Ungano wa chigaŵa wa 2020 ukaŵa wapadera chomene. Ukaŵa ungano wakwamba pa charu chose uwo ukajamburika na kuŵikika pa Intaneti. Ndipouli ku Malawi na Mozambique, ŵabali na ŵadumbu ŵakachita ungano uwu kwambura kugwiliskira ntchito Intaneti. Kasi vikenda wuli?

 Nga ni nthowa yinyake yakovwilira ŵabali na ŵadumbu, Komiti Yakulongozga na Yakusambizga ya Wupu Wakulongozga, yikazomerezga kuti ku Malawi na Mozambique ungano uwu ŵawuwoneske pa TV na kuwuŵika pa wayilesi. Chifukwa wuli nthowa iyi yikaŵa yakovwira chomene? Charu cha Malawi, ntchimoza mwa vyaru ivyo Intaneti njakudura chomene pa charu chose, ntheura Mbakaboni ŵachoko chomene awo ŵangafiska kugwiliskira ntchito Intaneti. Mubali William Chumbi, yumoza wa mu Komiti ya Munthavi ya Malawi wakalongosora kuti: “Wayilesi na TV ndiyo yikaŵa nthowa yekha iyo ŵabali na ŵadumbu ŵangapokelerapo chakurya chauzimu ichi.” Mubali Luka Sibeko, uyo nayo njumoza wa mu Komiti ya Munthavi ya Malawi wakasazgirapo kuti: “Usange ungano uwu ulekenge kuŵikika pa TV panji pa wayilesi, mphanyi pakaŵa ŵabali na ŵadumbu ŵachoko chomene mu chigaŵa cha ofesi yithu awo ŵakate ŵachitengeko ungano uwu.” Ku Mozambique nako, mphanyi kukaŵa ŵabali na ŵadumbu ŵachoko chomene awo ŵakate ŵakwaniskenge paŵekha kuwonelera ungano uwu pa Intaneti chifukwa ŵanandi ŵalije mafoni panji kompyuta.

 Chifukwa cha muliri wa COVID-19, maungano gha mpingo a ghakaŵa kuti ghakuwoneskeka kale pa masiteshoni ghanyake gha TV na mawayilesi. Ŵabali ŵithu ŵakakumana na ŵeneko ŵa masiteshoni agha na kupempha kuti ŵasazgireko nyengo yakuti ŵaŵikepo ungano wa chigaŵa.

 Ku Malawi, ŵabali ŵithu ŵakakumana na suzgo likuru. Masiteshoni gha TV na mawayilesi ghakuzomerezga vinthu vya makasitomara kuti vingaŵikika pa TV panji pa wayilesi kwa ora limoza pera. Masiteshoni agha ghakafipanga mtima kuti mapulogiramu ghatalighatali ghangakopa ŵanthu yayi kuti ŵaghawonelere panji kughategherezga. Kweni ŵabali ŵithu ŵakalongosora kuti ntchito yithu yikovwira chomene ŵanthu. Nanga yingaŵa nyengo ya muliri iyi, tikuŵapa ŵanthu uthenga wakupembuzga wakufuma mu Baibolo, uwo ungawovwira ŵanthu kuti ŵaŵe na umoyo uwemi na kuŵa na mabanja ghakukondwa. Ntheura ŵakati ŵapulika ivyo ŵabali ŵakayowoya, ŵeneko ŵa masiteshoni ŵakaŵazomerezga ŵabali kuti ŵasazgirengeko nyengo.

 Ku Malawi, ungano ukawoneskeka pa siteshoni yimoza ya TV kweniso ukaŵikika pa siteshoni yimoza ya wayilesi, ndipo masiteshoni ghose agha ghakukora na kuwoneka mu charu chose ichi, kweniso ŵanthu mamiliyoni ghanandi ŵakuwonelera na kutegherezga masiteshoni agha. Ku Mozambique, ungano ukawoneskeka pa siteshoni yimoza ya TV kweniso ukaŵikika pa masiteshoni 85 gha mawayilesi.

 Mu vyaru vyose viŵiri ivi, ndalama zakukwana madola 28,227 b zikagwira ntchito kuti ŵaŵike ungano uwu pa masiteshoni gha TV. Kweniso ndalama pafupifupi madola 20,000 zikagwira ntchito kuti ungano uwu uŵikike pa wayilesi. Mitengo yake nja pakati pa madola 15 usange waŵikika pa siteshoni yichoko ya wayilesi na madola 2,777 para waŵikika pa siteshoni iyo yikupulikikwa mu charu chose.

 Ŵabali ŵithu ŵakaŵikapo mtima kuti ŵagwiliskire ntchito mwamahara vyawanangwa vithu. Mwachiyelezgero ku Malawi, ŵakadumbiskana nawo ŵeneko ŵa masiteshoni kuti ŵaŵakhizgireko mtengo na 30 peresenti. Ŵakati ŵazomera na kukhizgako, ŵakaponoska ndalama pafupifupi madola 1,711. Ku Mozambique, masiteshoni ghanyake ghakaŵa ghakunozgeka kukhizgako mtengo chifukwa cha mbiri yithu yiwemi pa nkhani yakuŵa ŵakugomezgeka kweniso chifukwa cha kupeleka ndalama panyengo yake.

 Ŵabali ŵithu ŵakawonga chomene kuwonelera na kutegherezga ungano wa chigaŵa kwizira pa masiteshoni gha mu charu chawo. Patrick uyo ni mubali mulara ku Malawi, wakati: “Tikuwonga chomene ŵabali ŵa mu Wupu Wakulongozga chifukwa cha vyose ivyo ŵatichitira mu nyengo ya muliri iyi.” Isaac uyo nayo ngwa ku Malawi, wakayowoya kuti: “Tilije vinthu vinyake padera pa wayilesi, ntheura tikuwonga chomene ndondomeko yapadera iyi yakufuma ku gulu la Yehova kuti titegherezge ungano wa chigaŵa kwizira pa wayilesi. Chifukwa cha ndondomeko iyi, banja lane lose likachitako ungano wa chigaŵa. Tikawona kuti uwu mbukaboni wakuti Yehova wakutemwa nadi ŵanthu ŵake.”

 Ungano wa chigaŵa wa 2020 ukaŵa wakwamba kwa mupharazgi munyake wa ku Mozambique. Iyo wakati: “Ndondomeko yakuti tiwonelere ungano wa chigaŵa pa TV yikanikhorweska kuti Yehova ni Chiuta wankhongonozose. Muliri ungamutondeska yayi Chiuta kuti watipe chakurya chauzimu, ndipo wakanipa chakurya ichi mu nyumba yane iyo nkhukhala. Nkhawona ukaboni wakuti pakati pa ŵanthu ŵa Yehova pali chitemwa. Nakhorwa kuti ichi ntchisopa chaunenesko nadi.”

 Mulara munyake zina lake Wyson wakati: “Nkhuwonga chomene muzga wakugomezgeka umo wakutipwelelera mu nyengo ya muliri iyi. Ndondomeko yakuti tiwonelere ungano wa chigaŵa pa TV na kutegherezga pa wayilesi yatovwira chomene taŵanandi, chomenechomene ise tili na tundalama tuchoko chomene mu charu ichi icho ntchikavu.”

 Komiti Yakulongozga na Kusambizga, yazomerezgaso kuti ungano wa chigaŵa wa 2021 uŵikikeso pa TV na pa wayilesi mu vigaŵa vinyake. Kasi tikuzisanga nkhu ndalama zakuti tilipilire maungano agho ghakuŵikika pa TV na pa wayilesi? Nkhwizira mu vyawanangwa ivyo tikupeleka vyakovwira pa ntchito ya pa charu chose, ndipo vyawanangwa ivi vikupelekeka munthowa zakupambanapambana izo zili pa donate.dan124.com. Tikumuwongani chomene chifukwa cha vyawanangwa vinu ivyo mukupeleka mwawanangwa.