കളിമ​ണ്ണി​ലോ മെഴു​കി​ലോ അടയാളം പതിക്കാൻ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രുന്ന ചെറിയ ഒരു ഉപകര​ണ​മാ​ണു മുദ്ര. മൃഗങ്ങ​ളു​ടെ തലയുടെ ആകൃതി​യി​ലും കോൺ, ചതുരം, കുഴൽ എന്നീ ആകൃതി​ക​ളി​ലും ഇവ കാണാം. ഉടമസ്ഥാ​വ​കാ​ശ​മോ ഒരു പ്രമാ​ണ​ത്തി​ന്റെ ആധികാ​രി​ക​ത​യോ ഉറപ്പി​ക്കാൻ മുദ്ര ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രു​ന്നു. ബാഗു​ക​ളും വാതി​ലു​ക​ളും ശവക്കല്ല​റ​ക​ളു​ടെ ഗുഹാ​മു​ഖ​വും ഒക്കെ മുദ്ര​യിട്ട്‌ ഭദ്രമാ​യി സൂക്ഷി​ച്ചി​രു​ന്നു.

 മുദ്രകൾ ഉണ്ടാക്കാൻ വ്യത്യസ്‌ത സാധനങ്ങൾ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രു​ന്നു. തടി, ചുണ്ണാ​മ്പു​കല്ല്‌, എല്ലുകൾ, വില​യേ​റിയ കല്ലുകൾ എന്നിവ​യൊ​ക്കെ. ചില മുദ്ര​ക​ളിൽ ഉടമസ്ഥ​ന്റെ​യും അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ പിതാ​വി​ന്റെ​യും പേരുകൾ കൊത്തി​വെ​ച്ചി​രു​ന്നു. ചിലതിൽ ഉടമസ്ഥന്റെ സ്ഥാന​പ്പേ​രും കാണാം.

 ഒരു പ്രമാണം ആധികാ​രി​ക​മാ​ക്കാൻ മുദ്ര കൈവ​ശ​മു​ള്ള​യാൾ പ്രമാ​ണ​ത്തി​ലെ മെഴു​കി​ലോ, മൃദു​വായ വസ്‌തു​വി​ലോ മുദ്ര പതിപ്പി​ക്കും. (ഇയ്യോബ്‌ 38:14) അത്‌ പിന്നീട്‌ കട്ടിയാ​യി അവിടെ ഉറയ്‌ക്കു​ന്നു. മായാത്ത ആ അടയാളം പ്രമാ​ണ​ത്തി​ന്റെ ആധികാ​രി​ക​ത​യ്‌ക്ക്‌ ഉറപ്പു​നൽകു​ന്നു.

 ഉടമസ്ഥൻ മറ്റു വ്യക്തി​കൾക്കും മുദ്ര കൈമാ​റാ​റുണ്ട്‌. അങ്ങനെ ഉടമസ്ഥ​നുള്ള അധികാ​രം അവർക്കും ലഭിക്കു​ന്നു. അതിന്‌ ഉദാഹ​ര​ണ​മാ​ണു ഗോ​ത്ര​പി​താ​വായ യാക്കോ​ബി​ന്റെ മകൻ യോ​സേ​ഫും പുരാതന ഈജി​പ്‌തി​ലെ ഫറവോ​നും ഉൾപ്പെട്ട സംഭവം. യോ​സേഫ്‌ ഈജി​പ്‌തി​ലെ ഒരു അടിമ​യാ​യി​രു​ന്നു. പിന്നീട്‌ അന്യാ​യ​മാ​യി യോ​സേ​ഫി​നെ തടവി​ലാ​ക്കി. നാളു​കൾക്കു ശേഷം ഫറവോൻ അദ്ദേഹത്തെ തടവറ​യിൽനിന്ന്‌ മോചി​പ്പി​ക്കു​ക​യും പ്രധാ​ന​മ​ന്ത്രി​യാ​ക്കു​ക​യും ചെയ്‌തു. ബൈബിൾ പറയുന്നു: “അങ്ങനെ ഫറവോൻ കൈയി​ലെ മുദ്ര​മോ​തി​രം ഊരി യോ​സേ​ഫി​ന്റെ കൈയി​ലി​ട്ടു.” (ഉൽപത്തി 41:42) അതിൽ ഔദ്യോ​ഗിക മുദ്ര​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന​തു​കൊണ്ട്‌ നിയമ​ന​വു​മാ​യി മുന്നോട്ട്‌ പോകാ​നുള്ള അധികാ​രം യോ​സേ​ഫി​നു കിട്ടി.

 ഇസ്രാ​യേ​ലി​ലെ രാജ്ഞി​യാ​യി​രുന്ന ഇസബേൽ തന്റെ ഭർത്താ​വി​ന്റെ മുദ്ര ഉപയോ​ഗിച്ച്‌ നാബോത്ത്‌ എന്നയാളെ കൊല്ലാൻ പദ്ധതി ഒരുക്കി. ആഹാബ്‌ രാജാ​വി​ന്റെ പേരിൽ ഇസബേൽ ചില മൂപ്പന്മാർക്കു കത്തുകൾ എഴുതി. നിഷ്‌ക​ള​ങ്ക​നായ നാബോത്ത്‌ ദൈവത്തെ ശപിച്ചു എന്നു പറഞ്ഞ്‌ അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ പേരിൽ കുറ്റം ചുമത്താൻ അതിൽ ആവശ്യ​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നു. രാജാ​വി​ന്റെ മുദ്ര ആ കത്തുക​ളിൽ ഇസബേൽ പതിപ്പി​ച്ചു. അങ്ങനെ തന്റെ ദുഷ്ടപ​ദ്ധതി നടപ്പി​ലാ​ക്കു​ന്ന​തിൽ അവൾ വിജയി​ക്കു​ന്നു.—1 രാജാ​ക്ക​ന്മാർ 21:5-14.

 തന്റെ ഔദ്യോ​ഗിക ഉത്തരവു​കൾക്ക്‌ ആധികാ​രി​കത കിട്ടാൻ പേർഷ്യൻ രാജാ​വായ അഹശ്വേ​രശ്‌ ഒരു മുദ്ര​മോ​തി​രം ഉപയോ​ഗി​ച്ചു.—എസ്ഥേർ 3:10, 12.

 എഴുതിയ ഒരു കരാർ അംഗീ​ക​രി​ക്കു​ന്നെന്നു കാണി​ക്കാൻ ഇസ്രാ​യേല്യ പ്രഭു​ക്ക​ന്മാ​രും ലേവ്യ​രും പുരോ​ഹി​ത​ന്മാ​രും അതിൽ മുദ്ര വെച്ചതാ​യി ബൈബി​ളെ​ഴു​ത്തു​കാ​ര​നായ നെഹമ്യ പറയുന്നു.—നെഹമ്യ 1:1; 9:38.

 പ്രവേ​ശ​ന​ക​വാ​ടം മുദ്ര വെച്ച്‌ സുരക്ഷി​ത​മാ​ക്കാൻ പറഞ്ഞ രണ്ടു സന്ദർഭ​ങ്ങ​ളെ​ക്കു​റിച്ച്‌ ബൈബിൾ പറയു​ന്നുണ്ട്‌. ദാനി​യേൽ പ്രവാ​ച​കനെ സിംഹ​ങ്ങ​ളു​ടെ കുഴി​യിൽ എറിഞ്ഞ​പ്പോൾ “ഒരു കല്ലു കൊണ്ടു​വന്ന്‌ കുഴി​യു​ടെ വായ്‌ അടച്ചു.” എന്നിട്ട്‌ മേദ്യ​രു​ടെ​യും പേർഷ്യ​രു​ടെ​യും ഭരണാ​ധി​കാ​രി​യായ ദാര്യാ​വേശ്‌ രാജാവ്‌, “ദാനി​യേ​ലി​ന്റെ കാര്യ​ത്തിൽ ഒരു മാറ്റവും വരാതി​രി​ക്കാൻ . . . തന്റെ മുദ്ര​മോ​തി​രം​കൊ​ണ്ടും തന്റെ പ്രധാ​നി​ക​ളു​ടെ മുദ്ര​മോ​തി​രം​കൊ​ണ്ടും അതിനു മുദ്ര വെച്ചു.”—ദാനി​യേൽ 6:17.

 യേശു​വി​ന്റെ ശരീരം കല്ലറയിൽ വെച്ച​പ്പോൾ ശത്രുക്കൾ “കല്ലിനു മുദ്ര​വെച്ച്‌, കാവൽ ഏർപ്പെ​ടു​ത്തി കല്ലറ ഭദ്രമാ​ക്കി.” കല്ലറയി​ലേ​ക്കുള്ള പ്രവേ​ശനം തടയു​ന്ന​തി​നു​വേ​ണ്ടി​യാ​യി​രു​ന്നു അത്‌. (മത്തായി 27:66) അത്‌ റോമൻ അധികാ​രി​ക​ളു​ടെ ഔദ്യോ​ഗിക മുദ്ര​യാ​യി​രു​ന്നെ​ങ്കിൽ “ആ കല്ലറയു​ടെ പ്രവേ​ശ​ന​ക​വാ​ട​ത്തിൽ വെച്ചി​രി​ക്കുന്ന കല്ലിന്റെ വിടവു​ക​ളി​ലെ കളിമ​ണ്ണി​ലോ മെഴു​കി​ലോ ആയിരി​ക്കാം അവർ മുദ്ര വെച്ചത്‌”എന്ന്‌ മത്തായി​യു​ടെ സുവി​ശേ​ഷ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചുള്ള തന്റെ വിവര​ണ​ത്തിൽ ഡേവിഡ്‌ എൽ ടർണർ പറഞ്ഞു.

 ചരി​ത്ര​കാ​ര​ന്മാ​രും പുരാ​വ​സ്‌തു​ഗ​വേ​ഷ​ക​രും മുദ്ര​ക​ളെ​ക്കു​റിച്ച്‌ അറിയാൻ കൂടുതൽ താത്‌പ​ര്യ​മു​ള്ള​വ​രാണ്‌. കാരണം, അതിനു പണ്ടുകാ​ല​ത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ ഒരുപാട്‌ കാര്യങ്ങൾ പറയാ​നുണ്ട്‌. മുദ്ര​ക​ളെ​ക്കു​റിച്ച്‌ പഠിക്കുന്ന ഒരു വലിയ ശാഖയുണ്ട്‌. സിഗി​ലോ​ഗ്രാ​ഫി എന്നാണ്‌ അതിനെ വിളി​ക്കു​ന്നത്‌.