Ajawule pa ndandanda

Baibulo Jikusachenga Umi wa Ŵandu

Baibulo Jikusachenga Umi wa Ŵandu

ANA ligongo chichi mundu juŵalombele mitala soni juŵasisyaga mnope ŵamboni sya Yehofa jwasagwile kuŵa jwamboni? Ana chichi chachamtendekasisye m’busa jwine kuti achenje yaŵakulupililaga? Ana chichi chachamkamuchisye jwamkongwe jwine juŵakulile m’liŵasa lya ŵandu ŵangasa soni juŵaliwonaga kuŵa jwangasosekwa kuti aŵe paunasi ni Mlungu? Ana chichi chachamtendekasisye mundu jwine juŵanonyelaga mnope nyimbo syamasegwe kuti aŵe jwamboni sya Yehofa? Aŵalanje nganisi kuti apate kwanga kwa yiwusyo yeleyi.

“Sambano ndili jwamlume jwambone.”​—RIGOBERT HOUETO

  • CHAKA CHAKUPAGWA: 1941

  • CHILAMBO CHAKUTYOCHELA: BENIN

  • MBILI JANGU: NALOMBELE MITALA SONI NASISYAGA MNOPE ŴAMBONI SYA YEHOFA

KALA KANGU:

Kumangwetu kuli ku Cotonou. Welewu uli msinda wekulungwa m’chilambo cha Benin. Naleledwe m’liŵasa lyachikatolika, nambo nganinonyelaga kwawula kuchalichi. Ŵandu ŵajinji ŵachikatolika ŵalombelaga achakongwe ŵajinji ligongo pandaŵijo boma jakundaga achalume kulombela mitala. Myoyo, unesoni nalombele achakongwe mcheche.

Pandaŵi jele ŵandu ŵakamulanaga kuti achenje kajendesye ka boma mu yaka ya mma 1970, nayiwonaga kuti yeleyi chikamuchisye chilambo chetu. Najigaliche nayo yeleyi mwamti nalipeleche mnope pakwinjilila nawo mu yandale kuti ngamuchisye chilambo chetu. Ŵandu ŵaŵakwete nganisyo syakuchenga bomaŵa nganakamulanaga ni ŵamboni sya Yehofa ligongo jemanjaji nganajinjililaga nawo mu yandale. Une naliji jumo mwa ŵandu ŵaŵalagasyaga mnope ŵamboni sya Yehofa. Myoyo amishonale ŵa Mboni sya Yehofa paŵatopwele m’chilambo chetu mu 1976, naliji jwakusimichisya kuti jemanjaji ngasawujilasoni.

BAIBULO JACHENJILE UMI WANGU:

Kulimbana pa yandale kula kwamasile mu 1990. Payagambile kumala yakulimbanayi, yasimonjesye kuyiwona kuti amishonale ŵamboni ŵala ŵayichesoni. Yeleyi yandendekasisye kutanda kuganisya kuti mwine Mlungu ŵaliji ni ŵandu ŵeleŵa. Pandaŵi jeleji, natandite kukamula masengo kudela jine jasambano. Mundu jwine jwanakamulaga najo masengo kweleko jwaliji jwamboni, mwamti mwangajigala ndaŵi jwatandile kutusalila yindu yiŵakulupililaga. Jwalakwe ŵambalanjile malemba gane ga m’Baibulo gagakusasala kuti Yehofa ali Mlungu jwachinonyelo soni jwachilungamo. (Detulonomo 32:4; 1 Yohane 4:8) Nasangalele mnope kupikana kuti Yehofa akwete ndamo syelesi. Myoyo naliji jwakusachilila kuti nalijiganye ya Yehofa mwamti nakundile kuti atande kunjiganya Baibulo.

Mwangachelewa, natandite kusongana yimpepe ni Mboni sya Yehofa. Nasangalele mnope kuyiwona kuti jemanjaji akusanonyelanaga yisyesyene, mwangajigalila mtundu wa mundu kapena kapate kakwe. Panapitilisyaga kusongana ni ŵamboniŵa ni panamanyililaga chenene kuti jemanjaji ali ŵakumkuya ŵasyesyene ŵa Yesu.​—Yohane 13:35.

Kaneko naganisisye yakuleka dini jangu jakatolika jila kuti namtumichile Yehofa. Nambo kutenda yeleyi kwaliji kwakusawusya ligongo najogopaga mwachajiwonele ŵane nganiji. Nambope mkupita kwa ndaŵi, Yehofa ŵangamuchisye kuti mbe jwakulimba mtima mwamti nakombwele kuleka dini jangu.

Nambope paliji pana chindu chine chekulungwa chanasosekwaga kuchenga. Kupitila m’Baibulo, nalijiganyisye kuti Mlungu ŵangasaka kuti ŵandu alombeleje mitala. (Genesesi 2:​18-​24; Mateyu 19:​4-6) Yehofa ŵangamuchisye kumanyilila kuti ulombela wangu usyesyene waliji wandanda. Kaneko nalembesye ulombela ni ŵamkwangu ŵandanda ŵala soni nalesile achakongwe ŵane ŵala, nambo nalinganyisye yakuti apateje yakusosechela yawo. Pali papite ndaŵi, ŵaŵili mwa achakongwe ŵanalesile ulombela ŵala ŵaŵele ŵamboni sya Yehofa.

UMBONE WAMBATILE:

Atamose kuti ŵamkwangu nganatyoka ku chikatolika, nambope akusachimbichisya yanasagwile kuti mbe jwamboni sya Yehofa. Apano une ni ŵamkwanguŵa tukuyiwona kuti sambano ndili jwamlume jwambone.

Naganisyaga kuti ndale chisingamuchisye kuchenga yindu mudela jetu, nambo yeleyi yaliji yangali mate. Sambano manyilile kuti Uchimwene wa Mlungupe ni wampaka umasye yakusawusya ya ŵandu. (Mateyu 6:⁠9, 10) Ngusinamyamichila Yehofa ligongo lyakungamuchisya kuŵa jwakusangalala yisyesyene.

“Yaliji yakusawusya kuti njenje yindu yine paumi wangu.”​—ALEX LEMOS SILVA

  • CHAKA CHAKUPAGWA: 1977

  • CHILAMBO CHAKUTYOCHELA: BRAZIL

  • MBILI JANGU: NALIJI MLONGOLA JWADINI

KALA KANGU:

Nakulile mu tawuni ja Itu mumsinda wa São Paulo. Tawuni jeleji jaliji jakumanyika ni yitendo yachiwawa.

Naliji mundu jwachiwawa soni jwakunonyela ndamo syakusakala mnope. Natendaga malonda gakusumisya mitela jakusokonasya mtwe mwakujisyembela boma. Pali papite ndaŵi nayiweni kuti ndamo syangutendasi panyuma pakwe sichinjigalile kundende kapena kumalembe, myoyo nalesile. Kaneko najinjile Dini ja Pentekosite, mwamti panyuma pakwe naŵele mlongola kudini jeleji.

Naganisyaga kuti mpaka nakamuchisye chenene ŵandu kupitila ku masengo ganatendaga mu dini jeleji. Nagulusyagasoni ngani syadini pa wailesi ja mu tawuni mwetu mwamti yeleyi yandendekasisye kuŵa jwakumanyika mnope. Nambope, natandite kuyiwona kuti diniji nganijikola chidwi ni yindu yayatendechelaga ŵandu ŵakwe, nambosoni nganijimchimbichisyaga Mlungu kusyesyene. Nayiweni kuti chakulinga chawo chisyesyene chaliji kupata mbiya basi. Myoyo naganisisye yakutyoka mudiniji.

BAIBULO JACHENJILE UMI WANGU:

Panatandite kulijiganya Baibulo ni ŵamboni sya Yehofa, ndaŵi jijojo namanyilile kuti jemanjaji ŵaliji ŵakulekangana ni ŵandu ŵa dini sine. Nasangalele ni yindu yiŵili. Chandanda, nayiweni kuti ŵamboni sya Yehofa ngakusagamba kuŵecheta kuti akusamnonyela Mlungu soni achimjawo nambo akusayitenda yeleyi. Chachiŵili jemanjaji ngakusajinjilila nawo yandale kapena kuputa ngondo. (Yesaya 2:4) Yindu yiŵili yeleyi yangamuchisye kumanyilila kuti mbatile dini jisyesyene, soni namanyilile kuti mbatile litala lyakulongolela ku umi wangamala.​—Mateyu 7:​13, 14.

Kaneko nayiweni kuti naga ngusaka kumsangalasya Mlungu nasosekwaga kuchenga yejinji paumi wangu. Myoyo natandite kulisamalila chenene liŵasa lyangu. Nayiwenisoni kuti ngusosekwa kuŵa jwakulinandiya mnope. Kuchenga yindu yeleyi kwaliji kwakusawusya nambo Yehofa ŵangamuchisye mwamti nakombwele. Ŵamkwangu ŵasangalele ni mwanatite pakuchenga umi wangu. Ŵamkwanguŵa ni ŵaŵatandite kulijiganya Baibulo une mkanindande, nambo paŵayiweni kuti nguchenga umi wangu, ŵalimbichile mnope kulijiganya kulekangana ni pandanda. Mwangachelewa, une ni ŵamkwanguŵa twasagwile kuti tuŵe ŵamboni sya Yehofa mwamti twabatisidwe lisiku limo.

UMBONE WAMBATILE:

Une ni ŵamkwangu tukusangalala mnope ligongo lyakwakamuchisya ŵanache ŵetu ŵatatu kuti aŵe paunasi wambone ni Yehofa. Sambano liŵasa lyetu lili lyakusangalala mnope. Ngusamyamichila Yehofa ligongo lyakungamuchisya kumanyilila yisyesyene ya m’Baibulo ni kumbutila mu gulu jakwe. Kusala yisyene Baibulo jikusachenga umi wa ŵandu. Kuchenga kwangu uli umboni wa yeleyi.

“Sambano nguliwona kuti ndili jwakusangalala mnope, ngwete ndamo syambone soni jwangalijimba magambo.”​—VICTORIA TONG

  • CHAKA CHAKUPAGWA: 1957

  • CHILAMBO CHAKUTYOCHELA: AUSTRALIA

  • MBILI JANGU: NAKULILE MU LIŴASA LYA NGASA

KALA KANGU:

Nakulile mumsinda wa Newcastle m’chigawo cha New South Wales. Une ndili mwanache jwandanda mu liŵasa lya ŵanache 7. Baba ŵangu ŵakolelwaga mnope soni ŵaliji ŵachiwawa nombenawo mayi ŵangu ŵaliji mundu jwachiwawa. Mayi ŵangu ŵandendelaga yindu yangasa soni kumbechetela yachipongwe. Ndaŵi syejinji ŵasalilaga kuti uneji ndili mundu jwakusakala soni kuti Mlungu chachimbonya kumoto. Yindu yeleyi yandendekasyaga kutama mwawoga.

Ndaŵi syejinji nganinjawulaga kusukulu ligongo lya yindu yangasa yaŵandendelaga mayi. Ndili ngwete yaka 11 ŵaboma ŵanjigele ni kusamalilaga, kaneko masisitele ganjigele ni kutamaga nago. Panakwete yaka 14 natisile kwa masisiteleko. Nambo nganisaka kuwujila kunyumba, myoyo natamaga umi wakwendajenda ku Kings Cross, mtawuni ja Sydney.

Ligongo lyakuti natamaga umi wakwendajenda natandite kumwa mnope ukana, kukamulichisya masengo mitela jakusokanasya mtwe, kulolela yakuŵagula soni kutenda ya uhule. Nambo lisiku line chikandendechele chindu chakogoya mnope. Natamaga kubala, m’nyumba ja msyene balajo. Lisiku line chilo, achalume ŵaŵili ŵayiche kuti awonegane ni msyene balajo. Ali ajinjile m’nyumbamo msyene balajo ŵasalile kuti njawule ku chipinda, nambope napikanaga yaŵakambilanaga ŵanduwo. Jemanjajo ŵakambilanaga yakuti asumisye une. Ŵakamulanaga yakuti anjigale mwakusyembesya pasitima jakunyakula katundu kuti ngakamuleje masengo ga mubala ku Japan. Wangamwile mnope woga mwamti naguluchile pasa kupitila pamalo ganegakwe ni kutanda kutila.

Panaliji mkutila, nasimene ni jwamlume jwine juŵagambile kwika kwene ku Sydney. Natandite kumlondechesya yanasimene nayo pakusaka kuti angamuchisye mwakumba mbiya. Nambo mmalo mwakumba mbiya, jwambilanjile kumalo kuŵatamaga kuti ngajoje soni kuti ngalye kanekakwe. Panayiche kweleku yindu yagalawiche mwamti nganindyokasoni. Kaneko pali pamasile chaka twalombene.

BAIBULO JACHENJILE UMI WANGU:

Panatandite kulijiganya Baibulo ni ŵamboni sya Yehofa, nganisyo syandupile mnope. Kutandila ndili mwanache nalijiganyisye kuti Mlungu ni jwakusatendekasya yakusakala, nambo panalijiganyisye Baibulo namanyilile kuti Satana ni jwakusatendekasya yakusakala. Yeleyi yangwayiye mnope. Nambosoni, mtima wangu watemi pasi panamanyilile kuti Mlungu ngakusiŵaponya ŵandu kumoto. Chijiganyo chakuti Mlungu akusiŵaponya ŵandu kumoto chaŵele chili mkundagasya kwandaŵi jelewu.

Natesilesoni chidwi ni yiŵatendaga ŵamboni sya Yehofa pakamulichisya masengo mfundo sya m’Baibulo pakusagula yindu. Nayiwonaga kuti jemanjaji akusalosya kuti akumsamkulupila Mlungu mu yakuŵecheta yawo nambosoni mu yindu yakusatendaga. Atamose kuti naliji mundu jwakusawusya, nambope ŵamboniwo ŵatendaga yindu ni une mwachinonyelo soni mwakunjimbichisya.

Nambo chindu chekulungwa chanalimbene nacho chaliji kuliwona kuŵa jwangasosekwa. Atamose kuti nabatisidwe nikuŵa jwamboni sya Yehofa nambope pamasile ndaŵi jelewu ndili mkuliwona kuŵa mundu jwangasosekwa. Namnonyelaga mnope Yehofa, nambo nakayichilaga kuti jwalakwe mpaka amnonyeleje mundu juŵaliji jwakusakala mpela une.

Nganisyo syelesi syatandite kutyoka pali papite yaka 15 kutyochela panabatisidwe. Lisiku line panaliji pamsongano ku Nyumba ja Uchimwene ja Mboni sya Yehofa, jwakuŵecheta ngani jwine jwalondesisye lilemba lya Yakobo 1:​23, 24. Ndime sya pa lilemba lyeleli sikusagalandanya Maloŵe ga Mlungu ni ligalasi lyampaka litukamuchisye kuliwona achimsyewe mpela mwakusatuwonela Yehofa. Natandite kuganisya kuti mwine Yehofa akumbona mwakulekangana ni mwanguliwonela namsyene. Pandanda, yasawusyaga kukulupilila chiwundo chelechi. Naganisyaga kuti yakulemwa yangu yili yekulungwa mnope mwamti Yehofa nganaŵa anonyele.

Pali papite masiku gakuŵalanjika, naŵalasile lilemba lyalyachenjile mnope umi wangu. Lilemba lyakwe lili lya Yesaya 1:​18, pele Yehofa akusaŵecheta kuti, “Kwende tuŵechete magambo genu: Mŵele ŵachejewu ligongo lya ulemwa wenu, nambo. . . timchiŵa ŵaswela mpela litonji.” Pelepa nayiweni mpela kuti Yehofa akusalila kuti, “Kwende tuŵechete magambo genu, mmwe a Vicky, une ngummanyilila mmwejo, ngumanyilila yakulemwa yenu, soni nguwumanyilila mtima wenu, unetu ngusinamnonyela.”

Palisiku lyelelyo nganingona lugono. Nakayichilagape yakuti Yehofa mpaka anonyele une, nambo natandite ganichisya ya mbopesi jakutuwombola ja Yesu. Kaneko nayiweni kuti Yehofa aŵele mkundendela yindu mwakuwusimana mtima kwandaŵi jelewu, soni kuti alosisye m’matala gejinji kuti akusanonyela. Nambo une yaŵele mpela ngumsalila Yehofa kuti, “Nganiyiŵa yikomboleche kunonyela une. Mbopesi ja Mwanache jwawo nganijiŵa jakwanila kuti jisiŵe ulemwa wangu.” Yaliji mpela ngujiwona mbopesi jakutuwombola jiŵatupele Yehofa kuŵa jangasosekwa. Nambo ligongo lyaganichisya mnope ya mbopesi jakutuwombola jeleji, natandite kulipikana kuti Yehofa akusanonyela mnope.

UMBONE WAMBATILE:

Sambano nguliwona kuti ndili jwakusangalala mnope, ngwete ndamo syambone soni jwangalijimba magambo. Ulombela wangu ukwenda chenene sambano, soni ndili jwakusangalala kukamulichisya masengo yanasimene nayo pakwakamuchisya ŵane. Apano ngulipikana kuti ndili paunasi wambone mnope ni Yehofa.

“Kweleku kwaliji kwanga kwa lipopelo lyangu.”​—SERGEY BOTANKIN

  • CHAKA CHAKUPAGWA: 1974

  • CHILAMBO CHAKUTYOCHELA: RUSSIA

  • MBILI JANGU: NANONYELAGA NYIMBO SYAMASEGWE

KALA KANGU:

Napagwile mumsinda wa Votkinsk, kumangwawo kwa jwakulemba nyimbo jwine jwakumanyika mnope lina lyakwe Pyotr Ilich Tchaikovsky. Liŵasa lyetu lyaliji lyakulaga. Baba ŵangu ŵaliji mundu jwambone mu yejinji nambo ŵamwaga mnope ukana. Myoyo ndaŵi sine twasimanaga ni yakusawusya mwiŵasa mwetu.

Panaliji kusukulu, nganindendaga chenene m’kalasi, mwamti yaka payamalaga natandite kuliwona kuti ndili mundu jwakulepela. Natandite kulisagula soni nalesile kwakulupilila ŵane. Panguganisya yakwawula kusukulu, nalagasikaga mnope nganisyo. Ndaŵi syejinji yandemanga mnope kulondesya yindu yineyakwe pameso pa achimjangu atamose yindu yangasawusya kuyilondesya. Panamalisyaga majiganyo gangu mu giledi 8, ŵalembele pa lipoti lyangu kuti ndili “jwangamanyilila maloŵe gejinji soni jwakulepela kulilondesya.” Maloŵe gelega ngandengwisye mnope mwamti gagambile konjechesya nganisyo syangu syakuliwona kuti ndili jwakulepela. Kaneko natandite kukayichila naga umi wangu wana chakulinga chilichose.

Panayiche msingu waunyamata natandite kumwa ukana. Pandanda, pamwele ukana nalipikanaga chenene, nambo pamwele mnope ukanawo nalagasika mnope nganisyo. Nawuwonaga umi wangu kuŵa wangasosekwa. Nalagasikaga mnope nganisyo mwamti ndaŵi syejinji nganindyokaga panyumba. Ndaŵi sine syayichilaga nganisyo syakuti ngambe kuliwulaga.

Panayiche yaka 20, napatile chindu chinechakwe chakungamuchisya kutamika mtima pasi nambo changatamilisya. Chindu chakwe chaliji kupikanila nyimbo syamasegwe. Nyimbosi syalimbikasyaga soni nasosagasosaga ŵandu ŵane ŵaŵapikanilagasoni nyimbosi. Natandite kusilechelela umbo syangu ngasisenga, napowele mawiwi soni nawalaga mpela jwakwimba juŵasangalasyaga. Nachengaga mwapanandipanandi mpaka naŵele mundu jwakusawusya soni jwangachelewa kutumbila mwamti ndaŵi syejinji nakanganaga ni ŵandu ŵam’liŵasa lyetu.

Naganisyaga kuti kupikanila nyimbo syamasegwe mpaka kungamuchisye kuŵa jwakusangalala, nambo mmalomwakwe nganimbaga jwakusangalala. Nambosoni panapikene yindu yakusakala yakusatenda ŵakwimba ŵananonyelaga yandengwisye mnope.

Natanditesoni kuganisya yakuti ngambe kuliwulaga soni pandaŵi jeleji nganisyosi syaliji syamachili mnope. Nambo nalepelaga kutenda yeleyi ligongo lyaganichisya mwampaka yakwayile mayi ŵangu. Mayiŵa ŵanonyelaga mnope soni ŵatesile yejinji yakungamuchisya paumi wangu. Myoyo yasokonasisye mnope nganisyo. Nasakaga kuliwulaga nambo nalepelaga kutenda yeleyi ligongo lyakwaganichisya mayi ŵangu basi.

Pakusaka kutyosya nganisyo syakusaka kuliwulagasi natandite kuŵalanga mabuku ga ku Russia. Ngani jine janaŵalasile jaliji jakwamba mundu jwine jwakumanyika juŵatumichilaga mu dini jinejakwe. Ndaŵi jijojo naganichisye yakuti ndande kumtumichila Mlungu soni kwakamuchisya ŵandu ŵane. Napopesile kwa Mlungu ni mtima wangu wosope, chindu chele naliji mkanindende chitandilile. Namŵendile Mlungu kuti angamuchisye kumanyilila chakulinga chisyesyene cha umi wangu soni kuti ndameje mwakamulana ni chakulingacho. Panyuma pa lipopeloli mwakusimonjesya mtima wangu watemi mmalo. Nambo chindu chine chakusimonjesya mnope ni chachatendekwe panyuma pa yeleyi. Pali pagambile kumala maawala gaŵili jwamboni sya Yehofa jwayiche ni kupoposya palitanga mwamti ŵambendile kuti tutande kulijiganya Baibulo. Nakulupilile kuti kweleku kwaliji kwanga kwa lipopelo lyangu. Lisiku lyeleli umi wangu waŵele wasambano soni natandite kusangalala.

BAIBULO JACHENJILE UMI WANGU:

Atamose yaliji yakusawusya, nambope najasile yindu yosope yakwayana ni nyimbo syamasegwe. Atamose kuti yaliji myoyo, nyimbosi syatamilichichepe munganisyo mwangu kwandaŵi jelewu. Ndaŵi jilijose pangwenda malo ganegakwe nikupikanaga nyimbosi sili mkwimbidwa, ndaŵi jijojo nakumbuchilaga umi wangu wapandanda. Nganisakaga kuti panguganichisya yindu yambone yangulijiganya apanopano nganichisyejesoni yindu yakusakala yanatendaga kalakala. Myoyo, naŵambalaga kupita malo mpela gelega. Pandandite kuganichisya yindu yanatendaga pandanda, ndaŵi jijojo napopelaga mnope mwakumchondelela Mlungu. Kutenda yeleyi kwangamuchisyaga kuti ngoleje “mtendele wa Mlungu, wele uli wakupunda umanyilisi wosope wa ŵandu.”​—Afilipi 4:7.

Panapitilisye kulijiganya Baibulo namanyilile kuti Aklistu akusasosekwa kwasalilaga ŵane yakusakulupilila. (Mateyu 28:​19, 20) Naganisyaga kuti uneji nganimba ndesile yeleyi. Nambope yindu yanalijiganyagayi yangamuchisyaga kuŵa jwakusangalala yisyesyene soni kola mtendelele wamumtima. Nayiweni kuti ŵandu ŵanesoni akusosekwa kulijiganya yindu yeleyi. Atamose kuti natendaga woga nambo nalimbile mtima ni kutanda kwasalilaga ŵane yanalijiganyaga. Nasimonjile mnope kuti pandaŵi jele nasalilaga ŵane yindu yanalijiganyaga yangamuchisyagasoni kuti ngalikayichilaga. Nambosoni yangamuchisye kuti chikulupi changu chiŵe chakulimba.

UMBONE WAMBATILE:

Apano ngwete liŵasa lyakusangalala soni ngusangalala kuti ngombwele kwakamuchisya ŵandu ŵajinji kulijiganya Baibulo kupwatikapo alumbuŵangu soni mayi ŵangu. Kumtumichila Mlungu soni kwakamuchisya ŵane kulijiganya Baibulo kungamuchisye kuti ngole chakulinga chisyesyene paumi wangu.