Lutani apo pali nkhani

Lutani apo pali mitu ya nkhani

VYAKUSAZGIRAPO

Umo Uchimi wa Daniyeli Ukayowoyerathu za Kwiza kwa Mesiya

Umo Uchimi wa Daniyeli Ukayowoyerathu za Kwiza kwa Mesiya

NTCHIMI Daniyeli yikaŵako vyaka 500 pambere Yesu wandababike. Kweni Yehova wakamuvumbulira vinthu ivyo vingawovwira kumanya nyengo iyo Yesu wakeneranga kuzakaphakazgika na mzimu utuŵa kuŵa Mesiya, panji kuti Khristu. Yehova wakaphalira Daniyeli kuti: “Umanye na kupulikiska kuti kwamba apo ghafumirenge mazgu gha kuwezgerapo na kuzengaso Yerusalemu m’paka apo Mesiya Mulongozgi wawonekerenge, paŵenge masabata 7, kweniso masabata 62.”Daniyeli 9:25.

Kuti timanye nyengo iyo Mesiya wakeneranga kwiza, tikwenera kumanya dankha kuti nyengo iyi yikamba pawuli. Uchimi ukulongora kuti yikeneranga “kwamba apo ghafumirenge mazgu gha kuwezgerapo na kuzengaso Yerusalemu.” Kasi “mazgu gha kuwezgerapo na kuzengaso Yerusalemu” ghakayoweka pawuli? Kuyana na ivyo Nehemiya wakalemba, mazgu gha kuzengaso Yerusalemu ghakayowoyeka “mu chaka cha 20 cha Themba Aritazekisesi.” (Nehemiya 2:1, 5-8) Ŵanthu ŵakumanya mdauko ŵakuti chaka chakwamba cha ufumu wa Aritazekisesi chikakwana mu 474 B.C.E. Ntheura, chaka cha nambara 20 chikakwana mu 455 B.C.E. Ntheura nyengo ya kwiza kwa Mesiya yikeneranga kwamba mu 455 B.C.E.

Ivyo Daniyeli wakalemba vikulongora nyengo iyo yikeneranga kujumphapo kuti “Mesiya, Mulongozgi” wize. Uchimi ukati pajumphenge “masabata 7, kweniso masabata 62.” Ndipo ghose ghakukwana 69. Kasi iyi ni nyengo yitali wuli? Mabaibolo ghanandi ghakulongora kuti agha ni masabata gha mazuŵa 7 yayi. Kweni sabata yiliyose yikwimira vyaka 7. Kale, Ŵayuda wakazgoŵera kupenda vyaka kuŵa masabata. Mwachiyelezgero, para pajumpha vyaka 7, ŵakaŵanga na Sabata. (Ekisodo 23:10, 11) Ntheura masabata 69 gha mu uchimi ni vyaka 69 ndipo sabata yimoza ni vyaka 7. Para tachita matapulayi 69 na 7 tikusanga vyaka 483.

Sono tikwenera kupendesera. Para tapenda kwambira mu 455 B.C.E., kuzakafika mu 483 vikutitolera mu chaka cha 29 C.E. Mu 29 C.E. ndimo Yesu wakabatizika na kuŵa Mesiya. * (Luka 3:1, 2, 21, 22) Ntchakukhozga chomene kuwona kuti uchimi wa mu Baibolo uwu ukafiskika.

^ ndime 2 Kufuma mu 455 B.C.E. kuzakafika mu 1 B.C.E., pakati pali vyaka 454. Kufuma mu 1 B.C.E. kufika mu 1 C.E. pali chaka chimoza. Ndipo kufuma mu 1 C.E. kufika mu 29 C.E. pali vyaka 28. Para tasazga pamoza 454, 1, na 28, tikusanga vyaka 483. Yesu ‘wakadumulika’ panji kuti wakafwa mu 33 C.E., mukati mu sabata [chaka] ya nambara 70. (Daniyeli 9:24, 26) Wonani buku la Samalani Ulosi wa Danieli! mutu 11, na Insight on the Scriptures, Buku 2, peji 899-901. Mabuku ghose agha ngakupharazgika na Ŵakaboni ŵa Yehova.