ASU Bejuif be mbe be nyiñi’i Si ya ntiñetan, mfefé mbu ô mbe ô taté éyoñe be maneya kôane bidi, a éyoñe be nga béé bife, zia Ngon ébulu a awômô.

Bôte be mbe be fombô’ô ngon asu na be yem abime melu ngon ése é bili. Ngon é mbe ve bi melu 29 nge 30. Be mbe be fombô’ô jôp asu na be yem abime melu mbu ôse ô bili. Melu ya mbu me mbe tyôtyoé éyoñ be mbe be lañe’e me be fombô ngon a lôte éyoñ be mbe be lañe’e me be fombô nlô jôbô. Ajô te, e mbe e sili’i na be jeñe zene ya bo na mbu ô bi abim melu da. Asu na be bo de, be mbe be kô’ôla’ane mimôs nge ke ngon éfe, éko éziñ atata’a ya mbu wo tôé. Nalé a mbe a bo’o na biyoñe bi tôban a éyoñe ya nkôan a mbéane bidi.

Ve melu me Moïse, Zambe a nga kate ayoñe dé na mbu wop wo taté a Ngone Abib, nge ke Nisan, éyoñe ya ôyôn. (Nk. 12:2; 13:4) Abô’ô éziñ e mbe e boba’ane ngon éte, a bôte be mbe be kôane orge.​—Nk. 23:15, 16.

Ñyeme mam éziñ a nga jô na: “E mbe tyi’ibi na be yem éyoñ e mbe e sili’i na be ba’a ngone jia mbu éziñ. Abô’ô Paska e mbe e boba’an éyoñe ngon é ne abôm, Ngone Nisan é too melu 14. Abô’ô ete e mbe e yiane bobane melu ôyôn ô ne, éyoñe môse ba alu be ne nté wua . . . Ve nge be yene memane ya mbu na abô’ô Paska dé kui ôsusua na éyoñ éte ja kpwaan, be mbe be tyi’i na bé kô’ôlane ngon éfe (Ngon awôm a lale) ôsusua Ngone Nisan.”

Bengaa be Yéhôva ba tôñ atiñ ete éyoñe ba fombô môse Mesimesa’ane ma yiane boban, nnye ate a kui éyoñ ôyôn ô ne, a Ngone Nisan é too melu 14. Ba kate mekônda ya si se meku’u menyin môs ôte ôsusua na wo kpwaan. *

Aval avé Behébreu be mbe be yeme’e éyoñe ngone ja man a éyoñe mfefé ngone wo taté? Den, ba kuli minkpwase mia liti bia de tyi’ibi afep a beminsini bangan. Ve melu mvus, jam ete e nji be tyi’ibi.

Éyoñe ya ndône mendim, ngon ése é mbe é bili melu 30. (Met. 7:11, 24; 8:3, 4) Mvuse ya valé, nkpwase Behébreu be mbe be tôñe’e ô nji be ô bili bengon be too melu 30 éyoñ ése. Asu Behébreu, ngon é mbe é taté éyoñe be nto ngule ya yene ngon é too abôm yôp été. Jam ete e mbe ve kui mvuse melu 29 nge ke 30.

Môs éziñ, David ba Jonathan be nga kobô ajô atata’a ya ngon éziñ éyoñe be nga jô na: “Akiti mfefé ngon wo ye té.” (1 Sa. 20:5, 18) Ajô te, a ne ve ane éyoñ éte, be mbe be yeme’e bengon ba zu ôsu ôsusua na ba taté. Nde, aval avé mone Israëlite ase a mbe ve yem éyoñ mfefé ngon wo taté? Mishna, kalate a tôkane metum Bejuif, a yalane nsili ôte. A jô na éyoñe Bejuif be nga kôlô minkôme ya Babylone, be nga taté na ba belane Sanhédrin (Aba mejô Bejuif). Bengon zangbwal be mbe be bili mebôk, aba mejô ete e mbe e sula’an alu 30 ya ngon ése. Bôte bete mbe be mbe be tyi’ik éyoñ évé ngone ja tôé ja ye taté. Aval avé be mbe be bo’o de?

Bôte be mbe be too minkôle yôp fefele Jérusalem be mbe be fombô’ô yôp alu, asu na be yen éyoñ ôsu ngon ja ye bo abôm. Éyoñe te ba ji’a ke kate Sanhédrin. Éyoñe bôte ya Sanhédrin ba yene na be biya abui mam da bo’olô na mfefé ngon ô yenéya, ba kate bôte na mfefé ngon ô tatéya. Ve be mbe be bo’o aya nge minkut nge ke mfô wo bo na be kate yene mfefé ngon? Be mbe be  jô’ô na ngon éte é bili melu 30, a be mbe be tyi’i na mfefé ngon ô tatéya.

Mishna a jô na asu na Sanhédrin a kate bôt ntyi’an wé, be mbe be kele’e bo’é nduan nkôle Beolivier, fefele Jérusalem. Asu na foé é miaseban Israël ase, be mbe be kele’e ba bo’é nduan minkôle mivo’o ya Israël. Be nga su’ulane fe belane bôte asu na be ke ba miase foé éte. Nalé a mbe a bo’o na Bejuif be ne Jérusalem, a Israël ase, a bevôm bevôm, be yeme na mfefé ngon ô tatéya, a na be bo mebô’ô map éyoñe jia.

Nkpwase wu wé volô wo asu na ô wô’ô aval avé Behébreu be mbe be lañe’e bengon bap a mebô’ô map melu mvus.