Ir al contenido

Utz kinwilo che kinkʼojiʼ kukʼ ri alabʼom alitomabʼ pa ri congregación.

RI BIBLIA XUKʼEX RI KIKʼASLEMAL

Utz xinnaʼ ubʼanik béisbol

Utz xinnaʼ ubʼanik béisbol
  • XALAX PA RI JUNABʼ: 1928

  • TINAMIT: COSTA RICA

  • NIKʼAJ CHIK: SIBʼALAJ UTZ XUNAʼ UBʼANIK RI ETZʼANEM Y RI APUESTAS

RI OJER NUKʼASLEMAL

Xinkʼiy pa ri tinamit Puerto Limón rech Costa Rica. Ri nunan nutat xekʼojiʼ ocho kalkʼwal, in ri ajchaqʼim. Are kʼu ri nutat xkamik chiʼ kʼo ocho nujunabʼ, rumal laʼ ri nunan xaq utukel xojukʼiysaj.

Sibʼalaj utz xinwilo xinbʼan béisbol, kʼa in nitzʼ na chiʼ xinmajij. Chiʼ in ala chik, xinok pa jun equipo re jun liga che profesional taj. 20 nujunabʼ chiʼ xinkʼojiʼ pa wajun liga riʼ, jun achi che keʼutzukuj alabʼom che sibʼalaj ketzʼanik xubʼij chwe che kinbʼe pa jun equipo profesional pa Nicaragua. Are kʼu xwaj taj xinbʼek, rumal che ri nunan xyawajik, y in tajin kinchajinik. Chiʼ xqʼax ri tiempo, jun chi achi xubʼij chwe che kinbʼe pa ri equipo nacional re béisbol pa Costa Rica, che e kichaʼom jugadores pa ri equipos che e profesionales taj. Pa wajun mul riʼ xwaj xinbʼek. Xinkʼojiʼ pa ri equipo nacional pa ri junabʼ 1949 kʼa pa 1952 y kʼi mul xinetzʼan pa Cuba, México y Nicaragua. In defensor de base, y qas kinkun che ubʼanik. Xinetzʼan pa 17 partidos y kʼo ta jumul xinsachik. Ri más utz xinto are che ri winaq kkiraq kichiʼ y kkibʼij ri nubʼiʼ.

Sibʼalaj bʼisobʼal, rumal che xinmajij ubʼanik makunik. Paneʼ kʼo nunovia, are kʼu xenchʼabʼej nikʼaj chi ixoqibʼ. Xuqujeʼ xintij tzam. Jun qʼij che sibʼalaj xinqʼabʼarik, chiʼ xinkʼastaj pa ri nuchʼat knaʼtaj ta chi chwe ri xinbʼano. Xuqujeʼ xinbʼan apostar chiʼ xinetzʼan che dominó y xinloqʼ billetes de lotería.

Pa wajun tiempo riʼ ri nunan xux testigo rech Jehová. Y xukoj uchuqʼabʼ rech xwetaʼmaj chrij ri Biblia, are xkun taj xubʼan wariʼ rumal che bʼenaq wanimaʼ rukʼ ri etzʼanem. We kinbʼe pa entrenamiento, paneʼ are hora re waʼim are kʼu kinnum taj. Ri nuchomanik are bʼenaq rukʼ ri etzʼanem. Sibʼalaj utz xinnaʼ ubʼanik béisbol.

Chiʼ kʼo 29 nujunabʼ xinriq kʼax are chiʼ xwaj xinchap ri bola pa jun partido. Paneʼ xinutzirik, xinel kan pa ri liga profesional. Are kʼu xinya ta kan ubʼanik béisbol y xentijoj nikʼaj chik chunaqaj ri wachoch rech keʼok pa jun liga che profesional taj.

RI BIBLIA XUKʼEX RI NUKʼASLEMAL

Pa 1957, xinbʼe pa jun nim riqbʼal ibʼ kech ri testigos rech Jehová pa jun estadio che xinetzʼan wi ojer kanoq. Chiʼ intʼuyul chilaʼ, sibʼalaj xinmay ri kibʼantajik ri testigos rech Jehová rumal che sibʼalaj nim kkil kibʼ are ta waʼ ri kil pa ri partidos re béisbol. Ri xwil pa wajun nim riqbʼal ibʼ riʼ xubʼano che xinmajij jun etaʼmanik re ri Biblia kukʼ ri Testigos y xinbʼe pa taq ri riqbʼal ibʼ.

Sibʼalaj xinmay ri jastaq che xinwetaʼmaj pa ri Biblia. Jun kʼutbʼal, ri Jesús xubʼij kanoq che pa ri kʼisbʼal taq qʼij ri utijoxelabʼ kkiya na ubʼixik ri utzalaj taq tzij re ri rAjawbʼal ri Dios cho ronojel ri uwach Ulew (Mateo 24:14). Xuqujeʼ xwetaʼmaj che ri qastzij cristianos kkitzijoj na ri utzij ri Dios y kʼo ta pwaq kyaʼ chke. Jesús xubʼij: «Man kʼo ta xiyaʼ che ri xikʼamo; chiyaʼ kʼu chke ri winaq, man kʼo ta jas kitoqʼij chke» (Mateo 10:⁠8).

Are chiʼ xinmajij retaʼmaxik chrij ri Biblia, amaqʼel xwilo we qas tajin kkibʼan ri testigos rech Jehová ri tajin kkikʼutu. Sibʼalaj xinmay ri chuqʼabʼ che kkikoj che uyaʼik ubʼixik ri utzalaj taq tzij re ri uQʼatbʼal tzij ri Dios pa ronojel ri uwach Ulew. Xwilo che ri e areʼ kikoj kichuqʼabʼ che ubʼanik ri xukʼut kan ri Jesús chkiwach ri utijoxelabʼ. Rumal laʼ chiʼ xinsikʼij ri utzij ri Jesús che kʼo pa Marcos 10:21 «Tasaʼj kʼut, chinatereneʼj», xwaj xinux testigo rech Jehová.

Are kʼu kʼax xinbʼan che ubʼanik jujun jastaq. Jun kʼutbʼal, pa kʼi taq junabʼ ronojel taq semanas xinbʼan apostar rukʼ ri «nunúmero de la suerte» pa ri lotería nacional. Are kʼu pa ri Biblia xwilo che wariʼ utz taj y che ri Dios utz ta krilo che kqaya uqʼij «ri e kidiosibʼ ri qʼinomal» y utz ta keril ri kkirayij ri qʼinomal (Isaías 65:11; Colosenses 3:⁠5). Rumal laʼ xinetzʼan ta chik. Pa ri nabʼe domingo che xinetzʼan taj xinloqʼ ta chi billetes de lotería, are kʼu ¡ri «nunúmero de la suerte» xchʼakanik! Ri winaq kʼax xechʼaw chwij rumal che xinetzʼan taj y xkikoj kichuqʼabʼ rech kinetzʼan chi jumul, are kʼu xinbʼan taj. Kʼo ta chi jumul xinbʼan apostar.

Are chiʼ xinbʼan nuqasanjaʼ pa jun nim riqbʼal ibʼ kech ri testigos rech Jehová xuriq kʼax ri nukojonik (Efesios 4:24). Are chiʼ xintzalij pa ri hotel che in kʼo wi, ri ali che xux na nunovia in reyem chuchiʼ ri ja. Xubʼij chwe, «Sammy kwaj kinkanaj kan awukʼ kojqʼoyiʼ junam». Aninaq xinbʼij che: «¡No!». Xinaʼtajisaj che, che xinkʼex ri nukʼaslemal y tajin kinbʼan chi ri kubʼij ri Biblia (1 Corintios 6:18). Are kʼu xubʼij chwe, «¡¿Jasche?!». Xwilo che nim ta kril ri kukʼut ri Biblia chrij ri inmoralidad sexual y xubʼij chwe che kqamaj chi jumul uchʼabʼexik qibʼ. Are kʼu xinok bʼi pa ri nucuarto y xintzʼapij ri uchiʼ ja. Kimik, kinkikotik rumal che pa ri 1958 xinux testigo rech Jehová, amaqʼel in uxnaq sukʼ che ri Jehová.

RI TEWCHIBʼAL CHE NURIQOM

Sibʼalaj kʼi ri tewchibʼal che nuriqom rumal che nubʼanom ri kubʼij ri Biblia, we kinbʼij ronojel rajawaxik na riʼ kintzʼibʼaj jun libro. Kimik e kʼo chi utz taq wachiʼl, kʼo chi upatan ri nukʼaslemal y nuriqom chi ri qastzij kikotemal.

Kʼa utz na kwilo kinetzʼan che béisbol, are kʼu ya xkʼextaj ri nuchomanik chrij. Xwilo, che ri etzʼanem kkunik kuya kan nurajil y nim kinkil ri winaq, are kʼu wariʼ naj ta kuchʼijo. Ri más naj kuchʼijo are ri wachilanik rukʼ ri Dios y kukʼ ri qachalal. Ri Biblia kubʼij: «Ri uwach ulew kokʼowik, xuqujeʼ ri rayibʼal ri kuyaʼ ri uwach ulew kokʼowik. Apachin kʼu ri kubʼan ri urayibʼal ri Dios, are riʼ kakʼasiʼ amaqʼel chbʼe qʼij saq» (1 Juan 2:17). Kimik ri más nim kinwilo are upatanexik ri Jehová y che in kʼo pa ri utinamit.