Pfukelani kha mafhungo

Ndi Ngani Ṱhanzi Dza Yehova Vha Sa Iti Tshilalelo tsha Murena U Fana na Vhuṅwe Vhurereli?

Ndi Ngani Ṱhanzi Dza Yehova Vha Sa Iti Tshilalelo tsha Murena U Fana na Vhuṅwe Vhurereli?

 Musi ri tshi ita Tshilalelo tsha Murena tshine tsha dovha tsha vhidzwa Tshilalelo tsha u fhedza na Tshihumbudzo tsha lufu lwa Yesu ri tevhela Bivhili nga vhuronwane. (1 Vhakorinta 11:20) Ri ita zwo fhambanaho na zwine zwa itwa nga zwigwada zwinzhi zwa vhurereli ngauri zwi ita mikhuvha i songo thewaho Bivhilini.

Ndivho

 Ndivho ya Tshilalelo tsha Murena ndi u humbula Yesu na u livhuha tshiṱhavhelo tshawe tshe a ri ṋea tshone. (Mateo 20:28; 1 Vhakorinta 11:24) Tshihumbudzo a si sakaramente kana nḓila ya vhurereli ya u ṱanzwa zwivhi, i ngaho u sumbedzwa tshilidzi kana u hangwelwa zwivhi. a Bivhili i amba uri zwivhi zwashu a zwi hangwelwi nge ra ita vhuṱambo, fhedzi zwi hangwelwa nga u vha na lutendo kha Yesu.—Vharoma 3:25; 1 Yohane 2:1, 2.

Tshi Tea U Itwa Lungana?

 Yesu o laedza vhafunziwa vhawe uri vha ite Tshilalelo tsha Murena, fhedzi ho ngo amba nga ho livhaho uri lungana. (Luka 22:19) Vhaṅwe vha vhona u nga tshi fanela u itwa ṅwedzi muṅwe na muṅwe, ngeno vhaṅwe vha tshi ri vhege iṅwe na iṅwe, ḓuvha ḽiṅwe na ḽiṅwe, lwo vhalaho nga ḓuvha kana musi vha tshi vhona u nga zwo fanela. b Naho zwo ralo, hu na zwiṅwe zwithu zwa ndeme zwine zwa tea u ṱhogomelwa.

 Yesu o thoma Tshilalelo tsha Murena nga ḓuvha ḽa Paseka ya Vhayuda nahone a fa nga ḽeneḽo ḓuvha. (Mateo 26:1, 2) Zwenezwi a zwo ngo sokou itela. Maṅwalo a vhambedza tshiṱhavhelo tsha Yesu na ngwana ya Paseka. (1 Vhakorinta 5:7, 8) Paseka yo vha i tshi pembelelwa luthihi ṅwaha muṅwe na muṅwe. (Ekisodo 12:1-6; Levitiko 23:5) Nga hu fanaho, Tshilalelo tsha Yesu tsho vha tshi tshi pembelelwa luthihi nga ṅwaha nga Vhakriste vha u thoma, c nahone Ṱhanzi dza Yehova vha tevhela eneo maitele o thewaho Bivhilini.

Ḓuvha na Tshifhinga

 Mutheo wo adzwaho nga Yesu u ri thusa u ḓivha uri tshi fanela u itwa lungana na u ḓivha ḓuvha na tshifhinga zwa Tshilalelo. O thoma honovhu vhuṱambo musi ḓuvha ḽo no mbwandamela nga ḽa 14 Nisan, 33 C.E., u ya nga khalenda ya Bivhili yo thewaho kha u lavhelesa ṅwedzi. (Mateo 26:18-20, 26) Ri bvela phanḓa ri tshi ita Tshihumbudzo nga ḽeneḽi ḓuvha ṅwaha muṅwe na muṅwe, ri tshi tevhela maitele a Vhakriste vha u thoma. d

 Naho ḽa 14 Nisan, 33 C.E. ḽo vha ḽi nga Ḽavhuṱanu, miṅwahani i tevhelaho ḽi vha nga ḓuvha ḽi sa fani. Ri kona u ḓivha uri ḽa 14 Nisan ḽi ḓo vha lini nga u shumisa maitele e a shumiswa tshifhingani tsha Yesu, nṱhani ha u tevhela maitele a shumiswaho kha khalenda ya Vhayuda ya musalauno. e

Tshinkwa na Waini

 Musi Yesu a tshi thea vhuṱambo vhuswa, o shumisa tshinkwa tshi si na mbiliso na waini tswuku ye ya vha yo sala kha vhuṱambo ha Paseka. (Mateo 26:26-28) Ri tevhela tsumbo ya Yesu nga u shumisa tshinkwa tshi si na mbiliso kana tshi songo dzheniswaho zwiṅwe zwithu nahone ri shumisa waini tswuku i songo vangiwaho, a ri shumisi dzhusi ya nḓirivhe kana waini i ṱapilaho kana i re na zwiḓavhangelo.

 Dziṅwe kereke dzi shumisa tshinkwa tshi re na mbiliso, fhedzi kanzhi mbiliso i fanyisela tshivhi na u sina. (Luka 12:1; 1 Vhakorinta 5:6-8; Vhagalata 5:7-9) Nga zwenezwo, ndi tshinkwa tshi si na mbiliso na zwiḓavhangelo, tshine tsha vha tshiga tsho teaho tshine tsha fanyisela muvhili wa Kristo u si na tshivhi. (1 Petro 2:22) Maṅwe maitele a songo thewaho Bivhili ndi a u shumisa dzhusi ya nḓirivhe dzi songo vhilaho nṱhani ha u shumisa waini. Dziṅwe kereke dzi shumisa dzhusi ya nḓirivhe dzi songo vhilaho nga nṱhani ha mulayo wadzo u songo thewaho maṅwaloni wa u dzivhisa u nwa halwa.—1 Timotheo 5:23.

Zwiga, a si ṋama na malofha zwa vhukuma

 Tshinkwa tshi si na mbiliso na waini tswuku zwo shumiswaho Tshihumbudzoni ndi zwiga zwi imelaho ṋama na malofha zwa Kristo. A zwi shandulwi nga lwa vhuṱolo zwa vha ṋama na malofha awe kana zwa ṱanganywa na ṋama na malofha awe, sa zwine vhaṅwe vha zwi tenda. Ṱhogomelani mutheo wa lwa Maṅwalo wa enea mapfesesele.

  •   Ngavhe Yesu a laedze vhafunziwa vhawe uri vha nwe malofha awe, o vha a tshi ḓo vha a tshi khou vha vhudza uri vha pfuke mulayo wa Mudzimu u iledzaho u nwa malofha. (Genesi 9:4; Mishumo 15:28, 29) Fhedzi zwenezwi zwi nga si konadzee, ngauri Yesu a nga si vhuye a laedza vhathu uri vha pfuke mulayo wa Mudzimu wa vhukhethwa ha malofha.—Yohane 8:28, 29.

  •   Arali vhaapostola vho vha vha tshi khou nwa malofha a Yesu zwa vhukuma, o vha a tshi ḓo vha a songo amba uri “a ḓo shululelwa vhanzhi,” zwi sumbedzaho uri tshiṱhavhelo tshawe tsho vha tshi sa athu u ṋekedzwa.—Mateo 26:28.

  •   Tshiṱhavhelo tsha Yesu tsho itwa “luthihi fhedzi.” (Vhaheberu 9:25, 26) Naho zwo ralo, arali tshinkwa na waini zwo shandulwa zwa vha ṋama na malofha tshifhingani tsha Tshihumbudzo tsha Murena, vhe vha ḽa zwiga vho vha vha tshi ḓo vha vha tshi khou dovholola tshenetsho tshiṱhavhelo.

  •   Yesu o ri: “Dzulani ni tshi ita zwenezwi u itela u nkhumbula,” hu si “ni tshi nyita tshiṱhavhelo.”1 Vhakorinta 11:24.

 Vhane vha tenda kha uri tshinkwa na waini zwi a shanduka zwa vha muvhili na malofha a Yesu zwa vhukuma, vha thea yeneyi pfunzothendwa kha maṅwe maipfi a ndimana dza Bivhili. Sa tsumbo, kha ṱhalutshedzelo nnzhi dza Bivhili, Yesu o amba nga ha waini a ri: “Haya ndi malofha anga.” (Mateo 26:28) Naho zwo ralo, maipfi a Yesu a nga dovha a ṱalutshedzwa nga u rali: ‘Tshi imela malofha anga,” “Tshi fanyisela malofha anga,” kana “Ndi tshiga tsha malofha anga.” f Yesu o vha a tshi khou funza nga u shumisa ḽimethafore, samusi o vha a tshi anzela u zwi ita.—Mateo 13:34, 35.

Ndi vhafhio vhane vha fanela u ḽa?

 Musi Ṱhanzi dza Yehova vha tshi ita Tshilalelo tsha Murena, ndi vha tshivhalo tshiṱuku tshashu vhane vha ḽa tshinkwa na u nwa waini. Ndi ngani zwo ralo?

 Malofha a Yesu o shululwaho o thea “mulanga muswa” wo dzhielaho vhudzulo mulanga we Yehova Mudzimu a u vhofha na lushaka lwa Isiraele ḽa kale. (Vhaheberu 8:10-13) Vhane vha vha kha mulanga muswa ndi vhone vhane vha ḽa zwiga zwa Tshihumbudzo. A u kateli, Vhakriste vhoṱhe, u katela fhedzi “vhe vha vhidzwa” nga nḓila yo khetheaho nga Mudzimu. (Vhaheberu 9:15; Luka 22:20) Vhenevha vha ḓo vhusa ṱaḓulu na Kristo nahone Bivhili i amba ndi vhathu vha 144 000 fhedzi vhane vha ḓo wana yeneyo ndugelo.—Luka 22:28-30; Nzumbululo 5:9, 10; 14:1, 3.

 Vha “sambi ḽiṱuku” vha ḓo vhusa na Kristo, vhunzhi hashu ri na fulufhelo ḽa u vha tshipiḓa tsha vha “gogo ḽihulu” vhane vha ḓo tshila nga hu sa fheli kha ḽifhasi. (Luka 12:32; Nzumbululo 7:9, 10) Naho riṋe vhane ra vha na fulufhelo ḽa u tshila kha ḽifhasi ri sa ḽi zwiga zwa Tshihumbudzo, ri a ṱanganela kha u livhuha tshiṱhavhelo tshe Yesu a ri itela tshone.—1 Yohane 2:2.

a McClintock and Strong’s Cyclopedia, Volumu IX, siaṱari 212, i amba uri: “Ipfi sakaramente a ḽi ho kha Thestamennde Ntswa; na ipfi ḽa Lugerika μυστήριον [my·steʹri·on] a hu na fhethu hune ḽa shumiswa hone, hu sa londwi uri ndi kha ndovhedzo kana tshilalelo tsha Murena kana kha vhuṅwe vhuṱambo.”

b Dziṅwe ṱhalutshedzelo dza Bivhili dzi shumisa maipfi “tshifhinga tshoṱhe” dzi tshi ambela kha Tshilalelo tsha Murena nahone eneo maipfi o ṱalutshedzelwa nga nḓila ine zwa tou nga tshilalelo tshi tea u itwa tshifhinga tshoṱhe. Naho zwo ralo, muhumbulo wa ipfi ḽa luambo lwa u thoma kha vhubvo ha enea mafhungo ndi “musi ni tshi” kana “tshifhinga tshoṱhe musi ni tshi.”—1 Vhakorinta 11:25, 26; New International Version; Good News Translation.

c Sedzani The New Schaff-Herzog Encyclopedia of Religious Knowledge, Volumu IV, masiaṱari 43-44 na McClintock and Strong’s Cyclopedia, Volumu VIII, siaṱari 836.

d Sedzani The New Cambridge History of the Bible, Volumu 1, siaṱari 841.

e Khalenda ya Tshiyuda i vhalela mathomo a ṅwedzi wa Nisan u ya nga kuvhalele kwa vhaḓivhi vha zwa saintsi, fhedzi eneo maitele ho ngo shumiswa kha ḓana ḽa u thoma ḽa miṅwaha. Nṱhani hazwo, ṅwedzi wo thoma musi ṅwedzi muswa u tshi thoma u vhonwa ngei Yerusalema, zwine zwa nga vha ḓuvha kana maḓuvha nga murahu ha u vhalela u ya nga vhaḓivhi vha zwa saintsi. Ndi ngazwo hu na phambano vhukati ha ḓuvha ḽine Ṱhanzi dza Yehova vha ita ngaḽo Tshihumbudzo na ḓuvha ḽine ḽa shumiswa nga Vhayuda vha musalauno nga Paseka.

f Sedzani A New Translation of the Bible, nga James Moffatt; The New Testament—A Translation in the Language of the People, nga Charles B. Williams; na The Original New Testament, nga Hugh J. Schonfield.