Skip to content

Skip to table of contents

LONGANEDHA DHI RI 20

DYI 67 “Ad’ralo”

Abbari jidha cho ni ronga lod’radha dhi njí dho!

Abbari jidha cho ni ronga lod’radha dhi njí dho!

“Krʉ kʉ ná lo njí ringani hwe lo-i d’rani dz’ djó kʉ ná ndrŭ tsɨ krʉ dho.”​—MK. 13:10.

RI NǍ LO

Ngbaribbai ma jidha adi ko ronga cho ko d’ralo bidii na ndirigoti ko thí nǎ ro krʉ nari.

1. Cho 2023 dhi njudha nǎ ro ká ko jifunza ngʉe ngbá somo?

 CHO 2023 dhi njudha nǎ le  a tungʉe bbo pli bbʉe hwè ko dho ná lo nanga kodhó udha djo ndirigoti ko rrngʉe bblo pli kʉ ná lojadha kodhó lod’radha dhi njí djo. Loroji na, le d’rangʉeri ko dho nari kʉ, nja ndrŭ si ndima tso gba Yova dzá ndrŭ na b’lo Bbò Babiloni sani nari goti. Føri kina, ko rr e ri Bi 11, 2023 djó ro Pidhinga dzá hwè lo-i d’ra ná wahubiri nzɨ ngʉ ndima nji lod’radha dhi njí kana ná saa ki ri. Nde, fø lo ká rili kodhó lod’radha dhi njí na mana é sese bbo anziro ringʉe ná nga djolu? Ri nga kʉ føri!

2. Ddo da nari bbai kodhó lod’radha dhi njí na mana ká adi ngʉ bbo pli addudho? (Marko 13:10)

2 Ddo da nari bbai kodhó lod’radha dhi njí na mana adi ngʉ bbo pli. Ká addudho? Dhonalo i dz’ tso si d’ø ná ddo gʉ di sese. Addinga ngbaribbai ma Yesu pongʉe lod’radha dhi njí si njini ngasini ná saa na nari djo. (Azø Marko 13:10.) Matayo ndingʉe ná Enjili nǎ Yesu pongʉeri nari kʉ, hwè lo-i ka ndi d’raeni d’z djó ndrŭ di ná ngalu krʉ “mwisho” si nari njí. (Mt. 24:14) Mwisho na mana kʉ, Shetani dhó i dz’ dzá mwisho. I dz’ si sani ná “saa ma, ddo” ma na Yova li b’lo ndirigoti fø ddo kʉ chøchø. (Mt. 24:36; 25:13; Mdo. 1:7) Krʉ da ná ddo adi rili ko ndrini chøchø fø saa ro. (Ro. 13:11) Fø ddo si nari njí, ringani ko rá anzi lo ko d’ra nari na.

3. Addui ká adi ko ronga cho ko d’ralo d’e?

3 Ringani ko ddinga bbo na mana kʉ ná i ngadhudha djo: Hwè lo-i ká ko adi d’ra addudho? Jidha adi ko ronga cho ko d’ralo. Hwè lo-i ko ji nari ma, ndrŭ ko ji nari ma na adi rili ko d’ralo. Ndirigoti bbo pli adi ko ronga cho nari kʉ, Yova ma, ke ró dho ma na ko ji nari. Akotilo fø lo djo ddi ddiro di.

KO ADI LOD’RA KO JI HWÈ LO-I JI NARI DHO

4. Ko ká adi ko mbu ngbaribbai hwè lo-i ko rr ná saa na?

4 Addinga ddikpa bblo pli kʉ ná lo njingʉeni nidhó maisha nǎ ro ni mbungʉe ni nari djo. Njaro ri ngʉe ddikpa kalʉ ngba gøni nidhó familia nǎ nari inga ddikpa ke bbʉngʉe nidhó lo u ná njí nganga ni dho nari. Bbʉbbʉ dhé, ni jingʉeri ni d’ra fø hwè dhi lo nidhó familia ma, ndidhó kau ma na dho. Nde, bblo pli kʉ ná hwè dhi lo, føri i kʉ Pidhinga dzá hwè lo-i ni rrngʉe ná saa na ká ni mbungʉe ni ro fø ddi?

5. Ni ká mbungʉe ni ngbaribbai ni chungʉe Biblia nǎ bbʉbbʉlo ya kwanza ná saa na? (Anja ji maddi.)

5 Addinga ngbaribbai ma ni mbungʉe ni ya kwanza ni rrngʉe Biblia nǎ bbʉbbʉlo ro nari djo. Ni chungʉeri nari kʉ nidzá ra nǎ Baba jirie ni ji, ke jiri ni tsu ndidhó familia kana, ndirigoti ke tsoni ndi si nzadha ma, vodha ma na tso d’ød’ø. Føri kina, ke tsoni ni ró ji ni ji ná checheni ná ndrŭ ndi si gaga ø dz’ djó nari ma, njalo ma na djo. (Mk. 10:29, 30; Yoh. 5:28, 29; Ro. 8:38, 39; Ufu. 21:3, 4) Fø bbʉbbʉlo bʉngʉe hwè bbo nidho. (Lu. 24:32) Ni chungʉe ná fø bbʉbbʉlo ni jingʉe bbo ndirigoti ni jingʉeri ni d’rari ndrŭ krʉ dho.​—Anja Yeremia 20:9.

Ya kwanza ko rrngʉe hwè lo-i ro ko nzá gongʉe ddi bbo na mana kʉ ná fø bbʉbbʉlo djo ri! (Anja paragrafu 5)


6. Ernest ma, Rose ma na dalu ná lo nǎ ro ká ni ba ngbá somo?

6 Addinga Ernest dhó loroji djo. Kedzá b baba dhengʉe go kedhó cho ngʉe kumi ro. Ernest pori: “Ma ngʉ adi ridhu ma tso, ke ká ra ra nǎ? Inga ke ká dhe theinga dho? Ndima dhi baba na kʉ ná nzø na ma ngʉ adi dda nji.” Krʉ ddo ró Ernest ngʉ adi ra kabuli djo ndirigoti ke ngʉ adi koni ndi d’eti djo nga ndi nzi ro: “Kirikiri Mungu, ma jiri ma chu madzá baba ká kʉ ngbaga ma nari.” B’lo cho da 17 kedzá baba dhe nari goti ro, Ernest dho ndrŭ pongʉeri ndima nga Biblia ndima jifunza ke na nari tso ndirigoti ke ungʉe ritso u. Checheni ná ndrŭ nzá churie lo ro ri, ndrŭ ddoddo ndirigoti Biblia pori ndrŭ si gaga ná fø lo Ernest chungʉe nari bbʉngʉe hwè bbo ke dho. (Muh. 9:5, 10; Mdo. 24:15) Ke vengʉe ra bícha ndi dhungʉe ná ngadhudha goti ba te! Ernest bangʉe hwè bbo Biblia nǎ fø bbʉbbʉlo ndi chu nari djotsina. Kebbá le Rose gbangʉe ndi tso ke na Biblia ndima jifunza nari na ndirigoti kpa ngangʉe Pidhinga dzá hwè lo-i d’radha tso. Cho 1978 na kpa bangʉe batiso. Kpa ngangʉe ndima chungʉe ná bbo na mana kʉ ná fø bbʉbbʉlo d’radha tso ndima dhó familia ma, ndima dhó bbakau ma, nja ndrŭ ma na dho bidii na. Føri liri, Ernest ma, Rose ma na kó dada 70 djolu ná ndrŭ tsotso nja ndima tso si kpø batiso djo d’e.

7. Njati ko ji Biblia nǎ bbʉbbʉlo ró ká ngbá lo adi njini? (Luka 6:45)

7 Bbʉbbʉ dhé, njati ko ji Biblia nǎ bbʉbbʉlo ji ko thí nǎ ro krʉ ró, ko nzá ka ko go ddi ri. (Azø Luka 6:45.) Ko adi ko mbu karne ya kwanza nǎ Yesu unakpa pongʉeri nari bbai: “Ko nzɨ bba lotidha tso ro rr ko rr ndirigoti nja ko nja ná lo djo ri.” (Mdo. 4:20) Ko jirie bbʉbbʉlo bbo nari dho ko adi riji ko d’ra ri nja ndrŭ dho ngbà ka ná ngatsi.

KO ADI LOD’RA KO JIRIE NDRŬ JI NARI DHO

8. Addui ká adi ko ronga cho nja ko d’ra hwè lo-i nja ndrŭ dho d’e? (Anja kisanduku  Aji ndrŭ​—Addi longa ndrŭ dho.) (Anja ji maddi.)

8 Yova ma, Yesu ma na bbai ko jirie ndrŭ ji. (Mez. 8:31; Yoh. 3:16) “Nga dhi Mungu” ro kʉ ndirigoti nga “kʉ ngab’odha na” ná ndrŭ dho ko adi zølo dhǒ. (Efe. 2:12) Kpadhó kpakpalo kʉ bí ndirigoti ko kʉ kpa tsotso ka ndi kó ná lo na føri i kʉ, Pidhinga dzá hwè lo-i. Jidha ma, zølo ma na adi ko ronga cho ko njí ko dho ka ná lo krʉ ndiro ko d’ra hwè lo-i kpa dho d’e. Bbo pli na mana kʉ ná fø hwè lo-i ka ndi liri kpa thí nanga lili ngab’odha na ndirigoti kpa e bblo kʉ ná maisha na njʉnga djó ro ndirigoti ri bbʉ “bbʉbbʉ kʉ ná shinga” dhi ngab’odha kpa dho, føri i kʉ cho ró nŭnŭ di ná shinga Mungu dhó ø dz’ djó ndi sie ro.​—1 Ti. 6:19.

Jidha ma, zølo ma na adi ko ronga cho ko njí kpakpanga ndiro ko dr’a hwè lo-i nja ndrŭ dho d’e (Anja paragrafu 8)


9. Gosi ná ddo djo ká ko adi ngbá lo ja ndrŭ dho ndirigoti addudho? (Ezekieli 33:7, 8)

9 Ko ji ndrŭ nari adi ko ronga cho ko ja lo ndrŭ dho i dz’ dzá mwisho kʉ chøchø nari djo. (Azø Ezekieli 33:7, 8.) Ko adi zølo dhǒ ko lai ndrŭ ma, kodhó familia nǎ nzɨ njínji Yova dho ná ndrŭ ma na dho. Bí kʉ ná ndrŭ adi ndima thí li krʉ ddo ró ndima nji ná lo djo dhé nzá ndima chu gosi ná ddo na si njini ná lo ro, føri i kʉ “bbò mbudha nzá ndi ro d’engʉe njini dz’ tso ngani ná nga djo ro ro ndirigoti ri ki ro ma nzɨ ddi si njini ri.” (Mt. 24:21) Ko adi riji kpa chu fø lod’idha dhi saa na si njini ná lo føri i kʉ, kali dhi dini le si sa nari ma, Shetani dhó che kʉ ná i dz’ tso si d’ød’ø Armagedoni dhi lɨ nǎ nari ma na. (Ufu. 16:14, 16; 17:16, 17; 19:11, 19, 20) Ko rinzi bí kʉ ná ndrŭ rr fø lo ndirigoti ndrŭ vʉri ndima njínji Yova dho njʉnga djó ro. Ro, nzɨ fø lo rr ná ndrŭ djo ká ko po ngbá lo njati rie kodhó familia nǎ ndrŭ ma ró?

10. Ká addudho ri kʉ bbo na mana kʉ ná lo ko rá anzi gosi ná saa na si njini ná lo djo ko loja ndrŭ dho nari na?

10 Anziro ko njae ná lo tue ri nanga nari bbai, njaro Yova jiri ndi gø Bbò Babiloni sani nari goti si udha dho ndi djo ná ndrŭ. Njati rie føro, ri kʉ bbo na mana kʉ ná lo ko rá anzi fø lo ko ja bidii na nari na. Akoddinga i lo djo: Njʉ ko ja kpa dho ná lo nga kpa si nono. (Anja Ezekieli 33:33.) Njaro kpa si ngaddi ndima dho ko jangʉe ná fø lo djo ndirigoti ri si kpa ronga cho ndima nga njí njidha tso Yova dho nzá i dz’ dzá mwisho d’e si ro. Filipi nǎ prizo ronga ngʉ adi b’o ná ke lengʉe ndidhó ngaddidha thika “bbò rì dangʉe,” nari goti nari bbai, njaro nzɨ kodhó lo rr njʉ ná ndrŭ si ndima dhó ngaddidha thika le b’lo Bbò Babiloni sani nari ndima nja nari goti.​—Mdo. 16:25-34.

KO ADI LOD’RA KO JI YOVA MA, KE RÓ DHO MA NA NARI DJOTSINA

11. Ko ká adi madha ma, heshima ma, kpakpanga ma na bbʉ Yova dho ngbaribbai? (Ufunuo 4:11) (Anja ji maddi.)

11 Hwè lo-i ko adi d’ra dho ná ddikpa bbo pli kʉ ná sababu e, ko ji Yova Mungu ma, ke ró takatifu kʉ ná dho ma na nari. Ko adi kodhó lod’radha dhi njí nja ji ko ji ná Mungu dho ko madha bbʉ ná chu. (Azø Ufunuo 4:11.) Ko adi ko tso gba ko thí nǎ ro krʉ i lo na: Ni kaka Yova kodhi Mungu ni ba madha ma, heshima ma, kpakpanga ma na.” Ko adi madha ma, heshima ma na bbʉ Yova dho njati ko di rid’ra nja ndrŭ dho ke i “nongʉe krʉ kʉ ná ritsi” ndirigoti ko nganga ma ke i nongʉe ró. Ko adi kodhó kpakpanga bbʉ ke dho njati ko di njínji kodhó saa na, kodhó klø na ndirigoti kodhó kʉ ná ritsi na lod’radha dhi njí kana ndirigoti ko d’ralo kodhó hali u ritso ná ngatsi ró. (Mt. 6:33; Lu. 13:24; Kol. 3:23) Dʉ chu nǎ, ji ko ji ná Mungu djo ko loti nari ko jirie ji. Føri djolu pli jidha adi ko ronga cho ko tilo ndrŭ dho ke ró dho djo ndirigoti ngbà di ná Mungu ma ke e nari djo. Ká addudho?

Ko adi kodhó kpakpanga bbʉ Yova dho njati ko di njínji kodhó saa ma, kodhó klø ma, kodhó ritsi ma na na ndiro ko dr’alo ko dho ka ná ngatsi ró (Anja paragrafu 11)


12. Lod’radha dhi njí chulu ká ko adi rili Yova ró dho tsetse ngbaribbai?

12 Yova ko ji nari adi ko ronga cho ko liri ke ro dhó tsetse. (Mt. 6:9) Føri na mana kʉ, ko adi riji ko pori nja ndrŭ dho nari kʉ, Shetani pongʉe Yova djo ná che lo krʉ kʉ kali. (Mwa. 3:1-5; Yob. 2:4; Yoh. 8:44) Kodhó lod’radha dhi njí chulu ko adi riji ko tøni Mungu laidjo ndirigoti ko d’ra bbʉbbʉlo ke djo ngbà jiri ndima rr ko ná ndrŭ krʉ dho. Ko adi riji ndrŭ krʉ churi nari kʉ, kedhó bblo pli e ná sifa kʉ jidha ndirigoti ke adi pinyo ná chu e chø ndirigoti d’ʉ, ndirigoti karr nga goti kedhó Pidhinga si dz’ djó krʉ kʉ ná nzadha tso d’ød’ø. Ri si rili dz’ djó familia krʉ é hwè na ndirigoti ngoi na. (Zb. 37:10, 11, 29; 1 Yo. 4:8) Njati ko di fø lo d’ra nja ndrŭ dho Yova djo ró, ko adi rili ke ró dho tsetse. Føri kina, ko e hwè na bbo ko kʉ Yova dzá Dimu nari dho. Fø ká ko ripo addudho?

13. Ká addudho ko e hwè na ko nzini Yova dzá Dimu nari dho? (Isaya 43:10-12)

13 Ko e hwè na Yova i vʉri ko é ndidzá “dimu” nari dho.” (Azø Isaya 43:10-12.) B’lo da ná cho nǎ Lodho chutsoddá ná Baraza dhó ro singʉe ná barua pongʉeri ɨ: “Ko krʉ ka ko ba hwè bbo ko nzini Yova dzá Dimu nari dho.” c Ká addudho? Addinga i lo djo. Njati ni jiri ddikpa ke ra ni djó loti tribinale nji ró, ni ka ni vʉ bblo ni chu ná ke ndirigoti ngbà djo ni ka ni li ni thí ná ke ndirigoti nì djo ndrŭ adi loti bblo ná ke ndiro ndrŭ u ke ka ndi po ni djo ná lo u d’e. Føri bbai Yova vʉ ko ko é ndidzá Dimu ná føri na ke ridho ndi chu ko bblo, ndi li ndi thí li ko djó ndiro ko d’rari nari kʉ ndi i kʉ ddikpa bbʉbbʉ dhé kʉ ná Mungu. Føri kina, ko adi ko mbu bblo ko ko dho ka ná lo nji krʉ ndiro ke ró dho chuni chu d’e ndirigoti ko ridho ndrŭ dho nari kʉ, ke djo Shetani pongʉe ná lo krʉ kʉ kali. Fø ko rinji nari na ko adi ko ró dho po ná lo nji føri i kʉ Yova dzá Dimu ko kʉ nari!​—Zb. 83:18; Ro. 10:13-15.

KO RA KɄ ANZI LOD’RADHA DHI NJÍ NA KPØ I DZ’ TSO D’Ø NÁ NGA DJO

14. Karrnga goti ká bblo pli kʉ ná ngbá lo si njini?

14 Karrnga goti ká bblo pli kʉ ná ngbá lo si njini? Yova dhó ledha chulu ko b’o nari kʉ, bí kʉ ná ndrŭ si bbʉbbʉlo u bbò mbudha tso si ngani nari njí nari! Ko kʉ hwè na dhonalo kʉ bbò mbudha dhi kpakpa tso o ná fø saa na ma nja ndrŭ si tuni godhé Shetani ró ro nja ndima gba ndima tso ko na Yova madha dho d’e!​—Mdo. 13:48.

15-16. Ko ká si ra addu njidha na anzi ndirigoti kpø ngbá saa djo?

15 Fø saa ko b’o nari kana kodhó sie njí ro nì. Ko kʉ pendeleo na ko d’ra nzɨ ki ro ndrŭ si kʉ d’ra ná lo, føri i kʉ ko d’ra Pidhinga dzá hwè lo-i dz’ djolu gble. Fø njí ko nji nari kana ringani ko ja karrnga goti si njini ná lo maddi ndrŭ dho. Ringani ndrŭ churi nari kʉ i dz’ dzá mwisho si chøchø pli. Føro lod’idha dhi saa sisi ró, ndrŭ si ri chuchu nari kʉ, ko ngʉ d’ra nari ngʉe Yova Mungu dhó ro singʉe ná lo.​—Eze. 38:23.

16 Ko ká vʉri ko njí addu? Akobbari jidha cho ko ronga ko ji hwè lo-i, ko ji ndrŭ, ko ji Yova Mungu ma, ndi ró dho ma na ndirigoti ko rá anzi fø lo ko d’ra bidii na ji ko nanga jini ro ndirigoti lele kpø ke kasi ripo “ri kaka ná nga djo!”

DYI 54 “Chu kʉ e na”

a Cho 2023 nǎ Bi 10 ddo 7 nǎ le njingʉe Étas-Unis nǎ ná cho dhi njudha dangʉe New York nǎ, Yova dzá Dimu dhó assamble dhi dza nǎ Newburgh nǎ. Føga dangʉe ná programu le lingʉe lu JW TV djo®​—Sehemu 1 le lingʉe Bi 11, 2023 nǎ ndirigoti ri dzá Sehemu ya pili Bi 1, 2024 nǎ.

b Anja i djǒ ripo ná lo “Biblia Inabadilisha Maisha Ya Watu​—Nilifurahia Majibu ya Biblia Yenye Kuwa Wazi na Yenye Kueleweka,” Bi 2 ddo 1, 2015, Munara wa Mulinzi.

c Anja 2007 nǎ Kitabu cha Mwaka cha Mashahidi wa Yehova paje 3 djó.