Lutani apo pali nkhani

Lutani apo pali mitu ya nkhani

MUTU 3

Kasi Chiuta Wakukhumba Kuti Vinthu Viŵe Wuli pa Charu Chapasi?

Kasi Chiuta Wakukhumba Kuti Vinthu Viŵe Wuli pa Charu Chapasi?
  • Chifukwa wuli Chiuta wakalenga ŵanthu?

  • Kasi Chiuta wasuskika wuli?

  • Kasi kunthazi umoyo uzamuŵa wuli pa charu chapasi?

1. Kasi Chiuta wakukhumba kuti vinthu viŵe wuli pa charu chapasi?

CHIUTA wakutikhumbira viwemi chomene. Wakukhumba kuti ŵanthu pa charu chapasi ŵaŵe ŵakukondwa ndiposo ŵaŵe na umoyo uwemi. Baibolo likuyowoya kuti “Yehova Chiuta wakapanda munda mu Edeni” ndipo “wakamezga . . . makuni ghose agho ghakaŵa ghawemi mu maso na ghawemi kurya.” Chiuta wakati walenga mwanalume na mwanakazi wakwamba, Adamu na Eva, wakaŵaŵika mu munda wakutowa chomene, ndipo wakaŵaphalira kuti: “Babanani, mwandane, muzuzge charu chapasi na kuchithereska.” (Genizesi 1:28; 2:8, 9, 15) Ntheura khumbo la Chiuta likaŵa lakuti ŵanthu ŵababe ŵana, ŵasanuzge [ŵakuzge] chikaya chawo cha paradiso na kupwelelera vinyama.

2. (a) Kasi tikumanya wuli kuti khumbo la Chiuta lifiskikenge pa charu chapasi? (b) Kasi Baibolo likuti mbanthu ŵamtundu wuli awo ŵazamuŵa na umoyo wamuyirayira?

2 Kasi mukughanaghana kuti khumbo la Yehova Chiuta lakuti ŵanthu ŵakhalenge mu paradiso lifiskikenge? Chiuta wakuti: “Nayowoya ndipo nichifiskenge.” (Yesaya 46:9-11; 55:11) Chiuta wazamuchita nadi ivyo wayowoya. Iyo wakuti charu “wakachilenga waka yayi, kweni wakachipanga kuti ŵanthu ŵakhalengemo.” (Yesaya 45:18) Kasi Chiuta wakakhumbanga kuti mu charu mukhalenge ŵanthu ŵamtundu wuli? Ndipo kwa utali wuli? Baibolo likuti: “Ŵarunji ŵazamuhara charu chapasi, ndipo ŵazamukhala mwenemumo muyirayira.”Salimo 37:29; Chivumbuzi 21:3, 4.

3. Kasi ni vinthu wuli viheni ivyo vikuchitika pa charu, ndipo pali mafumbo wuli?

3 Mbunenesko kuti ivi vindayambe kuchitika. Pasono ŵanthu ŵakulwara na kufwa, ndipo ŵakutimbana na kukomana. Chinthu chinyake chili kubudika. Ndipouli, Chiuta wakakhumbanga yayi kuti charu chapasi chiŵe nthena. Kasi chikachitika ntchivichi? Chifukwa wuli khumbo la Chiuta lindafiskike? Palije buku la ŵanthu ilo lingazgora mafumbo agha, chifukwa masuzgo ghakambira kuchanya.

UKO MULWANI WAKAFUMA

4, 5. (a) Kasi ni njani uyo wakayowoya na Eva kwizira mu njoka? (b) Kasi munthu wankharo yiwemi na wakugomezgeka wangaŵa wuli munkhungu?

4 Buku la Genizesi likuzunura munthu uyo wakasuska Chiuta m’munda wa Edeni. Wakumanyikwa kuti “njoka,” kweni wakaŵa njoka yanadi yayi. Mu buku la Chivumbuzi, wakumanyikwa na zina lakuti “Dyabulosi na Satana, uyo wakupuluska charu chose.” Wakuchemekaso kuti “njoka ya papo kale.” (Genizesi 3:1; Chivumbuzi 12:9) Mungelo wankhongono uyu, panji chilengiwa chauzimu ichi, chikayowoya na Eva kwizira mu njoka. Wakachita nga umo munthu waluso wangapangira chidoli, ndipo para wakuyowoya, viŵe nga ntchidoli icho wapanga chikuyowoya. Munthu wauzimu uyu wakwenera kuti wakaŵapo apo Chiuta wakalenganga charu kuti ŵanthu ŵakhalemo.Yobu 8:4, 7.

5 Pakuti vinthu vyose ivyo Yehova wakalenga ni viwemi, ipo kasi ni njani uyo wakalenga “Dyabulosi,” uyo wakumanyikwaso kuti “Satana”? Kuyowoya mwakudumura, yumoza wa ŵana ŵauzimu ŵankhongono ŵa Chiuta wakajipanga yekha kuŵa Dyabulosi. Kasi vikachitika wuli? Nanga ni sono, munthu wankharo yiwemi ndiposo wakugomezgeka wangasintha na kuŵa munkhungu. Munthowa wuli? Wangamba kughanaghana vinthu viheni. Para walutilira kuvighanaghanira vinthu ivi, khumbo lakuchita viheni likukura mu mtima mwake. Pamanyuma, para mpata wasangika, wangachita viheni ivyo waghanaghananga.Ŵerengani Yakobe 1:13-15.

6. Kasi chikachitika ntchivichi kuti mwana wauzimu wa Chiuta ŵazgoke Satana Dyabulosi?

6 Ivi ndivyo Satana Dyabulosi wakachita. Wakapulika apo Chiuta wakaphalira Adamu na Eva kuti ŵababe ŵana na kuzuzga charu. (Genizesi 1:27, 28) Satana wakaghanaghana kuti: ‘Ŵanthu wose aŵa mphanyi ŵakusopa ine m’malo mwa Chiuta.’ Ntheura khumbo liheni likakura mu mtima mwake. Paumaliro, Satana wakapusika Eva, wakamuphalira mautesi ghanandi ghakuyowoya za Chiuta. (Ŵerengani Genizesi 3:1-5.) Ntheura wakazgoka “Dyabulosi,” kung’anamura “munthu uyo wakutetera munyake utesi.” Pa nyengo yeneiyo pera, wakazgokaso “Satana,” kung’anamura “Wakususka” panji “Mulwani.”

7. (a) Chifukwa wuli Adamu na Eva ŵakafwa? (b) Chifukwa wuli ŵana wose ŵa Adamu ŵakuchekura na kufwa?

7 Satana Dyabulosi wakayowoya utesi na kuchita vinthu mwauchenjezi. Ivi vikapangiska Adamu na Eva kuti ŵaleke kupulikira Chiuta. (Genizesi 2:17; 3:6) Ntheura ŵakafwa pakati pajumpha kanyengo, nga ni umo Chiuta wakayowoyera kuti ŵafwenge para ŵaleka kupulikira. (Genizesi 3:17-19) Ŵana wose ŵa Adamu ŵakahara kwananga chifukwa chakuti Adamu wakaŵaso murunji yayi wati wananga. (Ŵerengani Ŵaroma 5:12.) Ivyo vikachitika tingaviyaniska na chakuphikiramo buledi panji sefuliya yakuphikira chikondamoyo. Para chakuphikira buledi panji sefuliya yakuphikira chikondamoyo njakuthifuka panji kunjira mukati, kasi ntchivichi chingachitikira buledi lililose panji chikondamoyo icho ŵaphikamo? Buledi panji chikondamoyo chiŵenge chakunjira mukati. Umu ndimo munthu waliyose wali kuhalira kwananga kufuma kwa Adamu. Ndicho chifukwa ŵanthu wose ŵakuchekura na kufwa.Ŵaroma 3:23.

8, 9. (a) Kasi Satana wakasuska wuli Chiuta? (b) Chifukwa wuli Chiuta wakakoma nyengo yeneyiyo yayi ŵanthu awo ŵakamugalukira?

8 Apo Satana wakapusika Adamu na Eva kuti ŵanangire Chiuta, wakaŵa mulongozgi wa ŵakugaluka. Wakasuska Ufumu wa Yehova. Mu kayowoyero kanyake, Satana wakatenge: ‘Chiuta ni Fumu yiheni. Ni mutesi nakuti wakubisira ŵanthu ŵake vinthu viwemi. Ŵanthu ŵakukhumbikwira kuti Chiuta waŵalamulirenge yayi. Ŵangajisankhira ŵekha icho ntchiwemi na chiheni. Ndipo ŵangaŵa ŵakukondwa para ine [Satana] ningaŵalamuliranga.’ Kasi Chiuta wakatenge wamazgenge wuli utesi uwu? Ŵanthu ŵanyake ŵakughanaghana kuti Chiuta mphanyi wakakomerathu ŵanthu ŵakugaluka aŵa. Kweni kasi wachitenge nthena mphanyi wakazgora mautesi gha Satana? Kasi mphanyi wakalongora kuti Ufumu wake nguwemi?

9 Pakuti Yehova ni murunji, wakamanya kuti mburunji yayi kukoma ŵanthu ŵakugaluka nyengo yeneyiyo. Wakawona kuti pakukhumbikwira nyengo kuti mautesi gha Satana ghazgoreke ndiposo kuti waliyose wakhorwe kuti Dyabulosi ni mutesi. Ntheura Chiuta wakazomerezga kuti ŵanthu ŵajilamulire ŵekha kwakanyengo, mwakulongozgeka na Satana. Mu Mutu 11 wa buku lino tizamusambira chifukwa icho Yehova wakachitira nthena. Tizamusambiraso chifukwa icho wazomerezgera kuti pajumphe nyengo yitali pambere wandamazge nkhani iyi. Kweni pasono ntchiwemi kughanaghanira mafumbo agha: Kasi Adamu na Eva ŵakachita makora kupulikira Satana, uyo wakaŵa kuti wandaŵachitirepo kawemi kalikose? Kasi chikaŵa chamahara kugomezga kuti Yehova, uyo wakaŵapa vyose ivyo ŵakaŵa navyo, ni mutesi kweniso ngwankhaza? Kasi muŵenge imwe mukate muchitenge wuli?

10. Kasi tingaŵa wuli ku chigaŵa cha Yehova na kuzgora mautesi gha Satana?

10 Ntchiwemi kughanaghanirapo mafumbo agha, chifukwa tose vingatichitikira. Tili na mwaŵi wakuŵa ku chigaŵa cha Yehova na kuzgora mautesi gha Satana. Tingazomera Yehova kuti ni Fumu yithu na kulongora kuti Satana ni mutesi. (Salimo 73:28; ŵerengani Zintharika 27:11.) Ntchachitima kuti mbanthu ŵachoko chomene pa charu chapasi awo ŵali ku chigaŵa cha Yehova. Kweni fumbo lakuzirwa ndakuti, Kasi Baibolo likusambizga nadi kuti Satana ndiyo wakulamulira charu chapasi?

NINJANI WAKULAMULIRA CHARU CHAPASI?

Kasi Satana wakate wamupenge wuli Yesu maufumu gha pa charu chapasi usange ngake yayi?

11, 12. (a) Kasi Satana wakalongora wuli kuti ndiyo wakulamulira charu apo wakamuyezganga Yesu? (b) Ntchivichi chinyake icho chikulongora kuti Satana ndiyo wakulamulira nadi charu chapasi?

11 Yesu wakakayika yayi kuti Satana ndiyo wakulamulira charu chapasi. Nyengo yinyake Satana wakalongora Yesu “maufumu ghose gha pa charu na uchindami wawo.” Satana wakaphalira Yesu kuti: “Nikupenge vinthu vyose ivi usange ungajikama na kunisopa.” (Mateyu 4:8, 9; Luka 4:5, 6) Ghanaghanirani waka fundo iyi. Satana walekenge kuŵa mwenecho wa maufumu agha, kasi mphanyi chikaŵa chiyezgo nadi? Yesu wakakana yayi kuti maboma ghose gha pa charu chapasi nga Satana. Satana walekenge kuŵa mweneko mphanyi Yesu wakasuska.

12 Mbunenesko kuti Yehova ni Chiuta Wankhongonozose, Mlengi wa vyose. (Chivumbuzi 4:11) Kweni Baibolo lindayowoyepo kuti Yehova Chiuta panji Yesu Khristu ndiwo ŵakulamulira charu chapasi. Nakuti Yesu nayo wakayowoya kuti Satana ni muwusi panji kuti “fumu ya charu chino.” (Yohane 12:31; 14:30; 16:11) Baibolo likuti Satana Dyabulosi ni “chiuta wa nyengo iyi.” (2 Ŵakorinte 4:3, 4) Pakuyowoya za wakususka uyu, panji kuti Satana, mpositole Yohane wakalemba kuti: “Charu chose chikugona mu nkhongono za muheni.”1 Yohane 5:19.

KASI CHARU CHA SATANA CHIZAMUMARA WULI?

13. Chifukwa wuli tikukhumba charu chiphya?

13 Pa charu chapasi, vinthu vikulutilira kunangika chaka chilichose. Charu chazura na nkhondo, ŵalongozgi ŵambura kugomezgeka, ŵaliska ŵatesi ŵa matchalitchi, na vigeŵenga vyakofya. Pa charu chapasi vinthu vyafika paheni chomene mwakuti vinganozgekaso yayi. Kweni Baibolo likuyowoya kuti nyengo yili pafupi kuti Chiuta wawuskepo charu chiheni pa nkhondo ya Aramagedoni. Ndipo charu chiphya chaurunji chizamunjira m’malo mwa charu chiheni ichi.Chivumbuzi 16:14-16.

14. Kasi Chiuta wali kusankha njani kuti waŵe Fumu ya Ufumu wake, ndipo vikayowoyeka pa Lemba ndi?

14 Yehova Chiuta wali kusankha Yesu Khristu kuti waŵe Fumu ya Ufumu wake wakuchanya, panji kuti boma. Baibolo likayowoyerathu kuti: “Pakuti mwana wababika kwa ise, mwana mwanalume wapika kwa ise. Ndipo kuwusa kuzamuŵa pa chiŵegha chake. Zina lake lizamuŵa . . . Karonga wa Mtende. Kusazgikira kwa muwuso wake na mtende vizamumara chara.” (Yesaya 9:6, 7) Pakuyowoya za Ufumu uwu, Yesu wakasambizga ŵasambiri ŵake kuti ŵalombenge kuti: “Ufumu winu wize. Khumbo linu lichitike pano pasi, nga nkhuchanya.” (Mateyu 6:10) Mu mutu 8, tizamusambira kuti Ufumu wa Chiuta uzamuwuskapo maufumu [maboma] ghose gha pa charu chapasi, ndipo uzamunjira m’malo mwa maboma ghose agha. (Ŵerengani Daniyeli 2:44.) Para ivi vyachitika, Chiuta wazamuzgora charu chapasi kuŵa paradiso.

CHARU CHIPHYA CHILI PAFUPI

15. Kasi “charu chiphya” ni vichi?

15 Baibolo likutisimikizgira kuti: “Kuli machanya ghaphya na charu chapasi chiphya ivyo tikulindilira kuyana na layizgo lake, ndipo mu ivi muzamukhala urunji.” (2 Petrosi 3:13; Yesaya 65:17) Nyengo zinyake para Baibolo likuyowoya za “charu,” likung’anamura ŵanthu awo ŵakukhala pa charu. (Genizesi 11:1) Ntheura, “charu chiphya” cha urunji ni ŵanthu awo ŵazamuŵa paubwezi na Chiuta.

16. Kasi Chiuta wazamuŵapa chawanangwa wuli awo ŵali nayo paubwezi, ndipo tikwenera kuchita vichi kuti tizakapokere?

16 Yesu wakalayizga kuti ŵanthu awo ŵali paubwezi na Chiuta ndiwo ŵazamupokera chawanangwa cha “umoyo wamuyirayira” mu charu chiphya icho chizenge. (Mariko 10:30) Jurani Baibolo linu pa Yohane 3:16 na 17:3, ndipo muŵerenge ivyo Yesu wakati tichite kuti tizakasange umoyo wamuyirayira. Sono wonani vitumbiko ivyo Chiuta wazamupa ŵanthu awo mbakwenelera kuti ŵazakakhale mu Paradiso uyo wizenge pa charu chapasi.

17, 18. Chifukwa wuli tikugomezga kuti pa charu chapasi pazamuŵa mtende na chivikiliro?

17 Uchigeŵenga, nkhondo, kuswa malango, na nkhaza vizamuŵakoso yayi. “Ŵaheni ŵazamuŵakoso chara . . . kweni ŵakuzika ŵazamuhara charu chapasi.” (Salimo 37:10, 11) Pazamuŵa mtende chifukwa ‘Chiuta wazamulekeska nkhondo pa charu chose chapasi.’ (Salimo 46:9; Yesaya 2:4) “Ŵarunji ŵazamutikitira, ndipo kuzamuŵa mtende wakuzara, m’paka mwezi umare,” kung’anamura mtende wambura kumara.Salimo 72:7.

18 Ŵanthu ŵa Yehova ŵazamuŵa ŵakuvikilirika. Mu nyengo yakale, para Ŵaisrayeli ŵapulikira Chiuta, ŵakavikilirikanga. (Levitiko 25: 18, 19) Chizamuŵa chakukondweska chomene kuŵaso na mtende wanthena uwu mu Paradiso.Ŵerengani Yesaya 32:18; Mika 4:4.

19. Kasi tikumanya wuli kuti vyakurya vizamuŵa vinandi mu charu chiphya?

19 Vyakurya vizamuŵa vyambura kusoŵa. “Muzamuŵa vyakurya vinandi mu charu. Vizamuŵa na pachanya pa mapiri.” (Salimo 72:16) Yehova wazamutumbika ŵanthu ŵake ŵarunji, ndipo ‘Charu chapasi chizamupambika vipasi vyake.’Salimo 67:6.

20. Chifukwa wuli tikugomezga kuti charu chose chizamuŵa paradiso?

20 Charu chose chapasi chizamuŵa paradiso. Charu icho chanangika na ŵanthu ŵaheni chizamuŵa na nyumba ziphya ziwemi na minda yakutowa. (Ŵerengani Yesaya 65:21-24; Chivumbuzi 11:18) Para nyengo yajumphapo, malo agho ŵanthu ŵakukhala ghazamusanuzgika m’paka charu chose chapasi chizakaŵe chakutowa nga ni umo ukaŵira munda wa Edeni. Ndipo Chiuta ‘wazamujura woko lake na kukhorweska chamoyo chose.’Salimo 145:16.

21. Ntchivichi chikulongora kuti pazamuŵa mtende pakati pa vinyama na ŵanthu?

21 Pazamuŵa mtende pakati pa vinyama na ŵanthu. Vinyama vya kuthondo na vyakuŵeta vizamurya pamoza. Mwana muchoko, wazamopa yayi vinyama ivyo ni vyakofya panyengo yasono.Ŵerengani Yesaya 11:6-9; 65:25.

22. Kasi matenda ghazamuŵako?

22 Kuzamuŵavya matenda. Yesu pakuŵa Fumu ya Ufumu wakuchanya wa Chiuta, wazamuchizga ŵanthu kuluska umo wakachitira apo wakaŵa pa charu chapasi. (Mateyu 9:35; Mariko 1:40-42; Yohane 5:5-9) Ndipo pazamuŵavya munthu wakukhala mu charu uyo wazamuti: “Nalwara.”Yesaya 33:24; 35:5, 6.

23. Chifukwa wuli tizamukondwa chomene na chiwuka?

23 Ŵabali ŵithu awo ŵali kufwa ŵazamuwuka na kuŵa na umoyo wamuyirayira. Ŵakufwa wose awo Chiuta wakuŵakumbuka, ŵazamuwuka. Nakuti “kuzamuŵa chiwuka cha ŵarunji na ŵambura urunji.”Milimo 24:15; ŵerengani Yohane 5:28, 29.

24. Kasi mukujipulika wuli kuzakakhala na umoyo mu Paradiso pa charu chapasi?

24 Ŵanthu awo ŵasankha kusambira za Mlengi withu Mukuru, Yehova Chiuta, na kumuteŵetera, umoyo uwemi ukuŵalindilira. Yesu wakayowoyanga za Paradiso uyo wakwiza pa charu chapasi apo wakalayizga chigeŵenga icho chikapayikika pafupi na iyo kuti “Uzamuŵa na ine mu Paradiso.” (Luka 23:43) Ntchakuzirwa chomene kuti tisambire vinandi vya Yesu Khristu, chifukwa vitumbiko vyose ivi vizamwizira mwa iyo.