Xuiya kampa tlen onka ijtik

Xuiya kampa tlen kipiya

¿Itikmatiya?

¿Itikmatiya?

¿Kitekauiliayaj romanos makintokakan akin kinpilouayaj ipan kojtli melaktik?

MIYEKEJ kimatstokej ika Jesús omik ipan se kojtli melaktik imiuan omemej xkuajkualtin tlakamej (Mat. 27:35-38TNM). Biblia kijtoua ika ijkuak omik Jesús, okitemoltijkej itlalnakayo itech yejon kojtli melaktik niman ika se tlakatl okitekimilo noso “okitejkuix ikan on tela istak. Kemaj okitokato ijtik sen tlalkontli yejuan okichkuakej ipan teostotl” (Mar. 15:42-46). San ika, miyekej xkineltokaj tlen kijtouaj yejuin tlaxeloltin.

Sekimej akin nomachtiaj Evangelios, xkineltokaj tla romanos kitekauiliayaj ika akin okichiujkej tlen melak xkuajli makintokakan ipan se teostotl. Yejuamej kinemiliaj ika itlaj okse kinchiuiliayaj. Se periodista akin itoka Ariel Sabar okijto tleka miyekej ijkon tlanemiliaj. Ipan revista Smithsonian, yejua okijto: “Yeuejkaui, san kinpilouayaj akin kichiuayaj tlen melak xkuajli pampa kinekiyaj matlajyouikan. Ika yejon, sekimej ixtlamatkej xkineltokaj tla romanos kitekauiliayaj makintokakan intlalnakayo yejuin xkuajkualtin tlakamej”. Romanos kinekiyaj ika yejuin xkuajkualtin tlakamej matlajyouikan niman manopijpinaujtikan, ika yejon, kinkauayaj intlalnakayo ipan kojtli melaktik para manotlakualtikan yolkamej. Niman kanaj sakin, inomiyouan kominxiniayaj ijtik se tlalkontli.

Sekimej arqueólogos yokiteititijkej ika sekimej judíos akin okinpilojkaj xokinxinijkej inomiyouan. Ipan 1968, nisiuj Jerusalén okinnextijkej iomiyouan se tlakatl akin okipilojkaj ipan kachtopa siglo. Iomiyouan onkatkaj kampa yejyeujtokej inomiyouan oksekimej judíos. Ompa okinextijkej iomiyo de ikxikekejtsol, kipiaya se tlakotl tlen ipan okipilojkaj niman saliujtikatka ika se clavo de 11,5 centímetros (4,5 pulgadas) ika ueyak. Sabar kijtoua: “Ikxikekejtsol Jehohanán, okiteititi ika itlalnakayo Jesús kema okitokakej ipan se teostotl, ijkon ken kijtouaj Evangelios. Itlaj tlen miyekej ika kinokualaniayaj”. Yejua noijki okijto: “Ikxikekejtsol Jehohanán noijki kiteititia ika ipan itonaluan Jesús, romanos kitekauiliayaj makintokakan intlalnakayo judíos akin kinpilouayaj, ijkon ken yejuamej incostumbres”.

Yejuin omitl tlen yokinextijkej, yokichiuj ika miyekej maometlamatikan itech kenon pilkaya Jesús ipan kojtli melaktik. San ika, yejuin omitl kuajli techititia ika sekimej akin kinpilouayaj kema kintokayaj intlalnakayo. Niman ika xsan kominxiniayaj inomiyouan ipan se tlalkontli. Nochi tlen yotikitakej, techititia ika Biblia xnopopoloua ijkuak kijtoua ika itlalnakayo Jesús okitokakej ipan se teostotl.

Niman xsan yejon, Jehová yokijtojka ika itlalnakayo Jesús kitokaskiaj ipan itlalkon se tlakatl akin kipiaya miyek tomin. Niman kuajli tikmatstokej ika nochi tlen kijtoua toTajtsin, kichiua niman xakaj ueli kiteltia (Is. 53:9; 55:11).