Nghena endzeni

Hundzela eka leswi nga endzeni

 XANA WU LO ENDLIWA?

Ncila Wa Xipululu Lexi Vuriwaka Agama

Ncila Wa Xipululu Lexi Vuriwaka Agama

XIPULULU lexi xi kota ku tlula xi suka ehansi xi ya phatsama ekhumbini hi ku olova. Hambiswiritano, loko ndhawu ya kona yi rheta, a xi tluli kahle kambe xi fika xi phatsama kahle ekhumbini. Xi swi kotisa ku yini? Xi pfuniwa hi ncila wa xona.

Xiya: Loko xipululu lexi xi tlula xi suka endhawini yo khwaxa, laha xi kotaka ku khomelela swi tiya, xi rhanga hi ku tiyisa miri wa xona ivi xi gova ncila wa xona xi wu langutisa ehansi. Leswi swi xi pfuna leswaku xi tlula hi angle leyi faneleke loko xi suka. Kambe loko xi ri endhawini leyi rhetaka, xi tala ku rheta ivi xi tlula hi angle leyi hoxeke. Hambiswiritano, loko xi ri emoyeni xi lulamisa angle ya miri wa xona hi ku gova ncila wa xona xi wu langutisa ehenhla. Endlelo rero ri rharhanganile. Xiviko xa Yunivhesiti ya California le Berkeley xi ri: “Nkarhi ni nkarhi swipululu [leswi] swi fanele swi lulamisa angle ya ncila wa swona leswaku swi hambeta swi tlulela ehenhla loko swi ri emoyeni.” Loko ndhawu leyi xi tlulaka xi suka eka yona yi rheta ngopfu, xi fanele xi wu tlakusela ehenhla swinene ncila wa xona leswaku xi kota ku fika xi phatsama kahle.

Ncila wa xipululu lexi wu nga pfuna vanjhiniyara leswaku va endla timovha ta tirhoboto leti nga wiki hi ku olova, leti nga tirhiseriwaka ku lava vanhu lava poneke endhawini leyi ku tsekatsekeke misava kumbe ku humeleleke mhangu yin’wana. Mulavisisi Thomas Libby u ri: “Tirhoboto a ti swi koti ku sima ku fana ni swiharhi, kutani xin’wana ni xin’wana lexi nga endliwaka leswaku rhoboto yi kota ku sima ku ta va ku ri nhluvuko lowukulu.”

U anakanya yini? Xana ncila wa xipululu lexi vuriwaka agama wu lo tiendlekela kumbe wu lo endliwa?