Ulume Umue wa Sanjuisa Utima wa Yehova
Ulume Umue wa Sanjuisa Utima wa Yehova
NYE ciya kutima wove eci o sokolola Daviti una wa tukuiwa Vembimbiliya? Anga hẽ, o sokolola lika ndomo a yula ocindululu Goliata u Filisiti? Ivaluka eci a tilila vekalasoko omo lioku suvukiwa la Soma Saulu? Ale ekandu a linga la Bate-Sieva kuenda ovitangi vieyililako? Ivaluka oku loñoloha kuaye koku soneha ovisungo vi sangiwa Vembimbiliya kelivulu Liolosamo?
Daviti wa kuata asumũlũho alua, layulo, kuenda ovitangi. Pole, ocina ci tu vetiya vali calua catiamẽla ku Daviti,ceci uprofeto Samuele o tukula hati, ‘ulume umue wa sanjuisa utima wa Yehova.’—1 Samuele 13:14.
Samuele wa tukula ocitumasuku caco eci Daviti a kala umalẽhe. Ove hẽ, ku yongola oku tukuiwavo ndomunu o sanjuisa utima wa Yehova? Nye Daviti a linga eci a kala umalẽhe, okuti ci pondolavo oku ku kuatisa oku sanjuisa utima wa Yehova? Tu ci konomuisi.
Epata Liaye Kuenda Upange a Lingaile
Jese, isia ya Daviti, onekulu ya Ruti la Boasi, wa litumbikile kupange wa Yehova. Eci Daviti la va huvaye alume epanduvali, kuenda vamanjaye vavali vakãi va kala amalẽhe, Jese wa va longisa Ocihandeleko ca Mose. Vosamo yimue a soneha, Daviti wa litukula ndomõla ‘upika’ wa Yehova. (Osamo 86:16) Ulandu owu wa siata oku vetiya omanu oku kolela okuti ina ya Daviti una onduko yaye ka ya tukuiwile Vembimbiliya, wa kuatisavo Daviti oku kula kespiritu. Onoño yimue ya popia hati: “Citava okuti Daviti wa kuatisiwa lovolandu a yeva ku inaye atiamẽla ku Suku ana a lekisa ndomo a tata omanu vaye kosimbu,” oku kongelamo ulandu wa Ruti la Boasi.
Ulandu wa Daviti u lekisa okuti eci a kala umalẽhe, wa kuatele ocikele coku lisa olomeme via isiaye. Vocikele caco mua kongelele oku pita oloneke vialua, utanya luteke vovisenge lika liaye. Seteka oku sokolola ulandu owu.
Epata lia Daviti lia kala ko Beteleme imbo limue litito lia kala konumbuko kuenda kepati liolomunda vio Yuda. Ovapia o kolonumbuko vio ko Beteleme a enda oku ima ovaima awa. Mua kala oviumbo, loviti violiveira, ayuva, olondamba via posoka kuenda ovimbota. Koloneke via Daviti, ovisenge vina okuti ka via limawaile via kala vioku lisila ovinyama, oku kongelamo akalasoko o ko Yuda.
Upange wa Daviti wa kala wohele. Eteke limue eci a kala kolomunda viaco wa liyaka lohosi kuenda okanyani via seteka oku kuata omeme vocunda. * Umalẽhe u ukuotõi wa kuata ovinyama viaco, wa vi ponda kuenje wa yovola omeme yaye kovimẽla viavo. (1 Samuele 17:34-36) Citava okuti kotembo yaco oco Daviti a lilongisa uloño woku imba epipili. Imbo a citiwila lia kala ocipepi locikanjo cepata lia va Benjamini. Alume vakuepata liaco va loñolohele calua koku asa ovawe lepipili okuti va tẽla oku “tulula esaila kutue womunu, oku lueya lakamue.” Ocili okuti, Daviti wa loñolohele calua koku imba epipili.—Olonganji 20:14-16; 1 Samuele 17:49.
Otembo Yimue ya Pesiwa Ciwa
Olonjanja vimue upange wungombo wa kala upange umue wetulumuho haiwo woku kala ulika. Pole, Daviti ka ecelele oku yuliwa lesumuo. Otembo yaco yo wĩha apuluvi alua oku sokolola. Citava okuti ovina vimue Daviti a kongela volosamo viaye, viopiwa kuevi a enda oku sokolola eci a kala umalẽhe. Anga hẽ otembo a kala lika liaye oco a enda oku sokolola ovina vi komohĩsa vi sangiwa voluali levi vi sangiwa kilu ndeci ekumbi, osãi kuenda olombungululu okuti, “upange wovimuini via [Yehova]”? Kovisenge vio ko Beteleme oko hẽ a muila ovapia a ima ciwa, olomeme, olongombe, olonjila, kuenda “ovinyama viosi viusenge”?—Osamo 8:3-9; 19:1-6.
Daviti upange waye woku kala ungombo, wo kuatisa oku limbuka ciwa ohenda Yehova a kuetele omanu Vaye vakuekolelo. Omo liaco, wa imba hati: “Yehova eye ungombo wange, ame si suki. O mekelaisa kovisenge vitalala. O songuaila kovava a tulumuha. Ocili, ndaño mita vomaka yulembo wokufa, lacimue cĩvi ndi ci yokokela, momo ove o kasi lame. Ohunya yove lombueti yove vi ndemba ndemba.”—Osamo 23:1, 2, 4.
Poku limbuka ndomo olondaka evi vi tiamisiwilavo kokuove, citava okuti o komoha calua. Esunga lieci Daviti a kuatela ukamba la Yehova, leci a tukuiwila hati, ‘ulume umue wa sanjuisa utima wa Yehova,’ lieli okuti eye wa enda oku sokolola ciwa ovilinga via Suku kuenda wa pamisa ukamba a kuatele laye. Cimuamue haico ci popiwa kokuove?
Ove hẽ, wa siata oku vetiyiwa oku sivaya kuenda oku kemainya Ululiki wove poku konomuisa ovilinga viovaka aye? Utima wove hẽ u vetiyiwa oku lekisa ocisola ku Yehova poku sokolola ovituwa viaye kuenda ndomo a siata oku tata omanu? Oco o lekise olopandu kovilinga via Yehova, o sukila oku sanda otembo yoku kala ulika, oku likutilila poku sokolola Ondaka ya Suku kuenda oviluvo viaye. Ocituwa caco coku sokolola ci ku kuatisa oku kũlĩha ciwa Yehova kuenda oku u sola. Ci kale amalẽhe ale akulu, vosi va kuete epuluvi lioku ci linga. Daviti, citava okuti wa kuata ukamba la Yehova tunde vutila waye. Tua ci kũlĩha ndati?
Daviti o Wavekiwa
Eci Soma Saulu a lekisa okuti ka kuete vali epondolo lioku songuila va Isareli, Yehova wa sapuila uprofeto Samuele hati: “Oloneke viñami o sumuĩla Saulu? Siti ame ndo pañula okuti ka lingi vali osoma ya va Isareli. Yukisa ombinga yove lulela. Kuende. Hu tuma ku Jese u Beteleme momo pokati komãla vaye valume opo nda linolẽla osoma.”—1 Samuele 16:1.
Eci uprofeto wa Suku a pitila ko Beteleme, wa tuma oku vilikiya omãla va Jese. Helie pokati kavo Samuele a waveka oco a linge osoma? Eci Samuele a mola Eliyava uveli waco okuti wa posoka calua, wa sima okuti: ‘Eye.’ Pole, Yehova wa sapuila Samuele hati: “Ku ka vanje keposo liocipala caye pamue kokulepa kutunga waye momo ndo pañula. Momo Yehova ka vanji ndeci omunu a vanja, omunu o vanja okumõleha kuokilu, Yehova puãi o vanja vutima.” Yehova wa likalavo Avinadava, Siama, kuenda vamanjaye vakuavo. Ulandu waco wamisako hati: “Oco Samuele wa pula Jese hati, Omãla vove valume vosi va suapo? Wa kumbulula hati, Kua siala handi kuasula. Eye o kasi loku lisa olomeme.”—1 Samuele 16:7, 11.
Etambululo lia Jese lia kala ndu okuti: ‘Daviti haiyeko ove o kasi oku sandiliya.’ Omo okuti Daviti wa kala kuasula haeye o sule pokati kepata, vo wihile ocikele coku tata olomeme. Pole Suku eye muẽle a nõla. Omo okuti, Yehova o kũlĩhĩsa utima, citava okuti wa mola cimue ca ciwa kumalẽhe Daviti. Eci Jese a tuma oku vilikiya Daviti, Yehova wa sapuila Samuele hati: “Votoka, u waveka momo eye muẽle. Oco Samuele wa nyañula ombinga yulela, wo wavekela pokati ka vahuvaye. Espiritu lia Yehova lia wila Daviti lunene walua tunde keteke liaco.”—1 Samuele 16:12, 13.
Anyamo Daviti a kuata eci a wavekiwa ndosoma ka a tukuiwile. Noke yotembo yimue va huvaye vatatu Eliyava, Avinadava, kuenda Siama, va linga asualali va Saulu. Omãla vakuavo vatãlo citava okuti va kala amalẽhe calua koku kala asualali kumue lavo. Pokati kavo citava okuti lomue wa kuatele 20 kanyamo, okuti ovo anyamo a kisikiwile kalume oku iñila volohoka via va Isareli. (Atendelo 1:3; 1 Samuele 17:13) Ocili okuti Daviti wa kala umalẽhe calua eci a nõliwa la Yehova. Pole, tunde vutila waye wa kapeleko ovina viespiritu. Eye wa kuatele ukamba la Yehova omo lioku sokolola ovina a kũlĩhĩle viatiamẽla ku Suku.
Koloneke vilo amalẽhe va vetiyiwavo oku ci linga. Ene alonjali, vu kasi hẽ oku vetiya omãla vene oku sokolola ovina viespiritu, loku sanjukila oviluvo via Suku kuenda oku lilongisa eci Embimbiliya li popia catiamẽla Kululiki? (Esinumuĩlo 6:4-9) Ene amalẽhe vu kasi hẽ oku likolisilako oku linga ovina evi lonjongole yene muẽle? Alivulu a sandekiwa lukuenje wa kolelua, ndeci Utala Wondavululi kuenda o Despertai! * via pongiyiwa locimãho coku vu kuatisi.
Wa Loñolohele Koku Sika Ohalupa
Ndeci olosamo via Daviti vi tu sapuila ovina viomuenyo waye ndungombo, haico vi tu sapuila catiamẽla kovisikilo viaye. Pole, ovisikilo vina via enda oku kuama ovisungo viaco vi kola, ka vi kasiko vali koloneke vilo. Tua kũlĩha okuti usonehi wavio wa kala onjimbi yiwa. Esunga lieci Soma Saulu a vilikiyila Daviti kuna a kala oku lisa olomeme, lieli okuti wa loñolohele calua koku sika ohalupa.—1 Samuele 16:18-23. *
Pi Daviti a lilongisila uloño waco kuenda otembo yipi? Citava okuti wa lilongisa uloño waco otembo a kala vusenge oku lisa olomeme. Pole, ka tu sukila oku sima okuti eci Daviti a kala umalẽhe upange waye wa kala lika oku imbila Suku ovisungo viesivayo. Yehova wo nõla omo a litumbikile kokuaye loku kapako ovina viespiritu.
Ovina Daviti a linga kanyamo a kuamamo, via lekisa okuti wa kuatele ukamba uwa la Yehova. Pole, ovituwa viomuenyo waye via limbukiwa kolondaka a enda oku sokolola kosimbu eci a kala vovisenge vio ko Beteleme. Sokolola ocisungo Daviti a imbila Yehova hati: “Njivaluka oloneke vionahũlu. Sokolola ovilinga viove viosi. Sinyanyẽha upange wovaka ove.” (Osamo 143:5) Olondaka viosamo eyi kuenda olosamo vikuavo via Daviti, vi situlula onjongole yomanu vosi va sandiliya oku sanjuisa utima wa Yehova.
[Atosi pombuelo yamẽla]
^ Ovinimbu 9 Kofeka yo Palestina kua sangiwile okanyani ko ko Suria ka kuete 140 kolokilu kuenda ka pondola oku ponda omunu ale ocinyama cimue lakasa aye. Kocitumãlo caco kua kalavo olohosi vialua. Elivulu lia Isaya 31:4, li popia okuti, ndaño muẽle ‘owiñi wovangombo’ ka wa tẽlele oku yovola ocinyama ca kuatiwa ‘leyove liohosi.’
^ Ovinimbu 20 Via sandekiwa Lolombangi via Yehova.
^ Ovinimbu 22 Ondunguli ya soma Saulu yina ya eca uvangi uwa watiamẽla ku Daviti wa popiavo okuti, eye “ukuotate koku vangula, oku u vanja wa posoka, kuenda vali Yehova o kasi laye.”—1 Samuele 16:18.
