1. Yehowa me gangaka bantu ti nki makuki?

YEHOWA gangaka bantu ti makuki ya kuswaswana ti bigangwa ya nkaka. Yandi me pesaka beto mayele ya kuyindula. Yo ke sadisaka beto na kuyidika makambu mpi mambu ya nkaka na bilumbu ke kwisa. (Bingana 2:11) Yandi me pesaka beto ngolo, yo yina beto lenda sala mambu yina beto me zola mpi kulungisa balukanu na beto. (Bafilipi 2:13) Yandi me pesaka beto mpi kansansa. Yo ke sadisaka beto na kuzaba mambu ya mbote mpi ya mbi. Kansansa ke sadisaka beto na kusala ve masumu mpi na kusungika bifu na beto.—Baroma 2:15.

2. Inki mutindu Yehowa ke zolaka nde beto sadila makuki na beto?

² Yehowa ke zolaka nde beto sadila makuki na beto na mutindu ya mbote. Sambu na nki? Sambu yandi ke zolaka beto mpi ke zabaka nde kana beto ke sadila mbote makabu yina yandi me pesaka beto, beto ta vanda na kiese. Mu mbandu, Biblia ke tuba nde: “Balukanu ya muntu yina ke salaka ngolo ke nataka kibeni na  kununga,” mpi “Konso kima yina diboko na nge ke zola kusala, sala yo na ngolo na nge yonso.” (Bingana 21:5; Longi 9:10) Biblia ke tuba diaka nde: “Ntangu yonso ya beto kele ti dibaku, beto sala mambu ya mbote na bantu yonso,” mpi na ‘kiteso yina konso muntu me bakaka dikabu, beno sadila yo sambu na kusadisana.’ (Bagalatia 6:10; 1 Piere 4:10) Yo kele pwelele nde Yehowa ke zolaka nde beto sala mambu yina ta natila beto mpi bantu ya nkaka mambote.

3. Inki bandilu bantu ke vandaka na yo?

³ Yehowa ke zolaka nde beto sadila makuki na beto, ata mpidina yandi me zaba mpi nde beto kele ti bandilu. Mu mbandu, beto ta kuka ve kukatula disumu, lufwa mpi kukonda kukuka. (1 Bantotila 8:46) Beto lenda twadisa ve luzingu ya bantu ya nkaka, sambu konso muntu kele ti nswa ya kusala mambu yina yandi me zola. Diaka, ata beto kele mayele to me zabaka mambu mingi, beto ta zaba ve mambu bonso Yehowa.—Yezaya 55:9.

4. Inki beto ta tadila na disolo yai?

⁴ Beto fwete bika Yehowa kutwadisa beto ntangu yonso, beto tula ntima nde yandi ta sadisa beto mpi ta sadila beto mambu yina beto mosi lenda sala ve. Kansi, Yehowa ke zolaka mpi nde beto yindula mambu yina beto lenda sala sambu na kuyidika makambu mpi kusadisa bantu ya nkaka. (Tanga Nkunga 37:3.) Beto fwete ‘tudila Yehowa ntima mpi kusala mambu ya mbote.” Beto fwete “sala mambu ti kwikama.” Inki mutindu beto lenda sala yo? Beto tadila mbandu ya Noa, Davidi mpi bansadi ya nkaka yina tudilaka Yehowa ntima. Beto ta tubila mambu ya nkaka yina bo lendaka ve kusala, kansi bo tulaka dikebi na mambu yina bo lendaka kusala.

5. Tubila luzingu ya Noa.

⁵ Noa zingaka na nsungi yina ntoto “fulukaka ti mubulu” mpi mansoni. (Kuyantika 6:4, 9-13) Ata yandi zabaka nde Yehowa ta fwa nsi-ntoto yina, yo fwete vanda nde bikalulu ya bantu yina pesaka Noa makasi. Ata mpidina, Noa bakisaka nde yo vandaka ti mambu yina yandi lendaka kusala mpi yina yandi lendaka ve kusala.

6, 7. (a) Inki mambu Noa lendaka ve kusala? (b) Inki mutindu bilumbu na beto me fwanana ti ya Noa?

⁶ Mambu yina Noa lendaka ve kusala: Noa longaka ti kikesa nsangu ya lukebisu ya Yehowa  kansi yandi lendaka ve kupusa bantu na ngolo na kundima nsangu yina. Diaka, yandi lendaka ve kusala nde Mvula ya Ngolo kunoka nswalu. Noa tulaka ntima nde Yehowa ta lungisa lusilu na yandi ya kufwa bantu ya mbi mpi ndimaka nde Nzambi ta sala mambu na ntangu ya me fwana.—Kuyantika 6:17.

⁷ Beto mpi ke zinga na nsi-ntoto ya me fuluka ti mambi mpi beto me zaba nde Yehowa ke zola kufwa yo. (1 Yoane 2:17) Na ntwala nde yo salama, beto lenda pusa ve bantu na ngolo na kundima ‘nsangu ya mbote ya Kimfumu.’ Beto lenda sala mpi ve ata kima mosi sambu “mpasi ya nene” kuyantika nswalu. (Matayo 24:14, 21) Bonso Noa, beto fwete vanda ti lukwikilu ya ngolo mpi kutula ntima nde ntama mingi ve Nzambi ta katula mambi yonso. (Nkunga 37:10, 11) Beto ke ndima nde Yehowa ta bika ve ata fioti nde nsi-ntoto yai kuzinga diaka ata kilumbu mosi na zulu ya kilumbu yina yandi me tulaka sambu na kufwa yo.—Habakuki 2:3.

8. Noa tulaka dikebi na nki? (Tala kifwanisu ya luyantiku ya disolo.)

⁸ Mambu yina Noa lendaka kusala: Noa vandaka ti mambu yina yandi lendaka ve kusala kansi yandi lembaka ve, yandi tulaka dikebi na mambu yina yandi lendaka kusala. Noa samunaka na kikesa yonso nsangu ya lukebisu ya Yehowa. (2 Piere 2:5) Ziku kisalu ya kusamuna sadisaka yandi na kuvanda ti lukwikilu ya ngolo. Diaka, yandi landaka bansiku ya Yehowa na mutindu ya kutunga maswa.—Tanga Baebreo 11:7.

9. Inki mutindu beto lenda landa mbandu ya Noa?

⁹ Bonso Noa, beto kele ti “mambu mingi ya kusala na kisalu ya Mfumu.” (1 Bakorinto 15:58) Mu mbandu, beto lenda pesa maboko na kutunga mpi kuyidika Banzo ya Kimfumu, Banzo ya Balukutakanu ya Nene, kusala na lukutakanu ya nene, na biro ya filiale to na biro ya kubalula mikanda. Diambu ya kuluta mfunu kele nde beto kele ti mambu mingi ya kusala na kisalu ya kusamuna. Yo ke kumisaka ngolo kivuvu na beto ya bilumbu ke kwisa. Mpangi-nkento mosi ke tuba nde ntangu yandi ke zabisaka bantu mambote yina Kimfumu ya Nzambi ta natila bantu, yandi ke bakisaka nde bo ke vandaka ve ti kivuvu mpi bo ke monaka nde bampasi na bo ta mana ve. Bonso mpangi-nkento yai, beto kele ti kivuvu mpi yo ke kumaka ngolo ntangu beto ke zabisaka yo na bantu ya nkaka. Kivuvu yai ke sadisaka beto na kubikala  na nsaka ya kubaka ntinu sambu na luzingu!—1 Bakorinto 9:24.

10. Tubila luzingu ya Davidi.

¹⁰ Ntotila Davidi vandaka muntu ya kwikama mpi Yehowa vandaka kuzola yandi mingi. (Bisalu 13:22) Ata mpidina, Davidi salaka bizumba ti Bat-sheba, disumu mosi ya nene kibeni. Diambu ya mbi kuluta kele nde yandi bakaka bangidika ya kufwa Uria, bakala ya Bat-sheba sambu disumu na yandi kuzabana ve. Nkutu, Davidi pesaka Uria mukanda yina vandaka ti bantuma sambu bo fwa yandi! (2 Samuele 11:1-21) Nsuka-nsuka masumu ya Davidi zabanaka. (Marko 4:22) Kansi nki Davidi salaka?

11, 12. (a) Inki Davidi lendaka ve kusala na nima ya kusala disumu? (b) Inki Yehowa ta sala kana beto me balula ntima?

¹¹ Mambu yina Davidi lendaka ve kusala: Davidi lendaka ve kuvwansa mambi yina yandi salaka. Ya kieleka, disumu yina natilaka yandi bampasi ya nkaka luzingu na yandi ya mvimba. (2 Samuele 12:10-12, 14) Yo lombaka nde yandi vanda ti lukwikilu mpi kundima nde kana yandi me balula ntima na masonga yonso, Yehowa ta lolula mpi ta sadisa yandi na kukanga ntima na bampasi yina disumu na yandi natilaka yandi.

¹² Sambu beto kele bantu ya kukonda kukuka, beto yonso ke salaka masumu. Kansi masumu ya nkaka ke vandaka nene kuluta ya nkaka. Kana beto salaka disumu na ntama beto ta kuka ve kuvwansa yo. Masumu na beto mpi lenda natila beto bampasi ya nkaka. (Bagalatia 6:7) Kansi beto ke tulaka ntima na lusilu ya Nzambi nde kana beto me balula ntima, yandi ta sadisa beto ata na bantangu ya mpasi, yo vanda bampasi yina kele sambu na bifu na beto mosi to ve.—Tanga Yezaya 1:18, 19; Bisalu 3:19.

13. Inki mutindu Davidi yidikaka diaka kinduku na yandi ti Yehowa?

¹³ Mambu yina Davidi lendaka kusala: Yo lombaka nde Davidi kuyidika diaka kinduku na yandi ti Yehowa. Inki mutindu yandi salaka yo? Davidi lombaka Yehowa na kusadisa yandi. Mu mbandu, yandi ndimaka nde Natani, profete ya Yehowa, kusungika yandi. (2 Samuele 12:13) Diaka, Davidi sambaka mpi zabisaka Yehowa masumu na yandi. Yandi monisaka kibeni nde yandi ke zola nde Yehowa kundima yandi diaka. (Nkunga 51:1-17) Na kisika ya kudiyangisa mingi, Davidi bakaka dilongi na disumu na yandi mpi vutukilaka yo diaka ve. Bamvula mingi na nima, yandi fwaka ya kwikama mpi Yehowa ke tangaka yandi na kati ya bantu ya kwikama.—Baebreo 11:32-34.

14. Mbandu ya Davidi ke longa beto nki?

¹⁴ Mbandu ya Davidi ke longa beto nki? Kana beto me sala disumu ya nene, beto fwete balula ntima na masonga yonso, kuzabisa Yehowa masumu na beto mpi kulomba ndolula. (1 Yoane 1:9) Beto fwete zabisa mpi bankuluntu sambu bo lenda sadisa beto na kuyidika diaka kinduku na beto ti Yehowa. (Tanga Yakobo 5:14-16.) Ntangu beto ke ndimaka lusadisu ya Yehowa, beto ke monisaka nde beto ke tula ntima na lusilu na yandi ya kulolula beto. Diaka, kana beto me sala disumu, beto fwete baka dilongi na disumu yina mpi kulanda kusadila Yehowa na ntima ya mvimba.—Baebreo 12:12, 13.

15. Mbandu ya Ana ke longa beto nki?

¹⁵ Meka kuyindula bansadi ya nkaka ya kwikama yina Biblia ke tubilaka. Bo kutanaka ti bampasi kansi bo salaka mambu yina bo lendaka kusala mpi bo tulaka ntima nde Yehowa ta sadisa bo. Mu mbandu, Ana vandaka ve kubuta. Yandi lendaka ve kusoba diambu yina. Kansi yandi tulaka ntima nde Yehowa ta sadisa yandi. Yo yina, yandi vandaka kukwenda kusambila na nzo-tenta. Yandi sambaka Yehowa mpi zabisaka yandi mpasi na yandi. (1 Samuele 1:9-11)  Ana kele mbandu ya mbote kibeni sambu na beto! Ntangu beto ke bela to ke kutana ti bampasi yina beto lenda soba ve, beto fwete losila Yehowa basusi na beto mpi kundima nde yandi ke kudibanzaka sambu na beto. (1 Piere 5:6, 7) Beto fwete sala yonso sambu na kubaka mambote na balukutakanu ya dibundu mpi balukutakanu ya nkaka yina dibundu ya Yehowa ke yidikaka.—Baebreo 10:24, 25.

16. Mbandu ya Samuele ke longa bibuti nki?

¹⁶ Bibuti ya nkaka kele ya kwikama kansi bana na bo me buyaka kusambila Yehowa. Inki bo lenda sala? Profete Samuele pusaka ve bana na yandi na ngolo na kubikala ya kwikama na Yehowa. (1 Samuele 8:1-3) Yandi bikaka mambu ya dibuta na yandi na maboko ya Yehowa. Kansi, Samuele salaka mambu yina yandi lendaka kusala sambu na kubikala ya kwikama na Nzambi mpi kusepedisa Tata na yandi ya zulu. (Bingana 27:11) Bubu yai, bibuti mingi ke kutanaka mpi ti mambu ya mutindu yai. Bo ke tulaka ntima nde bonso tata yina Yezu tubilaka na kingana ya mwana yina vilaka, ntangu yonso Yehowa ke vandaka ya kuyilama sambu na kuyamba bantu ya masumu yina ke balula ntima. (Luka 15:20) Kana bana me vutukila ntete ve Yehowa, bibuti lenda sala bikesa ya kubikala ya kwikama na Yehowa mpi kutula kivuvu nde mbandu na bo ta pusa bana na bo na kuvutukila Yehowa.

17. Sambu na nki mbandu ya mufwidi ya nsukami ke pesa kikesa?

¹⁷ Mbandu ya nkaka ya mbote kele ya mufwidi ya nsukami ya bilumbu ya Yezu. (Tanga Luka 21:1-4.) Yandi lendaka ve kumanisa mambi yina vandaka kusalama na tempelo. (Matayo 21:12, 13) Kansi lukwikilu na yandi na Yehowa pusaka yandi na kupesa maboko na lusambu ya kieleka. Yandi vandaka ti kikalulu ya kukaba mpi pesaka “mbongo zole ya fioti ya bibende,” yo vandaka mbongo yonso yina yandi vandaka ti yo. Mufwidi yai ya kwikama tudilaka Yehowa ntima ya mvimba. Yandi zabaka nde kana yandi sala ntete luzola ya Yehowa, Nzambi ta lungisa bampusa na yandi. Kiteso mosi, beto ke tulaka ntima nde kana beto tula Kimfumu ya Nzambi na kisika ya ntete, Yehowa ta lungisa bampusa na beto.—Matayo 6:33.

18. Pesa mbandu ya mpangi mosi yina vandaka ti mabanza ya mbote.

¹⁸ Bubu yai, bampangi mingi ke tudilaka Yehowa ntima, bo ke tulaka dikebi na mambu yina bo lenda sala kansi ve na mambu yina bo lenda sala ve. Beto tadila mbandu ya mpangi Malcolm, yina bikalaka ya kwikama tii na lufwa na yandi na 2015. Yandi ti nkento na yandi sadilaka Yehowa bamvula mingi na bantangu ya mbote mpi ya mpasi. Yandi tubaka nde: “Beto ke zabaka ve mambu yina beto ta kutana ti yo na luzingu, bantangu ya nkaka beto ke kutakana ti bampasi. Kansi, Yehowa ke sakumunaka bantu yina ke tudilaka yandi ntima.” Inki bandongisila mpangi Malcolm pesaka? Yandi tubaka nde: “Samba Yehowa na kusadisa nge na kusamuna ti kikesa mpi kisalu na nge kubuta mbuma. Tula dikebi na mambu yina nge lenda sala, kansi ve na yina nge lenda sala ve.” *—Tala noti na nsi ya lutiti.

19. (a) Sambu na nki mukapu ya mvu 2017 me fwana kibeni? (b) Inki mutindu nge ta sadila yo na luzingu na nge?

¹⁹ Mambu ya nsi-ntoto yai ta kuma “diaka mbi kuluta,” yo ke monisa nde beto lenda kutana ti bampasi mingi kibeni. (2 Timoteo 3:1, 13) Diambu ya mfunu kele nde beto kudiyangisa ve mingi sambu na bampasi na beto. Kansi, beto fwete tudila Yehowa ntima mpi kutula dikebi na mambu yina beto lenda sala. Yo yina, mukapu ya mvula sambu na mvu 2017 me fwana kibeni. Yo ke tuba nde: “Tula ntima na Yehowa mpi sala mambu ya mbote”!—Nkunga 37:3.