ዮሃንስ መጥምቕ ነብዪ ኣምላኽ እዩ ነይሩ። (ሉቃስ 1:76) ብ2 ቅ.ክ. ተወሊዱ፡ ብ32 ድ.ክ. ከኣ ሞይቱ። ንመሲሕ ወይ ንክርስቶስ መገዲ ኼዳሉ ድማ ብኣምላኽ ተመዚዙ ነይሩ። ንልቢ ብጾቱ ኣይሁድ ናብ ኣምላኽ ምእንቲ ኺመልስ፡ መልእኽቲ ኣምላኽ ሰቢኹ እዩ፣ በዚ ኸምዚ ድማ እዩ መዝነቱ ፈጺሙ።—ማርቆስ 1:1-4፣ ሉቃስ 1:13, 16, 17።

 መልእኽቲ ዮሃንስ፡ ቅኑዕ ንዝልቦም ሰማዕቲ፡ የሱስ ናዝሬታዊ እቲ ተስፋ እተገብረሉ መሲሕ ምዃኑ ኪቕበሉ ሓጊዝዎም ነይሩ እዩ። (ማቴዎስ 11:10) ዮሃንስ ንሰማዕቱ ኺንስሑን ጥምቀት ንስሓ ኺጥመቑን ተላብይዎም እዩ። (ሉቃስ 3:3-6) ንብዙሓት ሰባት የጠምቕ ስለ ዝነበረ ኸኣ፡ ዮሃንስ መጥምቕ ተባሂሉ ይጽዋዕ ነይሩ። ካብ ኵሉ እቲ ዮሃንስ ዘጠመቖ ጥምቀት እቲ ዝያዳ ኣገዳሲ፡ ጥምቀት የሱስ እዩ ነይሩ። a—ማርቆስ 1:9።

ኣብዛ ዓንቀጽ እዚኣ፦

•  ንዮሃንስ መጥምቕ ፍሉይ ዝገበሮ እንታይ እዩ፧

•  ወለዲ ዮሃንስ መጥምቕ መን እዮም፧

•  ንዮሃንስ መጥምቕ ዘቕተሎ መን እዩ፧

•  ዮሃንስ መጥምቕን የሱስን መቐናቕንቲ ድዮም ነይሮም፧

•  ኣብ መጽሓፍ ቅዱስ፡ ዮሃንስ ዝስሞም ክንደይ ሰባት ተጠቒሶም ኣለዉ፧

 ብዛዕባ ዕዮኡ ትንቢት ተነጊሩ ነይሩ፦ ዮሃንስ ነቲ ብዛዕባ ልኡኽ የሆዋ እተነግረ ትንቢት ብዕዮ ስብከቱ ኣቢሉ ፈጺምዎ እዩ። (ሚልክያስ 3:1፣ ማቴዎስ 3:1-3) በዚ ኸምዚ፡ ንየሆዋ ብቑዕ ህዝቢ ኣዳልዩሉ እዩ፣ ማለት ንብጾቱ ኣይሁድ፡ መልእኽቲ እቲ ቐንዲ ወኪል የሆዋ ኣምላኽ ዝዀነ የሱስ ክርስቶስ ኪቕበሉ መገዲ ጸሪጉሎም እዩ።—ሉቃስ 1:17።

 ኣብ ህይወቱ ዝዓመሞ፦ የሱስ፡ “ካብ ዮሃንስ መጥምቕ ዚዓቢ ኣይተንስአን፣ እቲ ኣብ መንግስተ ሰማያት ዝነኣሰ ግና፡ ካብኡ ዝዓበየ እዩ” በለ። (ማቴዎስ 11:11) ብመሰረት ቃላት የሱስ፡ ዮሃንስ ነብዪ ጥራይ ዘይኰነስ፡ እቲ ብትንቢት እተነግረሉ ልኡኽ እውን ስለ ዝዀነ፡ ቅድሚኡ ኻብ ዝነበሩ ኣገልገልቲ ኣምላኽ ካብኡ ዚዓቢ ኣይነበረን። ብዘይካዚ፡ የሱስ፡ ዮሃንስ መጥምቕ ኣብ መንግስቲ ኣምላኽ ከም ዘይነግስ እውን ሓቢሩ እዩ። b እዚ እሙን ነብዪ እዚ፡ ክርስቶስ ንሰባት ሰማያዊ ህይወት ኪረኽቡ መገዲ ቕድሚ ምኽፋቱ እዩ ሞይቱ። (እብራውያን 10:19, 20) ኰይኑ ግና፡ ዮሃንስ፡ ሓደ ኻብቶም ኣብ ትሕቲ ግዝኣት መንግስቲ ኣምላኽ ገነት ኣብ እትኸውን ምድሪ ንዘለኣለም ናይ ምንባር ተስፋ ዘለዎም ኪኸውን እዩ።—መዝሙር 37:29፣ ሉቃስ 23:43።

 ወለዲ ዮሃንስ፡ ዘካርያስን ኤልሳቤጥን ዚብሃሉ ሰብ ሓዳር እዮም ነይሮም። ዘካርያስ ኣይሁዳዊ ኻህን እዩ ነይሩ። ውልደት ዮሃንስ ተኣምራዊ እዩ ነይሩ። ከመይሲ፡ ኣዲኡ መኻን እያ ነይራ። ብዘይካዚ፡ ንሳን ዘካርያስን ብዕድመ ዝደፍኡ እዮም ነይሮም።—ሉቃስ 1:5-7, 13።

 ንጉስ ሄሮድስ ኣንጢጳስ ንዮሃንስ ኣሰየፎ። ነዚ ኸኣ ብድፍኢት ሰበይቱ ሄሮድያዳ እዩ ገይርዎ። ዮሃንስ ነቲ ንርእሱ ኸም ኣይሁዳዊ ገይሩ ዚቘጽራ ዝነበረ ሄሮድስ፡ እቲ ምስ ሄሮድያዳ ዝነበሮ ሓዳር ብሕጊ ኣይሁድ ከም ዘይፍቀድ ይነግሮ ስለ ዝነበረ እያ ሄሮድያዳ ትጸልኦ ነይራ።—ማቴዎስ 14:1-12፣ ማርቆስ 6:16-19።

 መጽሓፍ ቅዱስ፡ ነቲ መቐናቐንቲ ኸም ዝነበሩ ዚውሃብ ርእይቶ ፈጺሙ ኣይድግፎን እዩ። (ዮሃንስ 3:25-30) ከም ሓቂ፡ ዮሃንስ፡ ጸራጊ መገዲ እቲ መሲሕ ደኣ እምበር፡ መቐናቕንቱ ኸም ዘይኰነ ብጋህዲ ተኣሚኑ እዩ። ዮሃንስ፡ “ንሱ ንእስራኤል ምእንቲ ኺግሃድ ግና፡ ኣነ ብማይ እናኣጥመቕኩ መጺአ” በለ። ኣስዕብ ኣቢሉ እውን፡ “ንሱ ወዲ ኣምላኽ ምዃኑ መስኪረ” በለ። (ዮሃንስ 1:26-34) ስለዚ፡ ዮሃንስ ብዛዕባ እቲ የሱስ ኣብ ኣገልግሎት ዚረኽቦ ዝነበረ ኣሳልጦ ኺሰምዕ ከሎ፡ ኣዝዩ እዩ ዚሕጐስ ነይሩ።