N’wana wa wena wa phikelela leswaku u n’wi nyika leswi a swi lavaka. Minkarhi hinkwayo loko u ala, ndlela leyi a angulaka ha yona ya ku hlundzukisa. Hambiloko u ringeta tindlela hinkwato ku n’wi endla a twisisa a swi olovi naswona sweswo swi ku endla u vona swi antswa leswaku u pfumela. Loko a hambeta a kombela u hetelela u pfumela swi nga humi embilwini.

U nga dyondza ndlela ya ku nga cinci leswi u swi vulaka. Kambe xo sungula, xiya tindlela tin’wana emhakeni yo alela n’wana wa wena.

Ku alela n’wana wa wena a hi nchumu wo biha. Vatswari van’wana a va pfumelelani na yona mhaka leyi, kumbexana va vula leswaku u fanele u vulavurisana ni n’wana wa wena, hambi ku ri ku sungula mi pfumelelana hi swo karhi. Kambe va vula leswaku papalata ku alela n’wana wa wena hikuva sweswo swi nga n’wi hlundzukisa.

I ntiyiso leswaku loko u alela n’wana wa wena, swi nga n’wi heta matimba. Kambe, swi ta n’wi dyondzisa dyondzo ya nkoka ya leswaku evuton’wini ku ni swipimelo swo karhi leswi vanhu va faneleke va hanya ha swona. Kambe loko u tshamela ku pfumelelana ni leswi a swi lavaka, u endla leswaku a nga byi xiximi vulawuri bya wena naswona minkarhi hinkwayo u ta gungula loko a lava swo karhi. Ndlela leyi u hlamulaka ha yona yi nga n’wi endla a hlundzuka. Entiyisweni a ku na n’wana loyi a nga xiximaka mutswari loyi a xisekaka hi ku olova.

Loko u alela n’wana wa wena, u endla leswaku a kula hi ndlela leyinene. Swi n’wi dyondzisa leswaku a nge kumi swilo hinkwaswo. N’wana loyi a dyondzisiwaka dyondzo leyi ya nkoka, a nga tali ku lan’wa loko a ri karhi a kula a langutana ni ntshikilelo wa ku sindzisiwa ku tirhisa swidzidziharisi kumbe ku hlanganyela timhaka ta masangu a nga si nghenela vukati.

Loko u alela n’wana wa wena, swi n’wi pfuna leswaku a kula hi ndlela leyinene. Dokodela David Walsh u tsale a ku: “Ntiyiso wa mhaka hileswaku a hi minkarhi hinkwayo laha hi kumaka leswi hi swi lavaka. Hi va hi nga va pfuni vana va hina loko hi va dyondzisa leswaku va nga kuma xin’wana ni xin’wana lexi va xi lavaka evuton’wini.” *

Anakanyisisa hi pakani ya wena. Swi nga ha endleka leswaku u lava n’wana wa wena a tiyimela, a kota ku lawula ndlela leyi a titwaka ha yona a tlhela a humelela evuton’wini. Kambe loko u n’wi nyika xin’wana ni xin’wana lexi a xi lavaka, a wu n’wi pfuni ku endla tano. Bibele yi vula leswaku loko munhu a ‘lemiwa ku sukela evuntshweni, evuton’wini byakwe lebyi landzelaka u ta va la nga nkhensiki.’ (Swivuriso 29:21) Ku alela n’wana i ndlela yin’wana yo n’wi tshinya. Sweswo swi ta n’wi pfuna ku nga ri ku n’wi onha.—Nawu wa le Bibeleni: Swivuriso 19:18.

Loko u n’wi alela, vula hi ku tiyiseka. N’wana wa wena a nga ringani na wena. Hikwalaho a ku na xivangelo xa ku va u kanerisana na yena hileswi u aleke onge hiloko u lava vonelo ra yena. I ntiyiso leswaku loko vana va ri karhi va kula, va fanele va va lava letelaka “matimba ya vona ya ku twisisa hi ku ma tirhisa leswaku va hambanisa leswi lulameke ni leswi hoxeke.” (Vaheveru 5:14) Xisweswo a swi hoxanga ku burisana ni n’wana. Kambe a swi vuli leswaku u fanele u kanetana na yena leswaku ha yini u ala. Loko u tshamela ku kanetana na yena, ku ala ka wena ku ta hundzuka xivutiso ku nga ri xiboho.—Nawu wa le Bibeleni: Vaefesa 6:1.

U nga cinci xiboho xa wena. N’wana wa wena a nga ha ku ringa hi ku gungula kumbe ku kombela. U nga endla yini loko leswi swi endleka ekaya? Buku leyi nge Loving Without Spoiling yi ri: “Suka emahlweni ka n’wana wa wena. U n’wi byela uku: ‘Leswi wa ha gungulaka, ndzi kombela u ya ekamareni ya wena. Loko se u ri kahle u ta vuya eka mina.’” Eku sunguleni swi nga ha ku tikela ku endla tano naswona n’wana wa wena na yena swi ta tika ku swi amukela. Kambe u ta swi vona leswaku a wu le ku tlangeni na yena.—Nawu wa Bibele: Yakobo 5:12.

Vana la anakanyelaka. U nga aleli n’wana wa wena ntsena hi xikongomelo xo n’wi komba leswaku hi wena u nga ni vulawuri. Kambe ‘ku anakanyela ka wena a ku tiviwe.’ (Vafilipiya 4:5) Minkarhi yin’wana u nga pfumela eka n’wana kambe ku nga ri hileswi a gungulaka kumbe ku sindzisa.—Nawu wa Bibele Vakolosa 3:21.