Xionyoui kampa nesi tein kipia

Xionyoui kampa nesi tein kipia

Tetatmej uan konemej, ximonojnotsakan ika netasojtalis

Tetatmej uan konemej, ximonojnotsakan ika netasojtalis

“Sejse de namejuan ximoijsiuilikan para xikakikan [teisa] [...]. Pero xi[k]yolikachiakan para xitajtokan uan no xi[k]yolikachiakan para xikualanikan.” (SANT. 1:19)

1, 2. ¿Toni tikmatij ke kimachiliaj tetatmej uan konemej, sayoj ke toni ouijkayomej kemansa kipiaj?

“KOMO tikmatiskia ke motatuan momikiliskiaj mosta, ¿toni okachi tiknekiskia tikiniluis axkan?” Nejin netajtanil kinchiuilijkej miakej telpochmej uan ichpochmej akin kayomej Estados Unidos. Se kimoujkaita se kimatis ke amo kijtojkej ke kiuelitaskiaj ika tajtoskej kuejmolmej oso kiyektaliskej ininkuali uikalis iniuan inintatuan, ta kemej se 95% tanankilij ke kiniluiskiaj “xinechtapojpoluikan, amo kuali nimonejnemiltij” uan “namechteltasojta” (Solo para padres, tein iaxka Shaunti Feldhahn uan Lisa Rice).

2 Kemej tikmatij, konemej kintasojtaj inintatuan, uan tetatmej, ininkoneuan, uan okachiok komo kalyetouanij kichiuaj kemej Cristo. Maski tetatmej uan konemej kiuelitaskiaj tel kuali mouikaskej, kemansa kinouijmaka monojnotsaskej. Hasta keman kiyekijtouaj tein kimachiliaj uan tein kinemiliaj keman monojnotsaj, onkak seki taman tein senkis amo ika tajtouaj. ¿Toni kintsakuilia maj kuali monojnotsakan? ¿Toni kinpaleuis maj kiajchiuakan tein kintsakuilia?

Amo xikauakan maj okseki taman namechuejkatilikan kemej kalyetouanij uan maj amo ueli ximonojnotsakan

XIKTEMOKAN NANMONOJNOTSASKEJ

3. 1) ¿Keyej miakej kalyetouanij semi kinouijmaka kuali monojnotsaskej? 2) ¿Keyej kalyetouanij israelitas akin nemiaj ne uejkauj amo kinouijmakaya senyetoskej?

3 Miakej kalyetouanij kiitaj ke moneki kichiuaskej miak taman uan amo ueli kuali monojnotsaj. Sayoj ke amo nochipa ijkon panouani. Israelitas monekia kinmachtiskej ininkoneuan tein Dios tanauatia. Moisés kiniluij: “Moneki xikchiua maj mokaua itech mokonetsin uan ika titajtos keman titokotsyetos mokalijtik uan keman tiojtokatos uan keman timotekas uan keman timeuas” (Deut. 6:6, 7). Konemej tonalpanouayaj iuan ininmomaj kalijtik oso iuan ininpopaj kampa tatokayaj oso tekitiaj. Keman ijkon kichiuayaj, tel kuali ueliaj senyetoyaj uan monojnotsayaj. Nejon kinpaleuiaya tetatmej maj senkis kimatikan tein kinpolouaya ininkoneuan, tein kinejnekiaj uan kemej tamatiaj. Uan konemej no uelia kuali kinixmatiaj inintatuan.

4. ¿Keyej kinouijmaka miakej kalyetouanij kuali monojnotsaskej?

4 ¡Axkan semi taman nemilis! Itech seki altepemej, konemej peuaj niman youij kaltamachtiloyan, kemansa keman yekin kipiaj ome xiuit. Miakej tepopauan uan temomauan kisaj tekititij uan keman ueliskiaya tepitsin yetoskej kalijtik iuan ininkoneuan, kiitaj televisión oso kitekitiltiaj computadora uan okseki teposmej. Miakpa tetatmej uan konemej tataman nemilis kipiaj, uan nion moixmatij. Keman ijkon moajsij semi amo monojnotsaj.

5, 6. ¿Keniuj miakej tetatmej kikixtiaj tiempo itech seki taman tein kichiuayaj uan ijkon uelis okachi yetoskej iuan ininkoneuan?

5 ¿Uelis tikonkixtis tiempo itech seki taman tein tikonchiuaya uan ijkon tionyetos iniuan mochankauan? (Xikonixtajtolti Efesios 5:15, 16.) Sekin kalyetouanij kiixtalianij amo semi kiitaskej televisión oso kitekitiltiskej computadora. Oksekin kitemouaj sentakuaskej maski sayoj sepa itech tonal. Taueyichiualis kemej kalyetouanij kinpaleuia tetatmej uan konemej maj kuali moixmatikan uan maj momachtikan ika nejmachkayot iTajtol Dios. Kixeloskej nochi semanas kemej se hora uan ijkon momachtiskej uelis kinpaleuis, sayoj ke poliui okse taman tein kinpaleuis maj yekmelauj monojnotsakan: moneki monojnotsaskej mojmostaj. Achto ke konemej yaskej kaltamachtiloyan, xikonilui se teisa tein kinyolchikauas, iniuan xikonixtajtolti texto tein moita mojmostaj oso xiksenchiuakan se netataujtil. Nejon uelis namechpaleuis maj okachi kuali xitonalpanokan.

6 Sekin tetatmej kipatanij seki taman itech ininnemilis uan ijkon uelis okachi yetoskej iuan ininkoneuan. Ijkon kichiuak Laura, * akin kipia ome konemej tein nojnelmejok. Kikauak se tekit kampa monekia yetos nochi tonal. Yejua kijtoua: “Kualkan tinochin timoijsiuilijtoyaj tiyaskej totekipan oso kaltamachtiloyan. Nimokepaya kalijtik keman youakya katka uan siuatakeual ipa kinkochtekkaya nokoneuan. Kemej nikauak nejon tekit, moneki tiktemoskej maj techajsi tomin tein amo semiok tikpiaj, sayoj ke axkan nikmati toni kinemiliaj nokoneuan uan toni kuejmolmej kipiaj. Nikaki tein kijtouaj keman kitataujtiaj Jiova uan ueli nikinyekana, nikinyolchikaua uan nikinmachtia”.

“XIMOIJSIUILIKAN PARA XIKAKIKAN [TEISA]”

7. ¿Toni amo kiuelitaj tein kichiuaj tetatmej oso konemej?

7 Satepan ke kintajtanijkej miakej telpochmej uan ichpochmej, akin kijkuilojkej amaix Solo para padres kinextijkej okse taman tein kichiua maj amo uelikan monojnotsakan: “Tein okachi amo kiuelitaj telpochmej uan ichpochmej tein kichiuaj inintatuan yejua nejin: ‘Amo tekakij’”. Nejon amo sayoj konemej kijtouaj. Ta miakpa tetatmej kijtouaj ke no ijkon kichiuaj ininkoneuan. Yejua ika, komo kalyetouanij kinekij kuali monojnotsaskej moneki kuali kikakiskej, yekmelauj kikakiskej, keman aksa tajtoua (xikonixtajtolti Santiago 1:19).

8. ¿Keniuj uelis tetatmej yekmelauj kinkakiskej ininkoneuan?

8 Tetatmej, ¿yekmelauj nankinkakij nanmokoneuan? Nejon uelis teouijmakas komo se sioujtok oso se kimachilia ke tein kijtojtok amo motelneki. Sayoj ke tein namejuan nankiitaskej ke amo motelneki yejuan kiitaskej ke kemaj. Yejua ika tajtolmej “ximoijsiuilikan para xikakikan [teisa]” amo sayoj kijtosneki tikonyekkakis tein kijtoua mokonetsin, ta no keniuj kijtoua. Kemej kijtos teisa uan kemej nesis iixko, namechmakas se tanemilil tein yejua kimachilia uan tein kinemilia. Uan no, amo xikelkauakan nankichiuiliskej netajtanilmej, ta Biblia kijtoua: “Tayolmajxitilis itech iyolo takat [tein kijtosneki, itanemililuan] kemej yeskia at tein tel uejkatan, sayoj ke takat akin kipia kuali taixejekolis yejua akin kikixtis” (Prov. 20:5). Kuali taixejekolis uan taajsikamatilis namechpaleuis xikmatikan keniuj kiitaj seki taman tein teouijmaka ika se tajtos.

9. ¿Keyej moneki maj konemej kinkakikan inintatuan?

9 Konemej, ¿nankintakamatij nanmotatuan? ITajtol Dios tayolmajxitia: “Xikseli, nokonetsin, keman mitsmelaua mopopaj, uan amo xikaua itanauatil momomaj” (Prov. 1:8). Xikelnamikikan ke nanmotatuan namechtasojtaj uan sayoj kinekij xikpiakan tein kuali. Yejua ika, kuali nankichiuaj komo nankinkakij uan nankintakamatij (Efes. 6:1). Komo kuali nanmonojnotsaj iniuan nanmotatuan uan nankielnamikij ke namechtasojtaj, okachi amo namechouijmakas nantatakamatiskej. Yejua ika, xikiniluikan nanmotatuan tein nankinemiliaj, ijkon yejuan amo kinouijmakas namechajsikamatiskej. Sayoj ke, namejuan moneki no xikinajsikamatikan.

10. ¿Toni techmachtia tein kijtoua Biblia ke kipanok Rehoboam?

10 Moneki ximoyekpiakan keman nankikakiskej tein namechyolmajxitia akin nanmouampoy. Xa namechiluis tein namejuan nankinekij nankikakiskej, sayoj ke xa nion tepitsin namechpaleuis, oso hasta namechijtakos. Kemej amo kipiaj tamatilis uan kuali taixejekolis kemej se akin xiuejya, miakej kinouijmaka kiitaskej toni kinualkuilis tein kiixpejpenaj kichiuaskej. Xikelnamikikan tein kipanok Rehoboam, ikonetsin tekiuaj Salomón. Keman kiselij tekiuajyot ompa Israel, kikakik tein kitajtolmakakej telpochmej akin iniuan moskaltij, uan amo kinkakik akin okachi xiuejkejya. Yejua ika, miakej akin kinixyekanaya kiixnamikkej (1 Rey. 12:1-17). Amo xikchiuakan kemej Rehoboam. Xikiniluikan nanmotatuan tein nankinemiliaj uan tein nankimachiliaj. Xikselikan tein namechyolmajxitiaj uan ximokauakan maj namechpaleui tamatilis tein kipiaj (Prov. 13:20).

11. ¿Toni uelis panos komo tetatmej kichiuaj maj konemej kinouijmaka tajtoskej iniuan?

11 Tetatmej, komo amo nankinekij maj nanmokoneuan kintajtanikan ininuampoyuan maj kinyolmajxitikan, xikchiuakan maj amo kinouijmaka tajtoskej namouan, uan kuali xikinkakikan. Se ichpoch kijkuiloj: “Keman nikijtoua itokay se telpoch, notatuan niman taman tanemiliaj. Keman panoua nejon, amo kuali nimomachilia uan amo niknekiok nitajtos”. Okse tokniuj ichpoch kijtoj: “Miakej telpochmej uan ichpochmej kinekij maj inintatuan kinyolmajxitikan, sayoj ke komo amo kiitaj tein kinpanoua, kitemotij akin kemaj kichiuas, maski amo semi kipia kuali taixejekolis”. Sayoj ke komo nankinkakij ika miak pakilis uan nankinajsikamatij maski namechnojnotsaskej ika tein yeski, xa namechiluiskej tein kipiaj itech ininyolo uan kiseliskej nepaleuil tein nankinmakaskej.

“XI[K]YOLIKACHIAKAN PARA XITAJTOKAN”

12. Kemej tanankiliaj tetatmej, ¿keniuj uelis kintsakuilis maj tajtokan iniuan ininkoneuan?

12 Keman tetatmej kichiuaj teisa tein amo taixejekol oso amo kuali tanankiliaj keman ininkoneuan kiniluiaj teisa, no tatsakuilia maj kuali monojnotsakan. Sayoj ke tinemij itech itamian tonalmej uan onkak miak taman tein taijtakoua, yejua ika tetatmej kinekij kinyekpiaskej ininkoneuan (2 Tim. 3:1-5). Sayoj ke, tein tetatmej kichiuaj tein ika kinextiaj ke kinyekpiaj ininkoneuan, yejuan uelis kimachiliskej kemej yeskia kinilpijtokej.

13. ¿Keyej moneki maj tetatmej amo niman tajtokan?

13 Tetatmej semi kuali kichiuaj komo amo niman tanankiliaj. Maski kemansa kinouijmakas amo teyi kijtoskej keman ininkonetsin kintapouia se taman tein tetekipachoua, moneki kiyekkakiskej achto ke tanankiliskej. Tamatkej tekiuaj Salomón kijtoj: “Keman aksa tanankilia achto ke kitamikakis se teisa, kinextia ke amo tamati uan mopinaujkatalis” (Prov. 18:13). Komo tejuatsin tikonsentoka tionyolseujtok, okachi uelis tikonajsikamatis tein tikonkakis uan yejuan kisentokaskej tajtoskej. Moneki tikonmatis nochi tein yekmelauj panoua uan ijkon uelis tikonpaleuis. Komo kijtoua ‘tajtolmej tein amo kijtoskia’, uelis kinextis ke moyolkuejmolojtok (Job 6:1-3). Tetatmej akin tetasojtaj, ika ininnakas kinajsikamatij ininkoneuan uan ika ininnenepil kemej yeskia kinpajtiaj.

14. ¿Keyej telpochmej uan ichpochmej moneki ‘kiyolikachiaskej para tajtoskej’?

14 Konemej, namejuan no moneki “xi[k]yolikachiakan para xitajtokan”, uan amo ijsiujka xikixtopeuakan tein kijtoskej nanmotatuan porin Dios kinnauatijtok maj namechmachtikan (Prov. 22:6). Xa yejuan kipanokej se taman tein tejua tikpanotok axkan. Uan no, kinyolkokoua nepololmej tein kipiakej keman kipiayaj xiujmej kemej tejua uan yekmelauj kinekij amo no ijkon xikpano. Yejua ika, xikinita motatuan kemej akin mouan yetokej uan amo kemej akin mitsixnamikij, kemej akin mitsyolmajxitiaj uan amo kemej akin mitstauelitaj (xikonixtajtolti Proverbios 1:5). Xikinpoujkaitakan nanmotatuan uan xikinnextilikan ke nankinteltasojtaj ijkon kemej yejuan namechtasojtaj. Ijkon, amo kinouijmakas ‘namechmelauaskej uan namechpaleuiskej xikpiakan itanemilil Jiova’ (Efes. 6:2, 4, TNM).

“XI[K]YOLIKACHIAKAN PARA XIKUALANIKAN”

15. ¿Toni techpaleuis maj amo tiyolijsiuikan nion tikualanikan iniuan akin tikintasojtaj?

15 Kemansa tiyolijsiuij iniuan akin tikintasojtaj. Tatitanil Pablo kinijkuilouilij tokniuan taixpejpenalmej akin nemiaj Colosas: “[Nantetakauan] moneki xikintasojtatiyakan namosiuauan uan xikinmouiskanojnotsakan uan amo xikinyolxokolikan. [...] Nantetatme [...] amo xikinkualankakalakikan namokoneuan [...] para ma yejuan ma amo moyolajsikan de namotamachtilis” (Col. 1:1, 2; 3:19, 21). No ijkon, tokniuan akin nemiaj Éfeso kinyolmajxitij maj moijkuaniliskiaj “nochi ne yolchichikayot uan ne yolkualanilis uan ne tauelot. Uan [...] ne uijuikaltilis uan nochi [...] tajtolme ten teyolxokolia” (Efes. 4:31). Komo tikpiaj seki taman itakilo espíritu, kemej amo tiyolijsiuiskej, tiyolseujtoskej uan tiktsakuiliskej tein techouijmaka, techpaleuis maj tiyolseujtokan maski onkas ueyi ouijkayot (Gál. 5:22, 23).

16. ¿Keniuj Jesús kinmelauak imomachtijkauan, uan keyej se kimoujkaita tein kichiuak?

16 Tetatmej uelis kiitaskej ineskayo Jesús. Maj tiknemilikan keniuj semi motekipachojtoya youak keman takuajtoya iniuan imomachtijkauan uan amo sepaok kichiuaskia. Kimatia ke amo uejkaua kiteltajyouiltiskiaj uan yolik momikiliskia. Kimatia ke sayoj komo taxikoskia ueliskia moueyitalis itokay iTajtsin uan momakixtiskiaj taltikpakneminij. Sayoj ke nejon youak keman takuajtoyaj, imomachtijkauan “peuke motajtolteuiayaj de akoni de yejuan mochiuakiu kachi ueyi chiuke inpan yejuan”. Jesús amo peuak kintsajtsilia nion kinajuak, ta ika nejmachkayot kintanemililtij. Kinelnamiktij ke amo keman kikaujkej ijkuak kipanok ouijkayomej. Uan maski Satanás kinyejyekoskia, Jesús kiniluij ke takuaujtamatia ke amo kikauaskiaj Dios uan hasta kichiuak se netenkaualis iniuan (Luc. 22:24-32).

¿Tikonyekkaki mokoneuan?

17. ¿Toni kinpaleuis konemej maj amo niman kualanikan?

17 Konemej no moneki maj amo niman kualanikan. Komo titelpochya oso tiichpochya, uelis tiknemilis ke motatuan kinekij mitsyekanaskej porin amo moka takuaujtamatij. Maski kemansa uelis moitas nejon, moneki tikajsikamatis ke nejon kinextia ke mitstasojtaj. Komo tikinkaki ika nejmachkayot uan tikchiua tein mitsiluiaj, mitspoujkaitaskej uan moka takuaujtamatiskej. Nejon xa kichiuas maj mitskauakan xikchiua moselti okseki taman. Semi kuali komo timomachtia tiktsakuilis tein mitsouijmaka. Se tajkuilol tein kipia Biblia kijtoua: “Akin amo tamati kikixtia nochi ikualanyo, sayoj ke akin tamati yolseujtok hasta keman monekis” (Prov. 29:11).

18. ¿Keniuj netasojtalis tapaleuia maj okachi kuali se monojnotsa?

18 Yejua ika, tetatmej uan konemej akin tamechtasojtaj, amo ximosenkauakan komo amo kuali nanmonojnotsaj kemej kalyetouanij ijkon kemej nankinekiskiaj. Xiksentokakan ximochikauakan okachi kuali nanmonojnotsaskej uan xikchiuakan tein iTajtol Dios tayolmajxitia (3 Juan 4). Itech yankuik taltikpak amo tikpiaskejok tajtakol uan yejua ika tel kuali timonojnotsaskej iniuan oksekin, porin amo taman moajsikamatis tein tikijtoskej uan amo onkas tein ika timotenkualantiskej. Sayoj ke axkan tinochin tikchiuaj teisa tein satepan timoyolnonotsaj. Yejua ika, maj niman titajtanikan maj techtapojpoluikan uan maj titetapojpoluikan. Moneki maj ‘tisennentinemikan ika ne tetasojtalis’ (Col. 2:2). Netasojtalis kipia miak chikaualis, porin “kixikoa tajyouilis. [...] Kipia teiknelilis [...,] amo moyolkualantijtinemi uan amo no kielnamiktinemi tetajtakoluan. Uan [...] kixikojtiu nochi [...,] kineltokatinemi sayo ten kuali. Uan [...] kiyolikachixtinemi [...], uan nachipa kijyouijtinemi tataman ouijkayome” (1 Cor. 13:4-7). Xiksentokakan xikchikauakan nanmonetasojtalis uan ijkon okachi kuali nanmonojnotsaskej. Nejon namechualkuilis ueyi yolpakilis uan kiueyitalis Jiova.

^ párr. 6 Mopatak tokayit.