ettiğini bilmek bizi onlara yaklaştıracak. En önemlisi Tanrı’nın sevgisini ve bağışlayıcılığını örnek alırsak bundan büyük yarar göreceğiz (Koloseliler 3:13).

Makalenin başında bahsedilen Margaret’in hatası aile yemeğini mahvetti mi? Hayır, tersine herkes, özellikle de Margaret bu duruma çok güldü. Hep beraber yemeğin tadını çıkardılar, hem de makarna olmadan! Yıllar sonra Margaret’in torunları bu unutulmaz aile yemeğini kendi çocuklarına da anlatarak büyükanneleriyle yaşadıkları bu güzel anıyı yâd ettiler. Sonuçta bu sadece bir hataydı!